Phòng trừ sâu đục thân…4 vạch đầu nâu

Tuấn Linh 16/12/2014 14:10 GMT+7

Theo Trung tâm giám định kiểm dịch thực vật thuộc Cục Bảo vệ thực vật, loài sâu đục thân mía xuất hiện mới tại Tây Ninh có tên khoa học là Chilo tumidicostalis Hampson, tên Việt Nam là sâu đục thân 4 vạch đầu nâu.

Cây mía bị hại chết rất nhanh

Theo ghi nhận của Viện Nghiên cứu mía đường, loài sâu đục thân mía 4 vạch mới gây hại nặng nhất cho sản xuất mía đường ở tỉnh Tây Ninh, với tỷ lệ cây bị hại biến động từ 30 - 100%. Khi trưởng thành vũ hóa, khả năng phát tán và lây lan mạnh.

Hình ảnh cây mía bị sâu đục than 4 vạch đầu nâu phá hoại. Cục BVTV

Do là loài sâu hại mía hoàn toàn mới ở Việt Nam nên hầu như chưa có kết quả nghiên cứu nào trong nước đề cập đến nó. Tuy nhiên, đây lại là loài sâu đục thân mía khá phổ biến, đã có mặt từ lâu ở các nước trồng mía xung quanh nước ta như Thái lan, Myanmar, Ấn Độ, Bangladesh,… nên các kết quả nghiên cứu về nó ở ngoài nước cũng đã có.

Một cây mía bị hại có thể có từ 5 - 7 con, thậm chí 50 - 60 con sâu non. Cây mía bị hại sẽ bị chết khô rất nhanh, Nếu cây mía bị hại ở thời kỳ sắp bước sang giai đoạn chín thì hầu như không còn khả năng phục hồi cũng như cho thu hoạch về sau.

Quy luật phát sinh

Tài liệu của Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh Lâm Đồng cho hay, điều kiện thích hợp để cho loài sâu đục thân mía 4 vạch mới này bay tới đẻ trứng và phát sinh gây hại là ở giai đoạn mía được 5 - 6 tháng tuổi, độ ẩm không khí trong ruộng mía đang ở mức cao từ 70 - 80%, nhất là rơi vào các tháng mùa mưa ẩm ướt hoặc trên ruộng mía thoát nước kém, ngập úng kéo dài.

Hình ảnh sâu đục than 4 vạch đầu nâu. Cục BVTV.

Điều đáng chú ý là dù xuất hiện ít phổ biến hơn các loài sâu đục thân mía khác, nhưng một khi nó xuất hiện và gây hại thì thiệt hại thường rất lớn, có khi lên tới 100%. Hàng năm, mật số sâu trên đồng mía thường bắt đầu tăng lên từ tháng 3, đạt đỉnh cao vào tháng 6 - 7 - 8, rồi bắt đầu giảm dần và đạt mức thấp nhất vào tháng 1 - 2 năm sau.

Các loài thiên địch chính của loài sâu đục thân mía mới này gồm có ong kén trắng kí sinh sâu non Cotesia flavipes, ong Tetrastichus sp. kí sinh nhộng, ong đen Telenomus sp. và ong mắt đỏ Trichogramma chilotraeae kí sinh trứng.

Đặc điểm sâu đục thân 4 vạch đầu nâu mới xuất hiện: Sâu non có đầu màu nâu vàng đến sẫm, các chấm trên cơ thể to, màu xám mờ, mảnh lưng ngực trước có màu nâu đậm, sâu non tuổi cuối có kích thước rộng từ 3,25 - 3,92mm và dài từ 19,12 - 23,22mm. Sâu non sau khi nở từ trứng thường theo nhau bò xuống bẹ lá và tập trung đục vào trong lóng mía của chính lá đó để gây hại.

Biện pháp phòng trừ

Việc phòng trừ sâu đục thân mía nói chung, loài sâu đục thân mía 4 vạch đầu nâu mới nói riêng là việc làm hết sức khó khăn do cây mía có sinh khối lớn, cây cao, to, thời gian sinh trưởng kéo dài, lại thường được thâm canh, trồng dày, lưu gốc nhiều năm…

Một số biện pháp phòng trừ sâu đục thân hại mía là:

- Sử dụng giống ít nhiễm sâu như U-Thong 1, F156, K90-54…;

- Trồng cây khỏe (bón phân cân đối, tưới tiêu nước hợp lý, làm cỏ kịp thời, chăm sóc, xới xáo tốt); biện pháp thăm đồng thường xuyên để phát hiện và tiêu diệt sâu sớm; biện pháp dùng bẫy pheromon, bẫy đèn…

- Bảo vệ, nhân nuôi và thả các loài ong kí sinh như ong mắt đỏ Trichogramma, ong kén trắng Cotesia flavipes, ong Tetrastichus sp., hay bọ đuôi kìm Euborellia sp.

Về biện pháp hóa học, người trồng mía cần phát hiện sớm và áp dụng biện pháp hóa học khi sâu non mới nở chưa đục vào trong thân cây. Phun thuốc tốt nhất là vào thời điểm sau khi phát hiện trưởng thành ra rộ khoảng 15-20 ngày.

Có thể sử dụng một số loại thuốc có các hoạt chất sau để phòng trừ: Carbosulfan (Marshal 3GR, 5GR); Dimethoate + Fenobucarb (Caradan 5GR); Permethrin (Tungperin 50 EC).

Các biện pháp này phải được áp dụng sớm, đồng bộ, thường xuyên, liên tục từ trước khi trồng mía, cho đến khi thu hoạch và chăm sóc mía gốc sau thu hoạch.