|
Tổng thống Mỹ Barack Obama phát biểu trước các học viên quân sự. Ảnh:Reuters. |
Phát ngôn rõ ràng và cứng rắn này của Tổng thống Obama nằm trong bài diễn văn quan trọng về chính sách đối ngoại đọc tại Học viện Quân sự Mỹ West Point ngày 28.5.
Trong bài phát biểu dài về hàng loạt vấn đề quốc tế từ an ninh quốc phòng và các cuộc khủng hoảng hiện nay, Tổng thống Obama đã đặc biệt nhấn mạnh đến những căn thẳng đang diễn ra trên Biển Đông. Tổng thống Mỹ nói rõ rằng nếu các hành động xâm lược ở các khu vực như Biển Đông vẫn tiếp diễn, cuối cùng sẽ tác động tới các đồng minh của Mỹ và có thể lôi kéo quân đội Mỹ vào cuộc.
Tổng thống Obama đã chỉ trích cách hành xử của Trung Quốc trên Biển Đông, đồng thời bày tỏ sự ủng hộ đối với các nỗ lực của các quốc gia Đông Nam Á trong việc giải quyết các bất đồng về lãnh hải. Tổng thống Mỹ nhấn mạnh: "Tại châu Á - Thái Bình Dương, chúng tôi ủng hộ các nước Đông Nam Á khi họ đang đàm phán về một bộ quy tắc ứng xử với Trung Quốc liên quan những tranh chấp hàng hải trên Biển Đông. Chúng tôi đang cộng tác để giải quyết các tranh chấp này thông qua luật pháp quốc tế".
Cũng trong bài phát biểu, Tổng thống Obama khẳng định Mỹ đang giúp các nước Đông Nam Á đàm phán với Trung Quốc về bộ Quy tắc Ứng xử (COC) trên Biển Đông, và đang phối hợp giải quyết những tranh chấp lãnh thổ thông qua luật pháp quốc tế.
Tổng thống Obama còn kêu gọi Quốc hội Mỹ phê chuẩn Công ước về Luật biển của Liên hợp quốc, cho rằng việc làm này sẽ hỗ trợ Chính phủ Mỹ thuận lợi hơn trong việc kêu gọi Trung Quốc hành xử theo Công ước.
Ông Obama nhấn mạnh: “Chúng ta không thể cố gắng giải quyết các vấn đề tại Biển Đông khi chúng ta không thể đảm bảo rằng Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển sẽ được Thượng viện Mỹ phê chuẩn, bất chấp việc các nhà lãnh đạo quân sự hàng đầu của chúng ta đã khẳng định nhiều lần rằng hiệp ước đó thúc đẩy lợi ích an ninh quốc gia của Mỹ. Đó không phải là sự lãnh đạo mà là sự thoái lui. Đó không phải là sức mạnh mà là sự yếu đuối”.
Căng thẳng trên Biển Đông bắt đầu tăng mạnh sau khi Trung Quốc hồi đầu tháng di
dời trái phép giàn khoan dầu vào sâu trong thềm lục địa Việt Nam, đồng thời điều nhiều tàu bảo vệ.
Việt Nam khẳng định, việc Trung Quốc đưa giàn khoan đến vùng biển thuộc vùng đặc quyền kinh tế của
Việt Nam là bất hợp pháp và kiên quyết phản đối hành động xâm phạm này.
Tuy nhiên, Bắc Kinh cho đến nay vẫn chưa có phản hồi tích cực. Ngược lại, các tàu
Trung Quốc còn chủ động đâm va, áp sát, phun vòi rồng vào tàu Việt Nam. Nhiều quốc gia đã bày tỏ lo
ngại sau khi một tàu cá Việt Nam bị tàu Trung Quốc đâm chìm hôm 26.5.
Mỹ là quốc gia đầu tiên bày tỏ quan ngại về tình hình căng thẳng trên Biển
Đông ở nhiều cấp và được lặp lại nhiều lần từ các quan chức cấp cao của chính phủ đến các nghị sĩ
của hai viện, thể hiện mối quan tâm của nước này trong sự việc.
Mới đây nhất, Thượng nghị sĩ Mỹ Benjamin Cardin, Chủ tịch
Tiểu ban Đông Á - Thái Bình Dương thuộc Thượng viện Mỹ, trong buổi họp báo chiều qua tại Việt Nam
nhận định việc đâm chìm tàu cá rõ ràng là hành động đơn phương và nguy hiểm của Trung Quốc. Hành vi
như thế rất nguy hiểm và không thể chấp nhận được. Ông tiết lộ rằng, Ủy ban Đối ngoại của Thượng
viện Mỹ đang cân nhắc và sắp đưa ra một nghị quyết về tình hình hiện nay ở Biển Đông.