Ngân hàng lợi nhuận ngàn tỉ do đâu?

Lợi nhuận năm 2014 của nhiều ngân hàng (NH) đã lần lượt được công bố. Theo đó, chín NH có lợi nhuận hàng ngàn tỉ đồng, đứng đầu là các NH thương mại cổ phần nhà nước.

Kẻ khóc, người cười

Đầu bảng danh sách này là VietinBank với lợi nhuận năm 2014 (trước thuế) là 7.300 tỉ đồng, tiếp đó là BIDV đạt 6.065 tỉ đồng; Vietcombank đạt 5.680 tỉ đồng; Agribank đạt mức 3.238 tỉ đồng; MB với lợi nhuận trước thuế là 3.174 tỉ đồng…

Theo sau những “ông lớn” đạt hàng ngàn tỉ, nhiều NH dù không đạt tỉ suất lợi nhuận như vậy nhưng cũng vượt mục tiêu lợi nhuận trong năm. Theo đó VIB lợi nhuận trước thuế là 648 tỉ đồng, đạt 201% kế hoạch. Hay như NamABank lợi nhuận trước thuế đạt 243 tỉ đồng, vượt 15% mục tiêu đầu năm.

Bên cạnh những NH có lợi nhuận từ vài trăm đến hàng ngàn tỉ đồng thì nhiều NH không vượt được kế hoạch và lợi nhuận còn giảm so với các năm trước. Tại ngày đại hội cổ đông, LienVietPostBank báo lợi nhuận trước thuế chỉ 535 tỉ đồng, trong khi đó lợi nhuận của NH này năm 2011 là 1.086 tỉ đồng. Hay như OCB đạt 303 tỉ đồng lợi nhuận trước thuế năm 2014, chỉ hoàn thành được 87% kế hoạch đề ra đầu năm. Một NH khác nằm trong tốp đầu của các NH thương mại cũng đã gây bất ngờ trên thị trường là EximBank khi công bố lợi nhuận chưa tới 100 tỉ đồng.

Không chỉ dừng lại ở đó, một nguồn tin tiết lộ trong mùa cổ đông năm nay, không biết vì lý do gì nhưng có những NH có hội sở ở TP.HCM sẽ không chia cổ tức.

Tốp chín ngân hàng có lợi nhuận (trước thuế) ngàn tỉ năm 2014. Ảnh: XH. Đồ họa: KD

Thị trường tài chính đã khởi sắc

Theo một chuyên gia kinh tế, ngay cả với những NH có lợi nhuận hàng ngàn tỉ đồng so với tổng tài sản cũng như vốn điều lệ của họ thì con số thu về vẫn còn khiêm tốn. Tuy nhiên, trong bối cảnh này, ông Nguyễn Hải Long, Phó Tổng Giám đốc Agribank, cho biết thị trường tài chính đang có những điểm sáng và đó là kết quả của quá trình tái cơ cấu NH. Đặc biệt quý I-2015, sự phục hồi này đã rõ ràng hơn.

Phân tích sâu, ông Long cho hay năm 2014 lãi suất cho vay đã hạ tổng cộng bảy lần. “Trong khi lãi suất hạ nhanh, dồn dập như vậy nhưng NH vẫn còn chịu ảnh hưởng bởi lãi suất huy động cao từ nhiều năm trước. Bước vào năm 2015, tình hình đã đi vào ổn định hơn. Một phần cũng do bối cảnh tình hình kinh tế vĩ mô ổn định, các doanh nghiệp cũng đang có những phục hồi, mặt bằng lãi suất tiền gửi cũng đã giảm. Riêng NH chúng tôi giảm 0,2%-0,5% và trên cơ sở đó giảm lãi cho vay. Quý I, Agribank đã cho vay trên thị trường liên NH hơn 30.000 tỉ đồng, doanh thu từ dịch vụ tăng hơn hẳn” - ông Long nói.

Nói về lợi nhuận của NH này, ông Long cho rằng 90% đến từ hoạt động cho vay và 10% từ dịch vụ. Nhưng năm nay kỳ vọng thu từ dịch vụ sẽ tăng lên so với năm ngoái.

Tại Techcombank, tổng doanh thu năm 2014 đạt 7.000 tỉ đồng, trong đó thu từ hoạt động cho vay chiếm 82%, thu từ dịch vụ 14%, còn lại là thu từ hoạt động đầu tư.

Theo TS Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính NH, với một NH bán lẻ tốt thì lợi nhuận từ phí hay các dịch vụ đóng góp vào khoảng 40% toàn bộ doanh thu. Còn với những NH yếu thì lợi nhuận từ dịch vụ chỉ chiếm 1%-5% mà thôi.