Vì sao Germanwings không biết bệnh của “cơ phó tử thần”
Ngày 30/3, một chuyên gia an toàn hàng không quốc tế cho rằng “cơ phó tử thần” Andreas Lubitz, người điều khiển chiếc máy bay Airbus A320 chở 150 người đâm vào dãy Alps của Pháp, có thể giấu được các vấn đề tâm lý nghiêm trọng của mình với hãng hàng không Germanwings vì một “lỗ hổng” trong hệ thống đánh giá sức khỏe phi công.
Lubitz đã xé tan những giấy nghỉ ốm mà bác sĩ viết cho anh ta, trong đó nêu rõ Lubitz không đủ sức khỏe để bay đúng vào ngày anh ta điều khiển chiếc máy bay đâm thẳng vào sườn núi ở vận tốc 700 km/h.
Viên cơ phó 27 tuổi này được cho là đã phải tham vấn các bác sĩ về triệu chứng rối loạn tâm lý và thị lực nghiêm trọng, và sau khi thăm khám, hai bác sĩ đã kết luận rằng anh ta không còn đủ điều kiện sức khỏe để tiếp tục bay.
Thế nhưng theo các nguyên tắc bảo mật thông tin bệnh nhân, những thông tin quan trọng này lại không được gửi tới hãng hàng không Germanwings, và Lubitz vẫn có thể tiếp tục ngồi trong buồng lái của chiếc A320 vào đúng ngày định mệnh đó.
Nguyên tắc bảo mật thông tin bệnh nhân hiện nay nêu rõ các phi công không cần phải tiết lộ nghề nghiệp của mình với các bác sĩ, và các bác sĩ cũng không thể chuyển những vấn đề quan ngại của họ tới các hãng hàng không, và việc báo cáo tình trạng bệnh tật chỉ có thể dựa vào “sự thành thực” của phi công.
Ông Tony Newton, một phi công Anh từng lái máy bay Airbus A320 suốt 20 năm và hiện đang làm việc tại Cơ quan Hàng không Dân dụng Anh cho rằng hệ thống trên cần phải thay đổi. Ông nói: “Đó là một lỗ hổng lớn trong hệ thống, và nó đang tồn tại cả ở Anh”.
Ông Newton cho biết: “Khi còn là phi công, hồ sơ sức khỏe tại nơi làm việc và tại nhà của tôi hoàn toàn tách biệt nhau, trừ phi tôi có lựa chọn khác. Không ai kiểm soát việc tôi báo cáo các vấn đề sức khỏe với hãng hàng không”.
Chuyên gia này cho hay mỗi năm các phi công đều được đánh giá về sức khỏe và tâm lý, nhưng như vậy là chưa đủ. Trong khi đó, nếu họ đến khám bác sĩ, họ không bắt buộc phải tiết lộ rằng mình là phi công.
“Các phi công có nghĩa vụ pháp lý báo cáo với hãng hàng không nếu họ phải phẫu thuật, hoặc mắc bệnh cần hơn 21 ngày điều trị, hoặc được kê các loại thuốc nhất định. Thế nhưng các bác sĩ không hề liên quan gì đến quy trình này”.
Theo nhà chức trách Đức, cơ phó Lubitz đã hai lần đến khám tại Bệnh viện Đại học Dusseldorf, nơi anh ta được chẩn đoán có những vấn đề nghiêm trọng về thị lực. Một số nguồn tin cho hay thị lực của Lubitz có thể chỉ còn 30%, và anh ta có nguy cơ phải nghỉ bay vĩnh viễn.
Một bạn gái cũ của Lubitz cho hay anh ta cũng đã từng mơ ước được lái loại máy bay Boeing 747 lớn hơn, nhưng gần đây Lubitz nhận ra rằng anh ta không thể hoàn thành được tham vọng của mình vì các vấn đề về thần kinh.
Viên cơ phó này đã từng được các chuyên gia tâm lý điều trị “hội chứng cháy sạch” (một hiện tượng kiệt sức hoặc năng suất lao động giảm sút sau một quá trình lao động, hoạt động dài ngày với những triệu chứng như mất ngủ, chóng mặt, ù tai, lo sợ mà không rõ nguyên nhân), khiến anh ta phải xin nghỉ một thời gian dài trong quá trình theo học tại trường đào tạo phi công năm 2009.
Tuy nhiên theo các điều luật bảo vệ thông tin khách hàng, các bác sĩ đã không được phép thông báo với hãng Lufthansa về tình trạng sức khỏe tâm thần của Lubitz.
Chuyên gia Newton nói: “Đây là một lỗ hổng nguy hiểm, đặc biệt là đối với những người có những vấn đề thần kinh nghiêm trọng và muốn che giấu chúng trước các chuyên gia sức khỏe của hãng hàng không. Chính điều đó đã dẫn đến những sai lầm”.
Hãng Lufthansa cũng thừa nhận rằng họ không biết một chút gì về các vấn đề thần kinh và thị lực của viên cơ phó, và anh ta cũng chưa từng nộp bất cứ giấy nghỉ ốm nào cho họ.
Theo nhật báo Bild của Đức, các điều tra viên nước này đã tìm thấy bằng chứng cho thấy cơ phó Lubitz có thể bị mù vĩnh viễn vì hội chứng “bong võng mạc”.
Hội chứng này khiến võng mạc có nguy cơ bị bong khỏi những mạch máu cung cấp dưỡng khí và dưỡng chất cho nó, gây ra hiện tượng lóa và những chấm đen di động trong mắt. Nếu không được điều trị kịp thời, hội chứng này có thể khiến bệnh nhân bị mù vĩnh viễn.
Tờ Bild không nói rõ hội chứng “bong võng mạc” này là do nguyên nhân tâm lý hay sinh lý gây ra. Tuy nhiên, tờ báo cho rằng rất có thể nó đã gây ra một cú sốc đối với một người trẻ tuổi như Lubitz, người rất đam mê bay và gắn bó với các môn thể thao bay từ khi mới 14 tuổi.