Trong thời gian gần đây, tình trạng đấu đá và tranh cãi bên trong nội bộ phiến quân Nhà nước Hồi giáo (IS) đã dẫn tới một loạt những vụ xử tử bột phát và những cuộc đụng độ dữ dội giữa các chỉ huy phiến quân trên chiến trường, trong khi ngày càng nhiều tay súng quyết định đào ngũ.
Hồi cuối tuần trước, tờ Financial Times cho hay phiến quân IS đã xử tử một lúc 100 chiến binh nước ngoài tìm cách đào ngũ khỏi thành phố Raqqa ở Syria, nơi được coi là sào huyệt của tổ chức khủng bố này.
Vài ngày trước, IS cũng bắt giữ 12 tay súng mang quốc tịch phương Tây đang tìm cách để quay trở về nước sau khi quá chán ngán với tình cảnh giết chóc hiện nay. Trung tâm Nghiên cứu Cực đoan hóa và Bạo lực Chính trị ở London cho hay khoảng 50 tay súng người Anh đang chiến đấu cho IS đã bày tỏ nguyện vọng được trở về nước.
Phiến quân IS ở thành phố Mosul, Iraq
Hồi đầu tuần, IS công bố một video về vụ bắt giữ 4 chiến binh nói tiếng Thổ Nhĩ Kỳ bị cáo buộc thực hiện một cuộc “đảo chính” bên trong tổ chức vì bất mãn với cách thức hoạt động của IS. Trong đoạn video được quay bí mật này, 4 chiến binh trên đã bàn âm mưu nổi dậy và giết chết thủ lĩnh IS Abu Bakr al-Baghdadi vì hắn ta là “một kẻ dị giáo”.
Còn tại chiến trường Bokmal ở biên giới giữa Iraq và Syria, một chiến binh IS đã dùng súng bắn chết viên chỉ huy của mình trong một cuộc tranh cãi về quyền kiểm soát khu vực cửa khẩu.
Tại Syria, các chiến binh người Chechen đang tỏ ra vô cùng tức tối sau khi bị các lãnh đạo IS từ chối không cho họ hoạt động ở khu vực Latakia để bày tỏ lòng trung thành.
Hôm thứ Tư, tranh cãi cũng đã bùng phát giữa các chiến binh người Chechen ở Raqqa với các chỉ huy IS địa phương về cách thức xử lý đối với viên phi công người Jordan bị IS bắt làm tù binh. Các chiến binh Chechen đòi hành hình anh này, trong khi các chỉ huy IS lại muốn giữ mạng sống của anh ta để trao đổi.
Nội bộ IS tranh cãi quyết liệt về cách thức xử lý đối với viên phi công Jordan (áo trắng) vừa bị bắt làm tù binh
Trong khi đó, các bộ tộc người Sunni ở Iraq cũng đã tăng cường cuộc chiến chống lại phiến quân IS, mặc dù những nỗ lực của họ đến nay chưa đem lại nhiều thành công. Trong thời gian gần đây, IS đã chiếm lại được thành phố Baiji sau khi quân đội Iraq “tập hợp lại và nhận viện trợ” sau cuộc chiến dài đẩy IS ra khỏi thành phố.
Hiện IS đã thiết lập nhiều nhà tù tại các thành phố do chúng kiểm soát để thẩm vấn những thành viên bị coi là không trung thành hoặc phản bội, trong bối cảnh lực lượng chiến đấu của IS ngày càng bộc lộ rõ nhiều điểm bất đồng về mục tiêu chiến đấu.
Chẳng hạn như Lữ đoàn Xanh Jaish al-Muhajireen wal-Ansar gồm nhiều chiến binh đến từ Arập Xê-út gia nhập IS từ hồi tháng 11, nhưng trong lữ đoàn này cũng có rất nhiều tay súng Chechen trung thành với Quân đội Hồi giáo ở Chechnya.
Các tay súng Chechen hoạt động khá độc lập với hệ thống chỉ huy của IS
Mặc dù gia nhập và nhận tiền từ IS, nhưng các chỉ huy lữ đoàn này lại hoạt động khá độc lập và gần như không chấp nhận sự điều phối, kiểm soát của các lãnh đạo IS.
Sự tản mát và kiểu tác chiến độc lập của các đơn vị trong lực lượng chiến đấu của IS đòi hỏi tổ chức này phải có một hệ thống chỉ huy cấp cao để có thể điều phối các hoạt động trên chiến trường. Tuy nhiên sự “ô hợp” trong tổ chức lại là một rào cản đáng kể đối với cấu trúc chỉ huy của IS, gây ra những hiềm khích, bất đồng âm ỉ, chỉ chờ cơ hội bùng phát.
Theo chuyên gia Zavi Breil của tờ Haaret (Israel), ở thời điểm hiện tại, những bất đồng, rạn nứt như vậy trong nội bộ IS mới chỉ diễn ra ở mức độ nhỏ, chưa bùng phát thành hiện tượng lớn, nhưng trong tương lai gần, nhiều khả năng nó sẽ khiến IS bị tan vỡ thành nhiều nhóm nhỏ, và lãnh thổ do IS kiểm soát hiện nay sẽ bị xé vụn thành nhiều phần.