Để thu hoạch lộc nhung đạt năng suất cao cần nắm vững các loại lộc nhung và thời điểm thu hoạch hợp lý. Có 3 loại lộc nhung: lộc nhung sơ sinh, lộc nhung 2 chạc, 3 chạc…
Thu hoạch lộc nhung hươu. (Ảnh: Trần Quang).
Phương pháp thu hoạch lộc nhung cần đảm bảo các bước theo trình tự: tiếp cận, cố định, gây tê cho hươu, cưa lộc nhung và cầm máu.
Về phương pháp tiếp cận, hươu vốn là động vật có tính dã sinh nên khó tiếp cận. Do hươu luôn luôn ở trạng thái cảnh giác nên khi thấy có người đến gần là lập tức chồm chạy, có một số hươu tính tình hung dữ, khi gặp người là lập tức chủ động tấn công. Khi tiếp xúc với hươu, phải nhờ người nuôi dưỡng thông thạo hướng dẫn, đồng thời động tác tiếp cận hươu phải nhẹ nhàng. Trước hết, phải đứng cách xa để cho hươu nhìn thấy và có sự chuẩn bị. Không được xuất hiện đột ngột, đề phòng hươu hoảng sợ. Khi tiếp cận hươu phải luôn có ý thức cảnh giác, tự vệ, đặc biệt trong mùa vụ phối giống, sinh đẻ và nuôi con bú.
Bên cạnh đó, cố định là một biện pháp để hạn chế hoạt động của con vật. Mục đích là để tiện cho việc phẫu thuật, vận chuyển, lấy nhung bảo đảm an toàn cho cả người và con vật. Áp dụng bất cứ phương pháp cố định nào đối với hươu cũng đều là sự kích thích không tốt. Vì vậy, chỉ khi thật cần thiết mới phải cố định. Trong quá trình cố định, phải tránh không làm tổn thương đối với hươu.
Về công đoạn gây tê cho hươu, anh Đàm cho rằng đây là phương pháp cố định bằng chất hóa học chỉ có tác dụng một thời gian ngắn, chỉ thích hợp việc cưa lộc nhung và chẩn trị bệnh. Khi tiến hành kiểm tra và phẫu thuật thời gian tương đối dài, cần phải dựa vào cơ sở cố định hóa học và cố định bằng giá để áp dụng phương pháp gây tê toàn thân.
Thêm vào đó, vật dụng dùng để cưa lộc nhung thường là cưa sắt. Chính vì vậy mà bà con nông dân cần lưu ý trước khi thao tác phải tiêu độc lưỡi cưa. Khi cưa lộc, tốc độ kéo cưa phải đều đều để tránh cho lộc nhung bị nứt xước làm giảm cấp của lộc nhung. Khi cưa gần đứt nhung thì cưa nhẹ nhàng, từ từ cho đứt hết để không bị “xước”.
Sau khi cưa xong, bà con cần phải bôi ngay bột cầm máu vào thiết diện cưa, để qua một thời gian nhất định mở tháo băng cầm máu ra. Gia công lộc nhung là khâu cuối cùng của việc sản xuất lộc nhung để giữ cho hình dáng của lộc nhung hoàn chỉnh và bảo quản dễ dàng.
Trình tự gia công lộc nhung được anh Đàm tiết lộ cần đảm bảo các bước sau: Đánh số, cân đối khối lượng, ghi chép tình trạng lộc nhung tươi đã thu hoạch; Dùng bơm chân không hút hoặc dùng bơm nén xì hết số máu còn lại ở trong lộc nhung để tiện cho việc gia công và bảo quản; Dùng xà phòng rửa sạch những vết bầm ở trên da lộc nhung, treo lộc nhung và cố định vào giá; Nhúng lộc nhung vào nước sôi trong một thời gian nhất định để xả sạch hết số máu còn lại còn sót ở trong lộc nhung và diệt khuẩn.
Ngoài ra, để đáp ứng yêu cầu của thị trường thế giới, người ta còn áp dụng cả phương pháp gia công lộc nhung có máu và lộc nhung đầu cứng v.v…