Nga ra điều kiện, ép Kiev trả tiền khí đốt cho miền Đông Ukraine

Phương Đăng 11/03/2015 19:00 GMT+7

Nga tuyên bố có thể giảm bớt các điều khoản trong hợp đồng bán khí đốt cho Ukraine với điều kiện Kiev phải thanh toán tiền khí đốt mà Moscow đang cung cấp cho khu vực miền Đông nước này vốn đang nằm dưới sự kiểm soát của phe ly khai địa phương.

Theo Reuters, Bộ trưởng Năng lượng Nga Alexander Novak cho hay, thỏa thuận cung cấp khí đốt trong mùa đông giữa Moscow và Kiev sẽ hết hạn vào ngày 31.3. Trong thỏa thuận này, Moscow đã chấp nhận giảm giá cho Kiev 100 USD/1.000 m3 khí đốt và không yêu cầu "tiền trao cháo múc".

Bộ trưởng Năng lượng Nga Alexander Novak trả lời phỏng vấn báo chí.

Ông Novak cho hay, Nga có ý định sẽ tiếp tục dành cho Ukraine những ưu đãi như vậy trong "hợp đồng cung cấp khí đốt mùa hè" - thỏa thuận năng lượng sau ngày 31.3 - với điều kiện Kiev phải thanh toán các hóa đơn khí đốt mà Moscow cung cấp cho khu vực miền Đông nước này, vốn đang do lực lượng ly khai địa phương kiểm soát.

"Chúng tôi đang cung cấp khí đốt (cho phía Đông Ukraine) theo một hợp đồng năm 2009. Gazprom không cho không (khí đốt). Các hóa đơn phải được thanh toán. Khoản nợ khí đốt của miền Đông Ukraine phải được giải quyết, có thể thông qua đàm phán hoặc tòa án trọng tài. Việc giảm giá là có khả năng trong hợp đồng mới nếu Ukraine và Nga đạt được thỏa thuận với nhau. Điều kiện "tiền trao cháo múc" cũng có thể được loại bỏ khỏi hợp đồng. Mọi việc phụ thuộc vào các cuộc đàm phán giữa các bên", ", Bộ trưởng Năng lượng Novak tuyên bố.

Cuối tuần trước, công ty năng lượng nhà nước Naftogaz của Ukraine đã thanh toán 15 triệu USD tiền khí đốt cho tập đoàn Gazprom của Nga để được cung cấp khí đốt cho đến ngày 15.3.

Các kỹ sư kiểm tra một đường ống dẫn khí đốt tại Ukraine.

Theo ông Novak, Nga dự định áp dụng mức giá 330 USD/1.000 m3 khí đốt bán cho Ukraine hoặc thậm chí cao hơn trong quý 2 năm 2015 sau khi đã chiếu khấu tối đa cho Kiev tới 100 USD/1.000 m3. Nếu mức chiết khấu thấp hơn, giá khí đốt quý 2 mà Moscow bán cho Kiev có thể rơi vào khoảng 350 USD - 360 USD/1.000 m3. Trong khi đó, mức giá hiện tại mà Kiev đang phải trả là 329 USD/1.000 m3.

Bộ trưởng Năng lượng Nga cũng nhấn mạnh, Moscow cung cấp khí đốt cho khu vực miền Đông Ukraine với mức giá ngang bằng mức giá mà Naftogaz phải trả để mua khí đốt cho các vùng khác của Ukraine. Đồng thời, ông yêu cầu Kiev phải thanh toán các hóa đơn khí đốt mà Moscow cung cấp cho khu vực miền Đông nước này.

Moscow và Kiev đã tranh chấp gay gắt về vấn đề giá cũng như các khoản nợ khí đốt mà Ukraine chưa thanh toán cho Nga. Trong thập kỷ qua, Moscow đã 3 lần ngừng cung cấp khí đốt cho Kiev, bao gồm một lần vào hai quý cuối của năm 2014, do căng thẳng liên quan đến cuộc khủng hoảng chính trị ở Ukraine.

Nếu Moscow và Kiev thất bại trong việc giải quyết các tranh chấp gần đây nhất, nguồn cung cấp khí đốt Nga cho Liên minh châu Âu (EU) có thể sẽ bị gián đoạn vì các đường ống dẫn khí đốt từ Nga sang các nước EU phải đi qua Ukraine.

Tuần trước, Tổng thống Putin tuyên bố không muốn lặp lại những xung đột khí đốt từng xảy ra với Ukraine quanh các vấn đề về giá cả và hóa đơn chưa thanh toán.

Trong khi đó, việc Kiev phải trả tiền trước cũng như lượng khí đốt Nga bán cho Ukraine chỉ nhỏ giọt trong một thời gian ngắn cho thấy, Moscow đang cầm đằng chuôi trong phi vụ này. Bởi nếu Ukraine không đáp ứng các điều kiện của Nga, nước này hoàn toàn có thể ngừng cung cấp khí đốt sang Ukraine, như kịch bản từng xảy ra vào hai năm 2006 và 2009, gây ảnh hưởng lớn tới nguồn cung cho châu Âu.