Mỹ sốc trước sức mạnh của phiến quân Hồi giáo
Trong mấy ngày gần đây IS (tên trước đây là ISIS) đã tiến hành “rút lui chiến thuật” để tránh việc bị Mỹ không kích tại khu vực quanh Erbil ở phía Bắc Iraq và một đập nước lớn nằm phía Bắc Mosul, nơi nhóm đã kiểm soát suốt 2 tuần qua.
Chuyên nghiệp như một đạo quân
"Những gã đó không bỏ chạy toán loạn, họ rút lui một cách có chiến thuật. Rất chuyên nghiệp, rất bài bản. Họ hoạt động như một đạo quân vậy" – một quan chức quân sự Mỹ giấu tên đã liên tục theo dõi IS cho ABC biết - “Họ không phải những gã mà chúng ta từng chiến đấu trong Chiến dịch Tự do Iraq, thường rã đám ngay khi anh ném một quả bom vào gần chúng”.
IS dường như đã có một kế hoạch chi tiết, phức tạp nhằm thiết lập nhà nước Hồi giáo trải dài từ phía Bắc Syria tới các sa mạc nằm ở phía Tây và phía Bắc Iraq. Hỗ trợ cho kế hoạch chủ đạo này là các hoạt động bắt cóc con tin, cướp bóc và nhận tiền quyên góp từ các nhóm người có cảm tình với IS.
IS có khả năng rất mạnh về mặt quân sự, thể hiện qua việc lực lượng này dùng máy bay không người lái để thu lấy tin tức tình báo về các mục tiêu từ trên cao. Ngoài ra, chiến binh IS điều khiển rất thành thục nhiều vũ khí quân sự mà chúng chiếm được từ quân đội Iraq, gồm những chiếc xe Humvee do Mỹ sản xuất.
"IS thường cố gắng tiến xa nhất có thể, để rồi rút lui một chút khi chúng ta tấn công họ bằng hoạt động không kích quanh Erbil. Vấn đề là IS biết cách rút lui và bảo vệ tất cả các vùng đất mà họ kiểm soát được” – một quan chức an ninh thứ hai, cũng đề nghị giấu tên vì chủ đề nhạy cảm, nói với ABC.
Các chuyên gia nói rằng IS thực tế không cần phải chiếm lâu dài đập nước ở Mosul. Lực lượng này đã ghi một chiến thắng lớn về mặt tuyên truyền trên các mạng xã hội khi cắm cờ đen lên công trình đã cung cấp điện và nước sạch cho phần lớn Iraq. Nó cũng ngầm cho thấy họ hoàn toàn có thể sát hại hàng triệu người nếu cho nổ tung đập.
Hiện nay bộ chỉ huy các lực lượng đặc nhiệm Mỹ vẫn đang theo dõi chặt hoạt động quân sự của IS. Lý do chủ yếu là để chuẩn bị cho khả năng đặc nhiệm Mỹ sẽ phải chiến đấu với IS, như khi họ đã thực hiện một chiến dịch tương tự nhằm vào trại huấn luyện của IS ở Raqqah, Syria vào tháng 7 vừa qua.
Trong một cuộc họp báo vào thứ Sáu tuần trước, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel cho biết IS đã thể hiện mình như một lực lượng chiến đấu “phức tạp và được trang bị tốt nhất” mà Mỹ từng thấy.
“Chúng đã vượt xa khuôn khổ của một nhóm khủng bố. Chúng kết hợp giữa ý thức hệ, một chiến lược phức tạp và khả năng quân sự khác thường. Chúng lại có rất nhiều tiền. Đây là chuyện nằm ngoài những gì chúng ta đã từng chứng kiến” – ông nói.
Khả năng học kinh nghiệm từ Chechnya
Với một lực lượng mạnh như thế, tại sao một quốc gia có khả năng tình báo tốt như Mỹ lại không biết trước để đối phó. Đây là điều mà cựu Thống đốc New Jersey là ông Tom Kean đã nêu ra.
Kean gần đây đã gặp gỡ 20 quan chức tình báo hàng đầu của Mỹ để bàn về IS. Ông nói rằng nhiều người dường như mù tịt về sự trỗi dậy, lớn mạnh và khả năng của IS. Một quan chức thậm chí còn thừa nhận với ông rằng mình “đang sợ hãi hơn bao giờ hết, kể từ vụ 11/9”.
Tuy nhiên một phát ngôn viên thuộc Văn phòng Giám đốc tình báo quốc gia (ODNI) đã lên tiếng khẳng định các hoạt động của IS thu hút sự chú ý kể từ năm ngoái. “Ý chí chiến đấu là điều khó có thể đánh giá. Các nhà phân tích phải đánh giá dựa trên khả năng chỉ huy và kiểm soát, khả năng lãnh đạo, chất lượng chiến đấu và kỷ luật chiến đấu của đối phương. Không một điều nào trong số trên có thể biết được cho tới khi tiếng súng đầu tiên vang lên” – phát ngôn viên ODNI, ông Brian Hale, cho biết.
Vậy khi súng đã nổ, người Mỹ có biết IS đã học các kỹ thuật chiến đấu phức tạp từ đâu? “Có thể là từ các tay súng Chechnya” – một trong các quan chức Mỹ giấu tên nói với ABC.
Người này nói rằng trong IS có một tư lệnh gốc Chechnya tên Abu Omar al-Shishani. Nhân vật này, được cho là mới bị giết ở Mosul, nổi tiếng vì chỉ huy một lữ đoàn các chiến binh quốc tế trong IS. Những người Chechnya khác cũng xuất hiện trong nhiều đoạn video tuyên truyền khác nhau của IS, gồm một tư lệnh chết trong lúc ghi hình bởi đạn pháo nổ gần chiếc xe của ông này ở Syria.
Khả năng IS học kinh nghiệm từ Chechnya càng cao nếu biết rằng đặc nhiệm Mỹ đã có lịch sử chiến đấu với các chiến binh Chechnya thiện chiến nằm dọc theo biên giới Afghanistan-Pakistan kể từ năm 2001.
Về phía mình, các tay súng Chechnya đã tích lũy kinh nghiệm từ nhiều thập kỷ tiến hành các cuộc tấn công cả về quân sự lẫn khủng bố nhằm vào Nga để giành quyền kiểm soát vùng Bắc Caucasus.
Nhiều người trong lực lượng đặc nhiệm Mỹ hiện đang tỏ ra “ức chế” với việc Tổng thống Barack Obama chỉ không kích IS thay vì đưa quân tới chiến trường. Họ muốn trực tiếp đối đầu với IS, kể cả đó là cuộc chiến ngầm và không được chính quyền ủng hộ. “IS và những kẻ giống chúng phải bị tiêu diệt” – một quan chức tình báo nói.
Ben Rhodes, Phó Cố vấn an ninh quốc gia cho Obama nói rằng Tổng thống hiện chỉ tập trung vào việc bảo vệ mạng sống người Mỹ, kiềm chế IS và hỗ trợ quân đội Iraq, Kurd. Tuy nhiên ông này có thừa nhận rằng “mục tiêu cao nhất vẫn là đánh bại IS”. “Chúng ta phải hiểu rõ với nhau rằng đây là một tổ chức đã ăn sâu gốc rễ. Sẽ phải mất thời gian, rất nhiều thời gian để đuổi chúng khỏi các cộng đồng mà chúng đang hoạt động” - ông nói.
