Bỉ đã ngăn chặn vụ thảm sát Paris thứ hai ra sao?
Vào đêm thứ Năm tuần trước, cảnh sát đặc nhiệm Bỉ đã đột kích vào một căn hộ ở Verviers, nơi các nghi phạm khủng bố đang lên âm mưu bắt cóc, chặt xác một cảnh sát hoặc thẩm phán để quay phim lại. Đặc nhiệm Bỉ đã tiêu diệt 2 nghi phạm và bắt giữ một người.
Âm mưu tấn công kinh hoàng trên được phát hiện sau khi cảnh sát chặn thu được nhiều cuộc gọi nghi ngờ, và cuộc đột kích ở Verviers là kết quả của một chiến dịch rầm rộ được phát động để bắt giữ các nghi phạm.
Nhưng liệu Bỉ và các quốc gia phương Tây khác có thể làm gì hơn để ngăn chặn những vụ thảm sát kiểu Charlie Hebdo ở thủ đô Paris, Pháp vừa diễn ra cách đây một tuần hay không?
Điều tra
Cũng giống như Pháp, Bỉ đã cung cấp các thông tin chi tiết của cuộc điều tra và cuộc đột kích thông qua các quan chức tư pháp của mình một cách rõ ràng, minh bạch. Điều này quan trọng bởi cảnh sát, hệ thống tư pháp và tình báo Bỉ đã thể hiện được sự hiệu quả tuyệt vời khi phối hợp cùng nhau.
Các cuộc điện thoại bị chặn thu là yếu tố then chốt trong cuộc điều tra để ngăn chặn các vụ tấn công khủng bố ở Bỉ. Điều này đòi hỏi nhà chức trách Bỉ phải làm tốt hơn nữa – chứ không nhất thiết phải tăng cường – các cơ chế do thám, nghe lén để có thể thu thập một lượng thông tin lớn cần thiết nhằm xác định các nghi phạm và các âm mưu khủng bố.
Tuy nhiên để hoạt động nghe lén này diễn ra tốt hơn đòi hỏi sự phối hợp nhịp nhàng giữa các quan chức tư pháp, một khuôn khổ pháp lý thuận lợi và các thức quản lý các biện pháp điều tra tốt hơn.
Cảnh sát không thể chỉ dựa vào biện pháp nghe lén bởi những kẻ khủng bố sẽ nhanh chóng thích nghi với cách thức điều tra này, mặc dù nó vẫn là một chiến thuật chống khủng bố hiệu quả nếu có những biện pháp đảm bảo quyền tự do cá nhân.
Phản ứng của cảnh sát
Các đơn vị đặc nhiệm và một chiến dịch cảnh sát quy mô lớn là những yếu tố cần thiết để đối phó với một tình huống rất khó khăn.
Trong khi cảnh sát Pháp phải phản ứng với vụ thảm sát ở tòa soạn báo Charlie Habdo dưới con mắt theo dõi sát sao của truyền thông thế giới, cảnh sát Bỉ có lợi thế ở chỗ họ tiến hành chiến dịch hoàn toàn bí mật.
Chiến dịch đột kích ở Verviers được Bộ trưởng Tư pháp Fredric Van Leeuw chỉ đạo, cùng với sự hậu thuẫn của đơn vị chống khủng bố thuộc Cảnh sát Liên bang và các cơ quan an ninh khác.
Cảnh sát cũng đã đồng loạt tiến hành các cuộc đột kích và lùng soát khác ở Bỉ. Một lần nữa, nhân lực và các đơn vị đặc nhiệm đã chứng minh được tính hiệu quả của mình trong việc làm nên thành công của chiến dịch chống khủng bố.
Đối phó với các phần tử thánh chiến
Mặc dù vậy, Bỉ và các nước phương Tây đang đứng trước một bài toán đau đầu hơn, đó là làm sao có được những biện pháp chiến lược, dài hạn để ngăn chặn các nguy cơ khủng bố trong lòng châu Âu.
Điều dễ nhận thấy là nhiều nghi phạm sau khi chiến đấu ở Iraq và Syria quay về nước là một mối đe dọa khủng bố tiềm ẩn rất lớn. Điều mà các lực lượng an ninh cần là nguồn lực và khuôn khổ pháp lý phù hợp để có thể bắt giữ những đối tượng này.
Trong tuần này, Bỉ đã đưa ra một loạt biện pháp để đối phó với nguy cơ này, chẳng hạn như hình sự hóa tội danh ra nước ngoài vì mục đích khủng bố, tạm thời tịch thu chứng minh thư và hộ chiếu của các đối tượng tình nghi, thực thi các biện pháp chống cực đoan hóa trong nhà tù và sẵn sàng tăng cường lực lượng quân sự cho các chiến dịch đặc biệt.
Các chiến thuật chống khủng bố liên tục thay đổi theo thời gian, bởi vậy các quốc gia cần phải linh hoạt bằn cách thường xuyên áp dụng các biện pháp mới và xây dựng các biện pháp dài hạn cho tương lai.