Mỹ sẽ công bố video Trung Quốc quấy rối Việt Nam ở Biển Đông?

Financial Times ngày 10.7 đưa tin, Mỹ đang phát triển các chiến thuật quân sự mới để ngăn chặn những bước bành trướng chậm nhưng chắc chắn của Trung Quốc ở Biển Đông, trong đó có việc tích cực sử dụng máy bay do thám và các hoạt động hải quân gần khu vực tranh chấp.

Động thái này được Lầu Năm Góc đưa ra sau hàng loạt hoạt động xâm nhập (bất hợp pháp) mà Trung Quốc sử dụng để thay đổi hiện trạng ở Biển Đông, tuyến hàng hải huyết mạch hàng đầu của nền kinh tế toàn cầu. Thách thức đối với quân đội Mỹ là tìm chiến thuật ngăn chặn những hành động này của Trung Quốc mà không làm leo thang thành một cuộc xung đột quân sự lớn hơn.

 "Những nỗ lực của chúng tôi để ngăn chặn Trung Quốc ở Biển Đông rõ ràng đã không hiệu quả", một quan chức cấp cao Mỹ cho biết. Những căng thẳng ngày càng tăng ở Biển Đông giữa Trung Quốc với Việt Nam và Philippines đã phủ bóng tối lên Đối thoại Chiến lược - kinh tế thường niên Trung - Mỹ tại Bắc Kinh hôm Thứ Tư.

Một yếu tố chiến lược của Mỹ đang nổi lên từ tháng Ba khi Mỹ điều máy bay giám sát P-8A ra bãi Cỏ Mây ở quần đảo Trường Sa (thuộc chủ quyền Việt Nam) trong lúc tàu Trung Quốc đang cố gắng ngăn chặn 1 tàu cung cấp của Philippines chi viện cho lực lượng đồn trú tại khu vực này. Máy bay Mỹ đã bay ở tầm thấp để đảm bảo rằng họ có thể nhìn thấy người Trung Quốc.

"Đây là một động lực mới. Thông điệp là, chúng tôi biết những gì các ông đang làm. Hành động của các ông sẽ có những hậu quả. Chúng tôi có khả năng và ý chí, chúng tôi đang ở đây." Một cựu quan chức Lầu Năm Góc nói.

Sử dụng rộng rãi các máy bay do thám ở Biển Đông có thể kết hợp với mong muốn lớn hơn để công bố hình ảnh, vi deo các hoạt động hàng hải của Trung Quốc. Một số quan chức Mỹ tin rằng Trung Quốc có thể tạm dừng các hoạt động bành trướng nếu hình ảnh, video họ quấy rối Việt Nam và Philippines được Mỹ công bố.

 Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương của Mỹ cũng đã được yêu cầu cùng phối hợp phát triển một hệ thống thông tin hàng hải cho phép các chính phủ trong khu vực biết thông tin chi tiết về vị trí của các tàu Trung Quốc trong khu vực. Một số nước nói rằng họ bị bất ngờ trước sự xuất hiện bất thình lình của tàu Trung Quốc.

Ngoài ra Lầu Năm Góc cũng tính đến khả năng điều tàu hải quân đến gần khu vực tranh chấp trên Biển Đông. Tuy nhiên các quan chức Mỹ cho hay có rất ít sự hỗ trợ từ chính quyền cho một số ý tưởng đối đầu hơn để ngăn chặn Trung Quốc. Các ý tưởng này bao gồm triển khai lực lượng Cảnh sát biển Mỹ đến Biển Đông chống lại các hoạt động của tàu bán vũ trang Trung Quốc, hộ tống ngư dân Philippines và các quốc gia khác vào những khu vực bị tàu Trung Quốc trục xuất.

Bonie Glaser, một chuyên gia châu Á từ Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế nói rằng các chuyến bay do thám cho thấy Hoa Kỳ có lợi ích trong các giải pháp hòa bình xử lý tranh chấp và phản đối sự cưỡng ép của Trung Quốc, nhưng bà thấy nghi ngờ khả năng các chuyến bay do thám sẽ ngăn chặn được hành vi của Trung Quốc.