Gói bánh tét đón giỗ tổ Hùng Vương

Hoàng Lê 27/04/2015 15:27 GMT+7

Ngày giỗ tỗ Hùng Vương từ lâu được xem là một ngày hội truyền thống của dân tộc ta tưởng nhớ công lao dựng nước của các vua Hùng. Nghi lễ được tổ chức hàng năm vào mồng 10 tháng 3 âm lịch tại Đền Hùng, tỉnh Phú Thọ, nhưng được người dân Việt trong cũng như ngoài nước đều kỷ niệm. Người miền Tây quê tôi hàng năm cũng chuẩn bị đón ngày trọng đại này với một mâm lễ cúng tổ tiên, trong đó nồi bánh tét thơm ngon là không thể thiếu.

Như đã thành thông lệ, tầm mùng 8 hay mùng 9 thì con cháu trong nhà gác lại chuyện làm ăn để tề tụ về nhà ông bà cắt lá chuối mang ra phơi nắng, rồi chẻ lác phơi cho héo để gói bánh, ngâm ít gạo nếp, thịt lợn làm nhân. Nhiều gia đình còn đi hái lá cẩm để khoanh bánh “xuất nồi” có màu sắc đẹp hơn thì mâm lễ cúng vua Hùng thêm phần long trọng.

Mọi người xúm xít, quây quần cùng nhau làm bánh (ảnh: Đoan Nguyễn).

Bánh tét, có nơi gọi là bánh đòn, là một loại "bánh thiêng" có trong ẩm thực của người miền Tây, đặc biệt là dùng trong các dịp lễ, tết này. Bánh tét cũng là loại bánh thông dụng của dân quê miệt vườn dùng để lót dạ vào buổi sáng trước khi ra đồng. Nhưng đó là loại bánh được làm bằng nhân chuối hay đậu đen, còn bánh cúng vua Hùng phải được gói kĩ càng với nhân bằng thịt lợn 3 chỉ.

Người phụ nữ miền quê đảm đang, khéo léo và rất xem trọng việc cúng kiến, lễ nghi; vì vậy sắp đến tháng 3 mùng 10 âm lịch là mọi người lại chuẩn bị gói những đòn bánh tét sao cho thật ngon, thật đẹp trước để cúng kiến, sau nữa là để cho mọi người cùng thụ lộc. Bánh được đánh giá là gói khéo khi thân bánh căng tròn đều, buộc chặt, nhân bánh nằm chính giữa, màu sắc tím bắt mắt của lá cẩm quê hương.

Đòn bánh thành phẩm chuẩn bị cho vào nồi để nấu (ảnh: Đoan Nguyễn)

Những ngày này, đến miền Tây hẳn bạn sẽ nhìn thấy bóng dáng người phụ nữ ở nhiều gia đình đang cặm cụi, lom khom gói bánh; trẻ nhỏ thì đứng xung quanh chỉ trỏ, đợi chờ vớt bánh để “thử” khoanh bánh đầu tiên trong nồi. Tiếng cười nói râm ran làm xôn xao ngõ xóm vốn dĩ yên bình, lặng lẽ.

Trải qua bao thăng trầm của cuộc sống, người dân quê tôi vẫn giữ nguyên tục lệ gói bánh tét để cúng vua Hùng. Những vị cao niên thường bảo ban con cháu mình cần phải chuẩn bị một nồi bánh thật ngon, thật khéo để làm đẹp lòng vua trong ngày trọng đại này.

Lâu dần cũng thành quen và cho đến hôm nay tục gói bánh của người dân quê đã ăn sâu vào trong tiềm thức như là một nhiệm vụ thiêng liêng để nhớ về tổ tiên, nguồn cội.

Người dân quê tôi cũng thường chọn ngày gói bánh cúng vua Hùng để gặp mặt nhau, hàn huyên, chuyện trò sau những tháng ngày xa cách. Mặc khác là để cùng nhau thành kính dâng lên nồi bánh tét thơm ngon như chính tấm lòng biết ơn đối với các vị vua Hùng đã có công dựng xây đất nước.