Nữ sĩ tài hoa “chê khéo” khiến vua cũng… phải lòng, ngẩn ngơ!
Hai Miệt Vườn
16/11/2014 08:00 GMT+7
Đương thời, Minh Mạng được xem là vị vua năng động và quyết đoán, với hàng loạt đề xuất cải cách từ nội trị đến ngoại giao. Về chốn hậu cung, Minh Mạng cũng nổi tiếng bởi ông có rất nhiều con! Vị hoàng đế có tính cách mạnh mẽ đôi khi đến mức cực đoan ấy cũng có lúc… ngẩn ngơ và cảm phục bởi nét tài hoa của người phụ nữ “cả gan” từng dám chê vua, ấy là Bà Huyện Thanh Quan!
Trong thời kỳ làm Cung Trung Giáo tập, bà Thanh Quan do tài làm thơ và đức độ dạy học, rất được hoàng đế Minh Mạng tin dùng, quí mến. Vì thế, bà thường được nhà vua đàm luận thơ văn.
Chân dung vua Minh Mạng (Nguồn Internet).
Một hôm nhân dịp chúc mừng một vị quan lớn của triều đình, vua Minh Mạng ban ơn bằng cách viết tặng hai chữ đại tự theo nghệ thuật thư họa. Viết xong, nhà vua đưa cho bà Huyện Thanh Quan và hỏi:- Được không?
Ngắm nét chữ “rồng bay phượng múa” của nhà vua, bà Huyện Thanh Quan trả lời:
- Tâu bệ hạ, phúc tối hậu, thọ tối trường. (nghĩa là phúc rất dày, thọ rất dài).
Ban đầu, vua hơi ngơ ngác vì không hiểu, bởi xét về nội dung, nghĩa tường minh thì đó là một lời khen: phước đến tận mai sau; tuổi tác kéo …dài mãi! Nhưng sau nhìn kỹ lại, vua nhận ra rồi mỉm cười gật đầu. Chẳng là nhà vua đã viết chữ Phúc béo phục phịch và chữ Thọ dài lêu nghêu. Bà huyện Thanh Quan tuy ngầm ý chê chữ viết của Minh Mạng nhưng lời chê thật khéo léo và văn vẻ, lại mang nghĩa nước đôi, hiểu cách nào cũng không sai.
Lại nói cùng hôm đó, Hoàng đế Minh Mạng có bộ chén kiểu của Trung Quốc, chén vẽ sơn thủy Việt Nam và có đề thơ nôm cũng như một số đồ sứ thời đó, nên vua đưa khoe với những người chung quanh.
Bìa sách về Bà Huyện Thanh Quan (ảnh mang tính minh họa cho bài viết, Nguồn: Internet).
Mọi người đã yêu cầu Bà Huyện Thanh Quan đề thơ chữ Nôm. Bà làm ngay hai câu rằng:Như in thảo mộc trời Nam lại/ Đem cả sơn hà đất Bắc sang.
Lời thơ đề đã khiến vua Minh Mạng rất thích thú! Quả là ngòi bút tài hoa của nữ sĩ đã chinh phục được cả những người khó tính nhất!
(Tài liệu tham khảo: Kiều Thu Hoạch - Hoàng Ngọc Phách, Giai thoại văn học Việt Nam, Nxb Văn học, 2001).
XEM THÊM:
>> Vua Minh Mạng và tầm nhìn chiến lược về chủ quyền biển đảo