Nhằm kiềm chế những tác động của vàng đến nền kinh tế, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa xây dựng dự thảo về quản lý thị trường vàng, theo đó, người dân khi có nhu cầu bán vàng miếng phải đến những đầu mối do NHNN quy định. Đồng thời, người dân chỉ có thể mua được vàng nữ trang tại các cửa hàng mà không thể mua thêm vàng miếng…
Không ít người lo lắng, nếu những quy định như vậy được áp dụng, rất dễ nảy sinh thị trường vàng “chợ đen”. Sau 30.4.1975, Nhà nước từng có lúc áp dụng những biện pháp như vậy để “siết” thị trường vàng. Và điều gì sau đó đã xảy ra? Thị trường vàng “chợ đen” bắt đầu nhộn nhịp. Người có nhu cầu mua vàng cứ đến các quán cà phê, thậm chí ở vỉa hè… ngã giá, sau đó hẹn ở đâu đó để giao dịch mà Nhà nước không thể kiểm soát. Nay, chúng ta sẽ lại quay về thời ấy?
Hiện nay, trên thị trường vẫn tồn tại nhiều mặt hàng mà giới “chợ đen” vẫn có thể kinh doanh và kiếm lợi. Cả những thứ không mấy đắt tiền như vé bóng đá, vé tàu… cũng đã có hẳn thị trường “chợ đen”. Dĩ nhiên, thiệt thòi vẫn là người cần mua khi giá cả của những mặt hàng “chợ đen” luôn đắt hơn rất nhiều. Và người được lợi chỉ là những gian thương và một số kẻ tiếp tay.
Chưa có những biện pháp để xóa thứ đơn giản là vé tàu “chợ đen”, liệu chúng ta có ngăn chặn nổi vàng miếng “chợ đen” sẽ xuất hiện khi những quy định đã được dự thảo sẽ đi vào thực hiện? Bởi với vàng nữ trang, người dân không tin vào chất lượng thì hiển nhiên, vàng miếng vẫn là lựa chọn của họ khi tâm lý trữ vàng vẫn còn.
Các đầu mối mua vàng miếng độc quyền mà NHNN quy định, dĩ nhiên không thể chỉ mua vào mà phải có phương án lưu thông, thu hồi vốn. Và đó sẽ là cơ hội để thị trường vàng “chợ đen” có nguồn hàng.
Như đã nói, tâm lý trữ vàng của người dân là điều không thể xóa trong một sớm một chiều. Và nếu không thể xóa ngay, thiết nghĩ chỉ có những biện pháp quản lý dần theo khuôn khổ. Không quản được thì cấm và cấm ngay chỉ trong một thời gian ngắn, người dân sẽ thiệt thòi, nhất là với những mặt hàng sẽ được xếp theo dạng độc quyền.
Đây là điều cần tính đến, nhất là khi dự thảo nghị định về quản lý thị trường vàng - ảnh hưởng rất lớn đến xã hội, dự kiến sẽ được trình Chính phủ vào quý II tới.
Hồ Hùng