Gân từ chân trâu, bò thối
Sau hàng loạt vụ ngộ độc do ăn các loại thực phẩm ở vỉa hè và những phát hiện của cơ quan chức năng về hàng trăm tấn nội tạng động vật hôi thối từ các tỉnh tuồn vào TPHCM, nhiều người mới thấy hãi hùng vì hằng ngày đang tự bỏ các độc chất vào miệng. Ông Lê Thanh Tuấn, người có gần 20 năm kinh doanh phụ phẩm gia súc ở quận 8 - TPHCM, tiết lộ: Gân bò mà các quán phở, quán lẩu bán cho mọi người ăn mà ai cũng khen ngon, giòn, dai đôi khi ngâm toàn bằng các hóa chất độc hại.
Để chứng minh, ông Tuấn dẫn chúng tôi sang khu vực Bến Ba Đình thuộc phường 8, quận 8 để chứng kiến hàng chục hộ ở đây chế biến lòng bò, gân bò như thế nào. Khi đến gần, bất cứ ai cũng sẽ có cảm giác buồn nôn bởi mùi hôi thối nồng nặc xông lên từ những đống lòng bò đang bỏ ngổn ngang trong xô chậu.
Số lòng bò sau khi rửa sơ qua sẽ cho vào ngâm với hóa chất tẩy trắng để làm mới. Còn chân bò, chân trâu dù bốc mùi hôi thối nhưng cũng được làm sạch lông rồi cho vào ngâm trong một loại hóa chất có màu trắng không mùi. Chỉ sau một giờ ngâm, chân trâu, bò sẽ bị rã, lúc này người ta chỉ cần dùng tay là rút từng đoạn gân một cách dễ dàng.
Những hình ảnh trên chỉ là một trong số hàng trăm “lò” chế biến nằm rải rác trên địa bàn thành phố. Theo ghi nhận của phóng viên, thời gian gần đây, tình trạng vận chuyển chân trâu, bò từ các tỉnh ở khu vực miền Trung, miền Bắc vào TP.HCM tăng mạnh. Gần như ngày nào các cơ quan chức năng cũng bắt giữ hàng trăm, thậm chí cả tấn chân trâu, bò hôi thối.
Điều đáng nói là số chân trâu, bò này đều đang trong quá trình phân hủy, bốc mùi, giòi bọ lúc nhúc. Song đa phần mặt hàng này vẫn được đưa về các “lò” ở quận 12, Gò Vấp; các huyện Hóc Môn, Bình Chánh... để làm gân bò bán ra thị trường. Do số chân trâu, bò đã bị hư thối nên gân sau khi được lấy ra còn được ngâm tiếp vào hóa chất công nghiệp để tạo độ dai, giòn.
Lấy hóa chất “tắm trắng” chân gà
Nhìn dĩa chân gà ướp muối ớt nướng thơm phức, dĩa chân gà hấp hành trắng phau, dĩa gỏi chân gà trộn rau răm bắt mắt... thực khách khó mà biết rằng mặt hàng này cũng đã được chế biến theo công nghệ “tắm trắng”. Hiện loại chân gà này phần lớn là hàng nhập khẩu, lâu ngày tiêu thụ không hết lại bảo quản không đúng kỹ thuật nên dễ bị hư hỏng, biến chất.
Nguồn hàng này được các chợ đầu mối mua vào với giá rẻ, 1 kg chỉ hơn 20.000 đồng rồi đem bán ra thị trường. Tại một điểm chế biến chân gà nằm sâu trong con hẻm ngoằn ngoèo trên đường Hậu Giang, quận 6, mỗi ngày có hàng chục thùng chân gà (mỗi thùng có trọng lượng hơn chục kg) được chế biến theo công nghệ “tắm trắng” bằng hóa chất.
Để “phù phép” chân gà lâu ngày đã có những vết thâm đen trở nên trắng phau, người ta cho chân gà vào các thùng nhựa - loại thùng từng chứa hóa chất được bán cho các vựa ve chai. Tiếp đến, đổ một loại hóa chất không rõ nguồn gốc có màu trắng đục, hôi nồng nặc để ngâm chân gà. Sau 2 - 3 giờ, số chân gà vớt ra đã chuyển từ màu thâm đen sang trắng phếu, không chút tì vết. Cứ khoảng 6 giờ hằng ngày, mối lái từ các chợ lẻ đổ về lấy hàng.
Hiện khu vực phía sau các chợ Bình Tây, Hòa Bình, Bà Chiểu, Bà Hom..., chân gà ngâm chất tẩy trắng được bán tràn lan. Thau ngâm hóa chất được đặt ngay chỗ bán, trên là mâm bày chân gà bán cho khách. Cứ thế, hết hàng trên mâm, người bán lại thò tay xuống thau vớt lên bán tiếp.
Tẩy trắng nhiều nhất là mặt hàng chân gà rút xương dùng để làm gỏi, nấu lẩu. Do yêu cầu chân gà rút xương phải trắng nên người bán sẽ ngâm thuốc tẩy với liều lượng cao hơn chân gà thông thường để tẩy thật trắng. Sau khi ngâm thuốc tẩy, chân gà còn được ngâm tiếp vào chất tạo xốp, chất tạo độ dai, giòn.
Qua kiểm tra, Chi cục Thú y TPHCM đã phát hiện một số điểm làm gân bò trái phép dùng cả hóa chất xút (NaOH) để ngâm chân trâu, chân bò. Đây là loại hóa chất dùng trong ngành công nghiệp dệt, nhuộm, tẩy rửa... có tính kiềm, ăn mòn cao. Chất này khi thâm nhập cơ thể với số lượng nhất định có thể gây mù mắt, ăn mòn da, gây tắt thở, tổn hại hệ tiêu hóa... và có thể dẫn đến ung thư. Bác sĩ Trần Văn Ký, phụ trách chuyên môn Văn phòng phía Nam - Hội Khoa học Kỹ thuật An toàn vệ sinh - Thực phẩm Việt Nam, cho biết những thực phẩm bị ngâm tẩm hóa chất đều độc hại khôn lường nhưng dinh dưỡng thì không có.