Xu hướng mua bán, sáp nhập BĐS sẽ gia tăng năm 2015

Trao đổi với PV nhân dịp đầu Xuân Ất Mùi 2015, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng cho biết, năm 2015 sẽ hứa hẹn sự phục hồi của thị trường BĐS. Trong đó, nhiều dự án trước kia tạm dừng sẽ được khởi động trở lại để giao nhà cho khách hàng đã mua. Còn nhiều dự án có vị trí tốt sẽ tiếp tục được khởi công xây dựng, cung ứng sản phẩm cho thị trường.

Bộ trưởng có đánh giá gì về tình hình thị trường BĐS trong vòng 1 năm qua? Theo Bộ trưởng đâu là những thách thức đối với thị trường BĐS trong giai đoạn hiện nay?

Có thể nói thị trường BĐS nước ta trong thời gian qua đã có bước phát triển, tuy nhiên chưa thật ổn định, thường xuyên có những biến động. Từ năm 2010 đến giữa năm 2013 tình tình thị trường BĐS gặp nhiều khó khăn, giá nhà ở sụt giảm mạnh, giao dịch chững lại, tồn kho BĐS tăng cao.

Trước tình hình đó, từ cuối năm 2012, Bộ Xây dựng cùng với một số Bộ, ngành liên quan đã đề xuất với Chính phủ một số giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn cho thị trường BĐS và Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 02/NQ-CP ngày 7.1.2013 về một số giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, hỗ trợ thị trường, giải quyết nợ xấu. Sau một thời gian thực hiện quyết liệt đồng bộ các giải pháp, tình hình thị trường BĐS năm 2014 đã có sự tăng trưởng tích cực.

Giá BĐS nhà ở sau một thời gian giảm sâu, đến nay đã tương đối ổn định, phù hợp với khả năng chi trả của đa phần người dân. Cơ cấu sản phẩm BĐS trên thị trường đang được đa dạng hóa, thỏa mãn nhu cầu của nhiều đối tượng khách hàng, góp phần tăng tính thanh khoản cho thị trường.

Các dự án mới khởi công đã có sự điều chỉnh về cơ cấu căn hộ, tăng số lượng căn hộ có diện tích nhỏ (dưới 70 m2), giảm các căn hộ có diện tích lớn. Lượng giao dịch tiếp tục tăng. Giao dịch thành công chủ yếu từ các dự án đã hoàn thành, ở khu vực gần trung tâm, có đầy đủ các công trình hạ tầng, chủ đầu tư có uy tín và các dự án sắp hoàn thành, đang thi công với tiến độ tốt, có sản phẩm phù hợp, chủ yếu ở phân khúc căn hộ có diện tích vừa và nhỏ.

Tính trong năm 2014, tại Hà Nội có 11.550 giao dịch thành công, tăng gần gấp đôi so với cùng kỳ 2013, tại TP. HCM có 10.350 giao dịch thành công, tăng gần 30% so với cùng kỳ năm 2013. Tồn kho BĐS tiếp tục giảm.

Tính đến ngày 20.12/2014, tổng giá trị tồn kho bất động sản còn khoảng 73.889 tỷ đồng, giảm 20.569 tỷ đồng (21,78%) so với cuối năm 2013. Tín dụng trong lĩnh vực BĐS tăng liên tục từ đầu năm đến nay, tính đến 31.10.2014 đạt 299.020 tỷ đồng, tăng 14,08% so với thời điểm 31.12.2013; dư nợ xấu là 11.555 tỷ đồng (3,86%), tăng 0,48% so với thời điểm 31.12.2013.

Thị trường BĐS trong năm 2014 đang dần ổn định trở lại và ấm dần lên, tuy nhiên tôi cho rằng vẫn còn nhiều khó khăn. Nhiều doanh nghiệp phải dừng kinh doanh, số khác đang trong quá trình khôi phục lại sản xuất. Mặc dù thị trường thiếu căn hộ diện tích nhỏ, giá rẻ nhưng để cơ cấu lại sản phẩm, tăng nguồn hàng hóa phù hợp nhu cầu thị trường cần có thời gian.

Mặt khác, trong giai đoạn trước mắt, thị trường vẫn còn thiếu những căn hộ diện tích nhỏ, có vị trí thuận tiện đi lại, hạ tầng tốt giá cả phù hợp. Một số tồn tại của thị trường từ các năm trước chưa được giải quyết vẫn ảnh hưởng xấu đến thị trường BĐS, có những tranh chấp giữa khách hàng và chủ đầu tư về huy động vốn, chậm bàn giao nhà kéo dài tại nhiều dự án chưa được giải quyết triệt để.

Cùng với đó là nhu cầu về nhà ở công nhân tại các địa phương có nhiều khu công nghiệp lớn như Hà Nội, Bình Dương, Thái Nguyên, Bắc Ninh, ... là rất lớn, nhưng hiện nay có rất ít doanh nghiệp đầu tư nhà ở cho công nhân thuê... Đây chính là những thách thức cần sự quyết liệt từ cấp Trung ương đến địa phương và các doanh nghiệp và cả người dân cùng tham gia giải quyết.

Năm 2015, Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh BĐS cùng nhiều các chính sách liên quan đến lĩnh vực nhà ở, BĐS sẽ được thực thi. Theo Bộ trưởng, những chính sách này sẽ tác động đến thị trường BĐS ra sao?

Trong năm 2014, nhiều chính sách mới có hiệu lực thi hành và nhiều văn bản quy phạm pháp luật mới được thông qua có liên quan đến ngành Xây dựng nói chung và lĩnh vực phát triển nhà ở, thị trường BĐS nói riêng.

Điển hình như Luật và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Đất đai 2013, Luật Xây dựng và đặc biệt là Luật Nhà ở sửa đổi và Luật Kinh doanh BĐS sửa đổi với nhiều nội dung thay đổi mang tính đột phá chính sách về phát triển nhà ở, thị trường BĐS.

Theo đó, việc đầu tư xây dựng các dự án BĐS, nhà ở phải bảo đảm phù hợp với quy hoạch và phải theo kế hoạch được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt nhằm khắc phục tình trạng đầu tư tự phát, theo phong trào, không sát nhu cầu thực tế dẫn đến mất cân đối, lệch pha cung - cầu hàng hóa BĐS.

Điểm mới nhất của Luật Nhà ở là một mặt vừa phát triển nhà ở theo cơ chế thị trường để hỗ trơ, tạo điều kiện cho những người có khả năng thanh toán theo cơ chế thị trường có nhà ở, được cải thiện ngày càng tốt hơn, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế của đất nước phát triển.

Nhưng mặt khác phải quan tâm tới loại nhà ở thứ 2 là loại nhà ở có sự hỗ trợ của Nhà nước để những người không có khả năng thanh toán, những người có thu nhập thấp, trung bình, không thể mua nhà theo cơ chế thị trường thì được hỗ trợ để có nhà ở.

Đây chính là cụ thể hóa quan điểm của Đảng, Nhà nước về phát triển nền kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa. Trong đó, vừa phát triển thị trường tạo động lực, vừa phải thực hiện mục tiêu vì con người, phải phân phối điều tiết lại để những người khó khăn có cuộc sống chất lượng tốt hơn, thể hiện sự ưu việt của chế độ nhưng đồng thời đây cũng là bước để cụ thể hóa Hiến pháp là quyền có chỗ ở của con người và Nhà nước phải có chính sách để cải thiện nhà ở cho người dân.

Luật cũng mở rộng phạm vi hoạt động kinh doanh BĐS cho người Việt Nam định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, cá nhân nước ngoài được phép nhập cảnh vào Việt Nam được mua nhà ở… nhằm thu hút nguồn lực đầu tư nước ngoài, phù hợp với tiến trình hội nhập quốc tế, góp phần thúc đẩy thị trường BĐS phát triển.

Mở rộng các quy định về sở hữu và sử dụng, cho phép các chủ đầu tư dự án kinh doanh BĐS được cho thuê, cho thuê mua BĐS hình thành trong tương lai, thay vì chỉ được cho thuê, cho thuê mua BĐS đã có sẵn như quy định hiện hành. Quy định chặt chẽ hơn về điều kiện của cá nhân được cấp Chứng chỉ hành nghề môi giới BĐS nhằm nâng cao chất lượng, tính chuyên nghiệp, đạo đức nghề nghiệp của các tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ này.

Xu hướng mua bán, sáp nhập BĐS sẽ gia tăng năm 2015

Theo đánh giá của Bộ trưởng, thị trường BĐS trong năm 2015 sẽ theo kịch bản nào? Tại sao?

Năm 2015, do tình hình kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định và các cấp, các ngành tập trung triển khai các giải pháp đã được Chính phủ đưa ra trong Nghị quyết số 02/NQ-CP, Nghị quyết số 61/NQ-CP và Nghị định số 188/2013/NĐ-CP ngày 20.11.2013 của Chính phủ về phát triển và quản lý nhà ở xã hội, đồng thời với việc kể từ ngày 01.7.2015 Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản đã được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 8 vừa qua sẽ có hiệu lực thi hành với nhiều nội dung đổi mới quan trọng liên quan đến thị trường bất động sản nói chung và thị trường nhà ở nói riêng.

Trong đó có những chính sách, những quy định cụ thể liên quan đến việc đầu tư phát triển nhà ở, đặc biệt là nhà ở xã hội, cũng như việc mở rộng phạm vi kinh doanh, mở rộng đối tượng được mua và sở hữu nhà ở, công trình xây dựng tại Việt Nam cho tổ chức, cá nhân nước ngoài, người Việt nam định cư ở nước ngoài sẽ tiếp tục tác động tích cực đến thị trường bất động sản, vì vậy có thể dự báo tình hình thị trường bất động sản năm 2015 tiếp tục có sự phục hồi và khởi sắc.

Tôi cho rằng thị trường bất động sản sẽ tiếp tục tăng trưởng, lượng hàng tồn kho tiếp tục giảm đối với những dự án có tiến độ thi công tốt, hạ tầng tương đối và không quá xa trung tâm, đi lại thuận tiện sẽ tiếp tục tiêu thụ tốt. Tuy nhiên, tốc độ giải quyết hàng tồn kho sẽ chậm hơn trước vì tồn kho hiện nay chủ yếu là các dự án xa trung tâm, hạ tầng chưa có, các căn hộ diện tích lớn.

Xu hướng mua bán, sáp nhập các dự án cũng tiếp tục tăng. Các doanh nghiệp gặp khó khăn sẽ tiếp tục quá trình mua bán, điều chỉnh dự án cho phù hợp, nhiều dự án gặp khó khăn về vốn đầu tư sẽ được các nhà đầu tư nước ngoài mua lại, thay vì đi xin cấp dự án mới.

Nhiều dự án trước kia tạm dừng sẽ được khởi động trở lại để giao nhà cho khách hàng đã mua. Nhũng dự án đủ điều kiện, có vị trí tốt sẽ được khởi công, góp phần tăng nguồn cung những căn hộ phù hợp nhu cầu của thị trường...

Xin Bộ trưởng cho biết, kế hoạch của Bộ Xây dựng trong năm 2015 để thúc đẩy hơn nữa thị trường BĐS?

Như trên tôi đã nói, năm 2015 nhiều chính sách mới trong lĩnh vực này sẽ đi vào thực thi. Ngay từ đầu năm, Bộ Xây dựng phối hợp với các Bộ, ngành tiếp tục xây dựng và trình Chính phủ ban hành thêm 5 Nghị định hướng dẫn và các thông tư kèm theo để tạo sự đột phá chính sách về phát triển nhà ở.

Những văn bản quy phạm pháp luật này sẽ tác động tích cực đến thị trường BĐS trong năm 2015. Một mặt, khôi phục lòng tin cho doanh nghiệp, người tiêu dùng yên tâm tham gia vào thị trường BĐS. Mặt khác, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước đối với lĩnh vực phát triển nhà ở và thị trường BĐS.

Trên cơ sở của các chính sách nói trên, để thị trường BĐS tiếp tục phát triển ổn định, lành mạnh và bền vững, năm 2015, Bộ Xây dựng sẽ tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm sau:

Thứ nhất, phối hợp với các bộ, ngành tập trung hoàn thiện thể chế trong lĩnh vực quản lý đầu tư xây dựng, phát triển đô thị và phát triển nhà ở, thị trường BĐS. Trong đó, tập trung xây dựng và trình các cấp có thẩm quyền ban hành và ban hành theo thẩm quyền các nghị định, thông tư hướng dẫn Luật Xây dựng ;Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh BĐS để bảo đảm sự đồng bộ và có hiệu lực thi hành thống nhất.

Thứ hai, chỉ đạo và phối hợp với các địa phương tiến hành rà soát các dự án BĐS đang triển khai, để phân loại các dự án được tiếp tục triển khai, những dự án cần phải điều chỉnh hoặc chuyển đổi cho phù hợp với nhu cầu của thị trường, các dự án phải tạm ngừng triển khai.

Thứ ba, đẩy mạnh việc triển khai thực hiện các mục tiêu đã đề ra trong Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030, trong đó nhiệm vụ trọng tâm là phát triển nhà ở xã hội phục vụ 8 nhóm đối tượng có khó khăn về nhà ở đã được nêu trong Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia và Luật Nhà ở.

Thứ tư, tiếp tục tập trung chỉ đạo các địa phương triển khai hiệu quả Nghị quyết số 02/NQ-CP ngày 07.01.2013 và Nghị quyết số 61/NQ-CP ngày 21.8.2014 của Chính phủ; tạo điều kiện rút ngắn thủ tục lập, thẩm định, phê duyệt dự án phát triển nhà ở xã hội, kể cả các dự án nhà ở thương mại chuyển đổi sang nhà ở xã hội và điều chỉnh cơ cấu căn hộ thương mại để tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp kinh doanh BĐS.

Xin cảm ơn Bộ trưởng!