Ukraine phê chuẩn luật tự trị cho miền Đông, hiệp định then chốt với EU

Đây được xem là  động thái củng cố quan hệ mới với châu Âu đồng thời xoa dịu các phần tử đòi ly khai thân Nga ở miền Đông của Ukraine. 

Trước đó, vào ngày 15.9 Tổng thống Ukraine Poroshenko đưa ra đề xuất cho các khu vực ở miền đông nước này được hưởng quyền tự trị hạn chế trong 3 năm theo các điều khoản của một kế hoạch hòa bình đạt được với Nga.

Theo Tổng thống Ukraine, 3 năm tự trị hạn chế sẽ giúp chính phủ của ông có cơ hội thực thi “sự phân quyền lâu dài, vốn sẽ là chủ đề của các cải cách hiến pháp”.

Tổng thống Poroshenko cho biết các đề xuất của ông đảm bảo “chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và độc lập của đất nước chúng ta”.

Ngoài phê chuẩn luật tự trị giới hạn cho miền đông do phe ly khai kiểm soát, các nghị sĩ Ukraine cũng thông qua luật ân xá cho các tay súng ở cả hai bên, lực lượng ly khai và lực lượng chính phủ, trong cuộc xung đột kéo dài 5 tháng qua.

EU-Ukraine thông qua hiệp định then chốt

Cũng trong phiên họp ngày hôm 16.5, Quốc hội Ukraine còn phê chuẩn thỏa thuận liên kết quan trọng EU. Cũng cùng lúc, nghị viện châu Âu đa phần bỏ phiếu tán thành thỏa thuận liên kết này.

“Đây là thời khoắc lịch sử”, chủ tịch nghị viện châu Âu Martin Schulz phát biểu trước hội đồng nghị viện ở Strasbourg khi các nghị sỹ bỏ phiếu thông qua thỏa thuận với 535 phiếu ủng hộ và 127 phiếu chống trong khi có 35 phiếu vắng mặt.

Tổng thống Ukraine Poroshenko cho rằng đây là “bước đi đầu tiên” để Ukraine tiến tới là thành viên của Liên minh châu Âu.

“Hãy nói cho tôi, giờ đây ai dám đóng cánh cửa của Ukraine với châu Âu? Ai sẽ phản đối tương lai là thành viên của EU của chúng ta, bởi hôm nay chúng ta đang có bước đi đầu tiên nhưng là bước đi rất quyết đoán”, ông nói.

Thỏa thuận liên kết EU-Ukraine (với tên gọi chính thức là AA/DCFTA) sẽ đưa Ukraine theo tiêu chuẩn của EU ở các lĩnh vực như nhân quyền, an ninh, kiểm soát vũ khí và sẽ dỡ bỏ những rào cản thương mại.

Thỏa thuận đã được ký, nhưng Nga đã phản đối các điều khoản thương mại tự do, vì cho rằng thị trường nước này sẽ tràn ngập hàng hóa rẻ của EU được chuyển qua đường Ukraine.

Vì vậy cho tới năm 2016, Ukraine sẽ vẫn duy trì những giới hạn về nhập khẩu hiện nay từ EU, trong khi các sản phẩm xuất khẩu của họ lại được tiếp cận hoàn toàn với thị trường EU.

Đáp lại, Nga đã cam kết sẽ duy trì những quy định thương mại có lợi cho Ukraine, như với nước cộng hòa từng thuộc Liên xô.

Tuy nhiên cuộc khủng hoảng hiện nay ở đông Ukraine đã khiến mối quan hệ thương mại Nga-Ukraine bị tổn thất nặng nề. Hai nước đều áp đặt trừng phạt kinh tế với nhau.

Các cuộc đàm phán với Nga vào tuần trước để dẫn tới phần thương mại tự do quan trọng của thỏa thuận liên kết đã bị hoãn cho tới tận năm 2016.