Trong mùa hoa ban nở
Lễ hội Xên Mường, xên bản được xem là hội cầu mùa, cầu phúc của người Thái ở Mai Châu. Họ gửi gắm vào đó những ước vọng lớn lao về một cuộc sống bình yên, no ấm nơi bản Mường, đồng thời cũng là dịp thi tài, vui chơi, trai gái tìm hiểu, tâm tình qua tiếng hát, tiếng đàn.
Các thiếu nữ Thái múa hát trong ngày hội Xên Mường. Thùy Linh
Lễ hội chính thức được bắt đầu phần hội với nhiều hoạt động vui chơi. Ngày đầu tiên của lễ hội chủ yếu là làm lễ và múa hát, đánh trống chiêng. Ngày thứ hai có tổ chức thi bắn súng và cung nỏ. Ngoài ra còn nhiều trò chơi dân gian truyền thống của dân tộc Thái như: Keng loóng, đánh trống chiêng, chơi cù quay, ném còn, tò lẻ, thi hát đối đáp…
Ông Hà Công Muôn- xóm Mỏ, xã Chiềng Châu (Mai Châu) cho biết: “Trong ngày hội Xên Mường không thể thiếu tiếng “keeng loóng”. “Keeng loóng” là dùng chày gỗ gõ vào hai bên thành máng để tạo ra một loại âm thanh độc đáo và có lẽ hiếm có nơi nào, dân tộc nào lại có sự sáng tạo như vậy”.
Vào ngày hội này, đến với các bản người Thái ở Mai Châu, bạn sẽ được nghe tiếng “keeng loóng” rộn ràng, khi trong khi đục, khi nhặt khi khoan như một bản hòa thanh khổng lồ vang xa nối tiếp như không bao giờ ngừng.
Sản phẩm du lịch độc đáo
Ông Vi Văn Mè - Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc huyện Mai Châu cho biết: “Hội Xên Mường bây giờ không chỉ là của riêng người Thái nữa mà đã trở thành ngày hội chung của nhiều dân tộc. Chúng tôi đón bạn người Kinh ở Hà Nội và các tỉnh lân cận lên, cùng nhau dự hội, cùng dự lễ cúng, ăn những món ăn truyền thống của người Thái rồi ngồi xem múa hát, nhảy sạp”.
Lễ hội Xên Mường được tổ chức tại xã Chiềng Châu là trang trọng nhất bởi nơi đây được coi là thủ phủ, điểm phát tích của người Thái di cư từ Bắc Hà về vào khoảng thế kỷ thứ XIII. Đây cũng là hoạt động góp phần tôn vinh bản sắc văn hóa dân tộc, tăng cường quảng bá giới thiệu lịch sử và tiềm năng văn hóa du lịch của huyện.
Anh Hoàng Công- Giám đốc Công ty Du lịch tâm linh Hùng Tiến (Hà Nội) cho biết: “Du lịch lễ hội vào dịp đầu xuân này đang rất hút khách, từ các đoàn khách cao cấp đến khách bình dân. Nếu muốn tham gia lễ hội Xên Mường này, khách có thể tham gia tour du lịch lên Mai Châu kết hợp với tham quan các địa điểm du lịch nổi tiếng khác, hoặc nếu không muốn theo tour, khách có thể tự tổ chức du lịch bụi cũng sẽ rất thú vị vì khoảng cách từ Hà Nội lên Mai Châu cũng không quá xa”.
Có mặt trong lễ hội Xên Mường ở Mai Châu, có rất nhiều các chàng trai, cô gái đến từ Hà Nội. Họ thích thú cùng tham dự các trò chơi dân gian mang đậm bản sắc dân tộc Thái như ném còn, kéo co lý mường, đi cà kheo, leo cây, chọi cù … Hội Xên Mường là một dịp đặc biệt để du khách thấy được những khía cạnh vô cùng phong phú, đa dạng và sinh động của truyền thống văn hóa dân tộc Thái.