Tháng 4.2009, lần đầu tiên hang Sơn Đoòng được ông Howard Limbert (Trưởng đoàn thám hiểm Hiệp hội Hang động Hoàng gia Anh) công bố trước báo giới tại Quảng Bình. Hôm đó ông Howard Limbert đã khẳng định rằng, không nghi ngờ gì nữa, Sơn Đoòng là hang động lớn nhất thế giới với chiều rộng lên đến 250m, chiều cao có nơi hơn 150m.
Người đầu tiên phát hiện ra Sơn Đoòng
Trên thực tế, Sơn Đoòng được anh Hồ Khanh, một nông dân địa phương phát hiện từ năm 1991 trong một chuyến đi rừng tìm trầm nhưng sau đó thì không thể tìm đường quay lại được. Hồ Khanh kể về cơ duyên cái lần anh tình cờ phát hiện ra Sơn Đoòng: Những năm 1990 – 1991, vì mưu sinh cuộc sống, cũng như nhiều thanh niên khác trong làng Khanh phải luồn rừng khai thác lâm sản.
Một lần, khi đang đạp rừng đi tìm trầm hương thì Khanh gặp một cơn mưa giông đột ngột, đang tìm chỗ để trú mưa tình cờ anh phát hiện ra một vòm hang đá. Định bụng sẽ chui vô đó để trú mưa, nhưng khi đến cửa hang thì Khanh bắt gặp một luồng gió mạnh thổi liên tục từ trong cửa hang ra. Không biết đó là một hiện tượng tự nhiên, Khanh nghĩ ngay đến câu chuyện truyền thuyết về những con thuồng luồng sống trong hang đá đang phun gió ra ngoài mà sợ “sởn tóc gáy”, anh không dám vào hang nữa, nép vào vách đá, chờ mưa tạnh rồi đi tiếp.
Hồ Khanh (thứ 2 bên trái), người đầu tiên phát hiện hang Sơn Đoòng. (Ảnh: Phan Phương)
“Đó là lần đầu tiên tui đặt chân đến cửa hang Sơn Đoòng, nhưng rồi cuộc sống mưu sinh đầy vất vả nên tui đã quên hẳn nó ngay sau đó” – Khanh nói.
Đến năm 2007, khi đoàn thám hiểm Hoàng gia Anh tiến hành đợt tìm kiếm hang động mới tại Phong Nha - Kẻ Bàng, anh Khanh cũng đã đưa đoàn đi tìm hang Sơn Đoòng hết 2 ngày nhưng cũng không thấy. Trong chuyến đi ấy, chính ông Howard Limbert khi quan sát hiện tượng tự nhiên khu vực xung quanh đã khẳng định với anh Khanh rằng, khu vực xung quanh đây nhất định phải có một cái hang lớn. Thời gian không cho phép và đoàn thám hiểm phải quay về.
Nhưng trước khi trở về nước Anh, ông Howard Limbert đã kịp nhờ anh Khanh cố gắng tìm cho được cái hang đó. Chỉ một lời nhắn nhủ như vậy, thế mà giữa năm 2008, một mình Khanh đã khăn gói vô rừng. May mắn là lần đó, Khanh đã tìm lại được cái hang mà năm 1991 anh đã trú mưa....
Du khách quốc tế đã biết đến Sơn Đoòng như một thương hiệu du lịch đẳng cấp thế giới. Điều này thể hiện qua kết quả xếp hạng của tạp chí New York Times đưa Quảng Bình vào thứ 8 trong 52 điểm du lịch hấp dẫn nhất hành tinh trong năm 2014. Quảng Bình đã được ghi danh vào bản đồ du lịch thế giới nhờ Sơn Đoòng.” - Ông Nguyễn Châu Á
Vì sao Sơn Đoòng mê hoặc du khách?
Huyền bí và mênh mông đủ làm choáng ngợp, vẻ đẹp của Sơn Đoòng được báo chí quốc tế cho rằng xứng đáng với mức độ nguy hiểm mà du khách phải đối mặt và số tiền mà họ đã bỏ ra khi khám phá nơi đây. Hang Sơn Đoòng dài khoảng 9km, có rừng rậm nhiệt đới và một dòng sông. Không gian bên trong hang chứa được một tòa nhà 40 tầng.
Một số hình ảnh hang động Sơn Đoòng. (Ảnh: Phan Phương)
Nhưng điều quan trọng mà nhiều người chưa biết đến là việc hình thành hang động Sơn Đoòng không phải theo cách truyền thống của các nhà địa chất vẫn nghĩ, là đá vôi bị hoà tan bởi nước mưa, lâu dần theo thời gian hàng triệu năm, nước bào mòn các hòa tan thành hang động vĩ đại.
Với siêu hang động Sơn Đoòng câu chuyện ở một hướng khác, nó nằm trên một đường đứt gãy hướng Bắc -Nam, chính trục đứt gãy này tạo điều kiện cho hang động lớn nhất thế giới hình thành một cách mạnh mẽ qua dòng chảy không gì cản được của dòng nước lũ và bào mòn thành hang động tuyệt vời mà các nhà khoa học gọi là “Một vũ trụ bị bỏ quên nằm ẩn mình trong một hệ sinh thái độc đáo. Điều này không được tìm thấy ở bất kỳ nơi nào khác trên hành tinh này”. Các nhà khoa học Mỹ ví von, đây như là “chén thánh” đối với các nghiên cứu sinh học, địa mạo trái đất.
Một số hình ảnh hang động Sơn Đoòng. (Ảnh: Phan Phương)
Người ta cũng phát hiện trong lòng nó, một khu rừng cách mặt đất 400m, độc nhất vô nhị trên hành tinh. Bất cứ ai khi đặt chân đến khu rừng này đều trầm trồ bởi đó là tiếng vọng của di sản cổ xưa về rừng rậm sót lại ở dưới mặt đất 400m, các thân cây tự tiến hoá bằng cách không phát triển đường kính, mà vươn cao để tạo thành cách sống mới với thế giới yếu sáng. Nhưng điều kỳ lạ là trong trường hợp tối đen của hang động, người ta nghi ngờ không thể loài nào sống được, thì nhà sinh học Becher phát hiện một loài rận gỗ mới với thế giới. Nó là loài có đôi mắt thô sơ, bị “mù”, tức sống không cần mắt mà cảm giác từ bộ râu với các xung động nhạy cảm.
Chưa hết, Sơn Đoòng đã có sức hút kỳ lạ với BBC, NatGeo và nhiều kênh truyền thông lớn khác... khi nó thường xuyên được xuất hiện ở đó...
Cuộc “phiêu lưu” đến Sơn Đoòng
Tháng 8.2013, tour du lịch khám phá hang Sơn Đoòng chính thức hoạt động đón nhóm du khách đầu tiên. Kể từ khi mở cửa đến nay, mới chỉ có 243 du khách được khám phá Sơn Đoòng. Theo số liệu thống kê, vào mùa cao điểm mỗi tuần có 3.500 khách du lịch đến Phong Nha – Kẻ Bàng nhưng chỉ 8 người trong số đó được khám phá Sơn Đoòng.
Một số hình ảnh hang động Sơn Đoòng. (Ảnh: Phan Phương)
Với giá tour 3.000USD/người cho 6 ngày 5 đêm thì không phải ai cũng có tiền. Theo ông Nguyễn Châu Á, Giám đốc Công ty Oxalis, đơn vị lữ hành duy nhất đưa khách thám hiểm Sơn Đoòng thì trong số 243 khách đã có 98% là khách quốc tế. Ông Á cho rằng, vấn đề ở đây chưa hẳn là tiền, vì đây là một tour du lịch mạo hiểm, chỉ dành cho những du khách có sức khỏe, có kinh nghiệm phiêu lưu mạo hiểm.
Để tổ chức một tour thám hiểm Sơn Đoòng cho 8 người công ty phải tổ chức đội ngũ phục vụ (hướng dẫn viên và porter) chuyên nghiệp lên tới 25 người với đầy đủ các thiết bị hỗ trợ đảm bảo an toàn nhất cho du khách. Điều này giải thích vì sao, du khách muốn đến đây sẽ phải hồi hộp “xếp hàng” vì hiện tại du khách quốc tế đã đăng ký kín vé tour Sơn Đoòng đến năm 2016. Mặc dù vậy, danh sách tour 2015 vẫn chưa được công bố.
Một số hình ảnh hang động Sơn Đoòng. (Ảnh: Phan Phương)
Anh Hồ Khanh, người đầu tiên phát hiện ra Sơn Đoòng hiện nay là “người dẫn đường số 1” trong các chuyến khám phá Sơn Đoòng chia sẻ: “Con đường dẫn vào cửa hang cách xa đường lớn và đầy hiểm trở. Có những đoạn đường phải leo núi thẳng đứng và tụt xuống vực sâu thăm thẳm. Hai bên đường đầy rẫy rắn rết và nhiều sự đe dọa hiểm nguy khác. Nếu không có những thiết bị hỗ trợ và sự can đảm thì bạn đừng có mơ đến được Sơn Đoòng. Để đến được con đường dẫn vào cửa hang Sơn Đoòng bắt đầu hành trình thám hiểm cũng đã là một cuộc phiêu lưu rồi”.
Thái tử Ả rập “chết mê” trước Sơn Đoòng
Theo thông tin từ Công ty Oxalis, trong số 243 khách đã đến Sơn Đoòng, có nhiều nhân vật rất “đặc biệt” vì sự nổi tiếng của họ như siêu mẫu Cộng hòa Czech, Thái tử Ả Rập, chính khách Mỹ…
Thái tử Ả Rập, vị khách đặc biệt đến Sơn Đoòng. (Ảnh: Phan Phương)
Đầu tháng 3 năm nay, Công ty Oxalis tổ chức cho một đoàn khách đặc biệt đến khám phá Sơn Đoòng đó là ngài Sheikh Khalifa bin Zayed bin Sultan Al Nahyan (SN 1969), là thái tử của Tiểu vương quốc Ả Rập Abu Dhabi, là vương quốc rộng lớn nhất, đông dân nhất và thịnh vượng nhất trong cộng đồng các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống Nhất. Ông cũng là người nổi tiếng về sự giàu có với các bộ sưu tập xe hơi, du thuyền hạng sang và đam mê du lịch mạo hiểm.
Chuyến đi đến Sơn Đoòng của đoàn thái tử Ả Rập được Oxailis bố trí những người phục vụ giỏi nhất công ty như: Chuyên gia hang động Hoàng gia Anh Howard Limbert, người tìm ra hang Sơn Đoòng Hồ Khanh và 15 porter phục vụ.
Hồ Khanh kể: Một điều ngoài dự kiến trong chuyến đi đã khiến đoàn hướng dẫn rất bối rối. Các thành viên trong đoàn của thái tử chỉ ăn cơm với rau chứ không đụng đến những thực phẩm khác. Thấy mọi người lo lắng, thái tử cười, giải thích: Những người theo đạo Hồi, trước khi giết thịt một con vật nào đó để ăn, đều phải cầu xin thánh Ala và dùng dây thắt cổ chứ không giết bằng cách chọc tiết. Thái tử khẳng định, mình đủ sức để khám phá Sơn Đoòng vì ông có một loại trà đặc biệt, uống vào sẽ bù lại năng lượng đã mất, phục hồi sức khỏe rất tốt, dù thiếu thịt.
Và cứ thế, trong suốt chuyến đi, người trợ lý của thái tử liên tục pha trà để thái tử uống. Trà được pha trong bộ ấm chén làm bằng gốm, có viền vàng rất đẹp. Mọi người trong đoàn cũng được thái tử mời thưởng thức loại trà đặc biệt này. Cũng theo lời anh Hồ Khanh, Thái tử rất thông thạo leo núi, thòng dây để xuống động và đi qua các con suối. Trong suốt chuyến đi Thái tử lặng lẽ cảm nhận mọi thứ trong chuyến đi, rất ít nói chuyện khi vào trong lòng động. Khi đi đến khu vực lòng hang rộng và lớn nhất, cùng với những đại thạch nhũ, ông hỏi đoạn đường của tour khám phá còn bao nhiêu nữa. Khi nghe mọi người nói mới được nửa đường, ông quay sang những người bạn của mình nói: “Chỉ đến đây thôi cũng đã đáng giá 3.000 đô rồi”.
Thái tử đã rất ngỡ ngàng khi chạm đến rừng cây trong lòng hang. Ông ngẩn ngơ ngắm nhìn, lắng nghe tiếng chim hót và đặc biệt thích thú khi những màn sương mờ ảo lúc ẩn, lúc hiện kéo qua khu rừng. Ông đã dừng ở đây rất lâu để được nhìn thấy ánh mặt trời lướt qua khu rừng vào giữa buổi trưa. Thái tử tâm sự: “Trong chuyến hành trình khám phá Sơn Đoòng, đã nhiều lúc tôi cảm thấy dường như mình đã chạm tới tận cùng giới hạn của tự nhiên.” .
