Xung quanh đề xuất này, phóng viên NTNN đã trao đổi thêm với ông Nguyễn Văn Lý - Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng Chính sách xã hội (CSXH) - đơn vị dự kiến được giao thực hiện chương trình cho vay hộ mới thoát nghèo.
Ông Nguyễn Văn Lý cho biết: Chính sách tín dụng ưu đãi cho hộ mới thoát nghèo xuất phát từ yêu cầu của cuộc sống. Sau nhiều năm thực hiện công tác giảm nghèo, đã có nhiều đối tượng chính sách được vay vốn ưu đãi, nhưng vẫn có một “khoảng trống” - đó là hộ mới thoát nghèo. Thực trạng này đã được cử tri cả nước, các địa phương, các bộ, ngành T.Ư phản ánh và hiện đang được Chính phủ tiếp thu. Chính phủ đã giao Ngân hàng Nhà nước phối hợp các bộ, ngành, địa phương xây dựng, đề xuất chính sách cho hộ mới thoát nghèo vay vốn ưu đãi…
Thưa ông, tại sao lại nói hộ mới thoát nghèo là “khoảng trống” trong thực hiện giảm nghèo qua chính sách tín dụng ưu đãi?
- Hộ mới thoát nghèo là đối tượng không còn tiếp tục hưởng chính sách vay vốn ưu đãi của Chính phủ. Thực tế cho thấy, khả năng tiếp cận nguồn vốn thương mại đối với hộ mới thoát nghèo là rất khó. Điều này đã ảnh hưởng đến sự ổn định của giảm nghèo bền vững do nhiều hộ mới thoát nghèo lại rơi vào ngưỡng nghèo.
Chính phủ đang cho hộ nghèo, hộ cận nghèo vay vốn ưu đãi, còn hộ mới thoát nghèo thì chưa được hưởng chính sách này. Đây là “khoảng trống” sẽ được khắc phục khi thực hiện cho hộ mới thoát nghèo vay vốn ưu đãi. Chúng tôi tin, chính sách này sẽ được xã hội đánh giá tích cực và đón nhận như với chính sách cho hộ cận nghèo vay vốn mà Chính phủ đưa ra 1 năm trước.
Hộ nghèo và hộ cận nghèo đều đã có tiêu chí để hưởng các chính sách ưu đãi, vậy đối với hộ mới thoát nghèo tiêu chí là gì, thưa ông?
- Hộ mới thoát nghèo không thể điều tra, khảo sát như hộ nghèo, nhưng về định tính, tiêu chí hộ mới thoát nghèo rất rõ. Đó là hộ đã từng nghèo và mới thoát nghèo có thu nhập chưa vượt quá 130% hộ nghèo. Hộ mới thoát nghèo được vay vốn ưu đãi tại Ngân hàng CSXH trong vòng 3 năm kể từ khi được xác định là thoát nghèo, ra khỏi danh sách hộ nghèo. Ngân hàng CSXH cũng đề xuất hộ mới thoát cận nghèo cũng được vay vốn ưu đãi như hộ mới thoát nghèo nhằm đảm bảo bình đẳng và độ phủ kín của chính sách tín dụng...
Hạn mức tín dụng, thời gian vay và lãi suất cho vay hộ mới thoát nghèo quy định thế nào?
- Mức vay do Ngân hàng CSXH và hộ mới thoát nghèo tự thỏa thuận, nhưng không vượt quá hạn mức cho vay tối đa đối với hộ nghèo và hộ cận nghèo (50 triệu đồng/hộ). Lãi suất cho vay đối với hộ mới thoát nghèo bằng 130% lãi suất cho vay đối với hộ nghèo quy định trong từng thời kỳ (lãi suất hộ nghèo hiện là 0,6%/tháng). Quy trình thủ tục, cách thức phục vụ đối với hộ mới thoát nghèo sẽ được Ngân hàng CSXH ưu đãi như với hộ nghèo, hộ cận nghèo...
Ông có thể cho biết, với những hộ đã thoát nghèo hoặc cận nghèo nhưng vẫn còn dư nợ tại Ngân hàng CSXH thì có được hưởng chính sách cho vay hộ mới thoát nghèo này không?
- Ngân hàng CSXH định kỳ hạn nợ theo đối tượng vay nên có những hộ thoát nghèo nhưng vẫn còn dư nợ vốn tín dụng chính sách. Điều này còn liên quan đến chu kỳ sản xuất cây trồng, vật nuôi của hộ sử dụng vốn vay. Với những hộ thuộc diện nêu trên, nếu nguồn vốn dồi dào thì Ngân hàng CSXH xem xét cho vay hộ mới thoát nghèo. Còn nếu nguồn vốn chưa dồi dào thì Ngân hàng CSXH điều chỉnh theo hướng ưu tiên cho những hộ chưa được vay vốn hoặc hộ đã hoàn trả nợ gốc chương trình hộ nghèo.
Xin cảm ơn ông!