Ngày 16.5 vừa qua, Chi cục Thi hành án dân sự quận Ba Đình, Hà Nội đã tổ chức cưỡng chế, phá cửa, khuân vác đồ đạc của gia đình bà Nguyễn Thị Lan ra ngoài (căn nhà bà đã nhận chuyển nhượng để thi hành án cho bà Nguyễn Thị Hòa), đẩy gia đình bà Lan với 2 người già và 2 cháu nhỏ còn ẵm ngửa ra đường trong nỗi bức xúc của người dân.
Bản án phớt lờ kháng nghị của VKS
Theo bản án dân sự sơ thẩm số 01/2013 của TAND quận Ba Đình và bản án dân sự phúc thẩm số 224/2013 của TAND TP.Hà Nội, ngày 7.4.2006, ông Nguyễn Quang Hạnh (trú tại số 1B xóm Chùa, phố Đặng Thai Mai, phường Quảng An, quận Tây Hồ, Hà Nội) và bà Vũ Thị Bích Hạnh (trú tại số 54 ngõ 162A Tôn Đức Thắng, quận Đống Đa, Hà Nội) ký hợp đồng đặt cọc mua nhà của vợ chồng bà Nguyễn Thị Hòa. Hai bên đã ký kết hợp đồng và giao nhận số tiền 1 tỷ 140 triệu đồng. Tuy nhiên, sau đó, bên nhận đặt cọc (vợ chồng bà Hòa) đã từ chối việc giao kết hợp đồng mua bán nhà nên buộc bị đơn trả lại nguyên đơn số tiền đã nhận đặt cọc và phải chịu phạt cọc theo thỏa thuận.
Tuy nhiên, điều đáng nói ở đây là,
theo nhận định của VKSND TP.Hà Nội, hợp đồng
đặt cọc ngày 7.4.2006 bên giao tiền đặt cọc là hai người (ông Nguyễn Quang
Hạnh và bà Vũ Thị Bích Hạnh), bà Hạnh khẳng định trong lời khai tại cơ quan Công an
quận Đống Đa là bà và ông Hạnh bàn nhau cùng góp tiền mua chung căn nhà tại số
12 nhà G, tập thể quân đội K95 (nay là nhà số 9 ngõ 100 An Xá, Phúc Xá, Ba
Đình, Hà Nội - PV). Như vậy, bà Vũ Thị Bích Hạnh phải là đồng nguyên đơn, nhưng một
mình ông Nguyễn Quang Hạnh đứng nguyên đơn khởi kiện mà không có ủy quyền của bà
Vũ Thị Bích Hạnh là không đúng quy định của pháp luật, vi phạm nghiêm trọng Bộ
luật Tố tụng dân sự. Mặt khác, bà Vũ Thị Bích Hạnh luôn vắng mặt tại phiên tòa,
nhưng các lời khai, tường trình của bà Hạnh có nhiều mâu thuẫn về số tiền đã
nhận của ông Nguyễn Quang Hạnh và số tiền bà Hạnh khai đã trả lại ông Hạnh 600
triệu đồng... chưa được HĐXX làm rõ.
Cũng chính vì vậy, VKSND TP.Hà Nội đã kháng nghị bản án dân sự sơ thẩm số 01/2013 ngày 6.3.2013 của TAND quận Ba Đình để xét xử theo trình tự phúc thẩm và đề nghị Tòa phúc thẩm TAND TP.Hà Nội xét xử theo hướng hủy án sơ thẩm và đình chỉ giải quyết vụ kiện. Tuy nhiên, Tòa phúc thẩm TAND TP.Hà Nội vẫn phớt lờ kháng nghị của VKS, giữ nguyên quyết định của cấp sơ thẩm. Theo đó, vợ chồng bà Nguyễn Thị Hòa buộc phải trả lại cho nguyên đơn là ông Nguyễn Quang Hạnh tổng số tiền là 2 tỷ 280 triệu đồng, trong đó tiền đặt cọc mua nhà là 1 tỷ 140 triệu đồng và số tiền phạt cọc là 1 tỷ 140 triệu đồng.
Cưỡng chế nhầm nhà đã bán hợp pháp
Sau khi hủy hợp đồng đặt cọc mua bán nhà với ông Nguyễn Quang Hạnh và bà Vũ Thị Bích Hạnh, 2 năm sau, ngày 20.10.2008, vợ chồng bà Hòa đã bán căn nhà trên cho vợ chồng bà Nguyễn Thị Lan (trú tại 151 phố Hoàng Thiết Tâm, phường Bắc Sơn, quận Kiến An, Hải Phòng) với giá 1 tỷ 250 triệu đồng. Bên mua nhà đã trả hết tiền và cùng nhau đem số tiền nói trên đến Ngân hàng TMCP Xuất khẩu Việt Nam chi nhánh Hai Bà Trưng để trả nợ tiền vay, lấy "sổ đỏ" và đi xóa thế chấp. Gia đình bà Lan đã dọn về sống tại ngôi nhà trên và cầm "sổ đỏ" của ngôi nhà từ đó đến nay. Ngày 18.5.2012, các bên đã làm thủ tục chuyển nhượng nhà và đất tại Phòng công chứng Nguyên Tú, số 90A Lý Thường Kiệt (Hoàn Kiếm, Hà Nội).
Trong phần nhận định tại phiên tòa phúc thẩm ngày 5.9.2013, HĐXX phúc thẩm đã khẳng định hợp đồng đặt cọc giữa ông Nguyễn Quang Hạnh, bà Vũ Thị Bích Hạnh với bà Hòa "không phải là hợp đồng mua bán nhà nên không buộc bên bán phải thực hiện hợp đồng mua bán được" (trích án văn tại trang 22 bản án dân sự phúc thẩm số 224/2013 của TAND TP.Hà Nội). Như vậy, căn nhà số 9/100 An Xá, Phúc Xá không phải là tài sản đang tranh chấp mua bán nên không thể coi hợp đồng chuyển nhượng giữa vợ chồng bà Hòa với vợ chồng bà Lan là không hợp lệ như nhận định của các cấp tòa án. Việc vợ chồng bà Hòa đã chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất ngôi nhà số 9/100 An Xá, Phúc Xá cho vợ chồng bà Lan đã được xác lập từ năm 2008, "tiền đã trao, cháo đã múc" hoàn toàn không liên quan đến việc bà Hòa nợ nần tiền đặt cọc đối với ông Nguyễn Quang Hạnh và bà Vũ Thị Bích Hạnh. Cho đến nay, hợp đồng chuyển nhượng nói trên cũng chưa bị cơ quan có thẩm quyền hay tòa án cấp nào tuyên hủy bỏ.
Thế nhưng, để thi hành bản án phúc thẩm (đang còn nhiều vấn đề như đã nói ở phần trên và bị đơn đang có đơn đề nghị giám đốc thẩm), Chi cục Thi hành án dân sự quận Ba Đình dùng tài sản của bà Lan đã nhận chuyển nhượng từ bà Hòa để kê biên, bán đấu giá, cưỡng chế thi hành án, gây bức xúc trong dư luận.