Dân Việt

Âu lo hệ lụy khai thác quặng đồng ở Sơn Động, Bắc Giang

Trần Thụ 16/05/2015 08:35 GMT+7
Người dân thôn Đồng Bưa (xã Cẩm Đàn, huyện Sơn Động) đang… sống cùng ô nhiễm và nỗi lo núi phế thải từ mỏ đồng bất cứ lúc nào cũng có thể đổ sập xuống đầu. 

Sống cùng nỗi lo

Năm 2014, người dân thôn Đồng Bưa đã có đơn gửi các cơ quan chức năng phản ánh Công ty CP Tập đoàn Khoáng sản Á Cường (Công ty Á Cường) khai thác và chế biến quặng đồng không có bể, bãi bã thải rắn, xả thẳng chất thải ra sông… Theo ông Hoàng Văn Đồng – Trưởng thôn Đồng Bưa thì chất thải của Công ty Á Cường đã ảnh hưởng đến nguồn nước sinh hoạt của người dân. Gần đây một số hộ đã phải đào giếng mới vì giếng cũ nước chuyển sang đục ngầu và bốc mùi hôi.

img
Dòng sông Cẩm Đàn bị ô nhiễm do bùn, chất thải từ nhà máy của Công ty Á Cường xả ra. (ảnh: Trần Thụ)

Chỉ tay về “núi” đất thải của Công ty Á Cường, ông Bùi Văn Tình – Phó trưởng thôn Đồng Bưa cho biết: Cách đây vài năm, bùn từ đây đã tràn ra ruộng lúa phía dưới. Hôm 11.5, khu rừng nhà ông (giáp ranh với mỏ) đã xuất hiện 1 vết nứt rộng khoảng hơn 1m, dài khoảng 80m và sâu thì… không đo được. Mùa nắng đã nứt thế này, mưa to đất “lỏng chân” thì rất dễ xảy ra lũ bùn, lũ ống.

Theo quan sát của PV NTNN, “núi” đất thải ở khu mỏ thôn Đồng Bưa, ước cao đến cả trăm mét, dưới chân nó là hàng chục hộ dân đang sinh sống. Nói độc mồm, nếu mưa to, đất ướt thì một tai họa lũ quét là điều rất dễ xảy ra! Hạ nguồn sông Cẩm Đàn (đoạn đặt nhà máy chế biến quặng) nước đục ngầu kéo dài cả km. Với môi trường như vậy, khó có sinh vật nào tồn tại nổi.

Sai phạm chồng sai phạm

Công ty CP Tập đoàn Khoáng sản Á Cường hoạt động khai thác chế biến khoáng sản tại huyện Sơn Động từ 2003. Nguyên liệu phục vụ sản xuất là mỏ đồng ở các thôn Đồng Bưa, Khuôn Mười (xã Cẩm Đàn), khu Đồng Tàn (xã An Bá). Theo kết luận của Sở TNMT tỉnh Bắc Giang (tại Thông báo số 35 ngày 23.5.2014), trong quá trình khai thác chế biến, Công ty Á Cường đã có nhiều vi phạm như: Chưa có báo cáo đánh giá tác động môi trường được phê duyệt theo quy định đối với xưởng tuyển đồng ở thôn Đồng Bưa; chưa chuyển giao chất thải nguy hại cho đơn vị có giấy phép quản lý chất thải nguy hại quá 12 tháng; xả nước thải vượt quy chuẩn môi trường cho phép từ 5 đến 10 lần…

Những sai phạm này đều đã tồn tại từ lâu, không hiểu sao Công ty Á Cường vẫn ung dung hoạt động chục năm nay?

Trả lời PV NTNN, ông Nguyễn Văn Thịnh – Phó Chủ tịch UBND huyện Sơn Động nói, do môi trường không phải lĩnh vực ông phụ trách nên không nắm rõ. Còn ông Ngọc Minh Phụng - Trưởng phòng TNMT cho rằng, Á Cường là doanh nghiệp do tỉnh cấp phép hoạt động nên phòng muốn kiểm tra cũng khó. Về vai trò giám sát của chính quyền cơ sở (sau khi Sở TNMT ra thông báo số 35 đến nay), ông Phụng trả lời nước đôi rằng, hình như phía công ty đã xây được 1 bể chứa 1.000m3 tại khu nhà máy chế biến.

Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Tuyến – Phó Giám đốc Sở TNTM tỉnh Bắc Giang khi nói về công tác kiểm tra, giám sát tại địa phương chỉ nói ngắn gọn: “Cán bộ ở đấy (huyện – PV) yếu lắm” (?).

Tại Thông báo số 35, Sở TNMT yêu cầu Công ty Á Cường phải khắc phục các sai phạm trước 10.2014, nhưng đến tháng 4.2015, Công ty      Á Cường vẫn chưa khắc phục triệt để. Ngày 12.5.2015, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang Nguyễn Văn Linh đã ký Quyết định số 804, phạt Công ty  Á Cường 210 triệu đồng  vì xả nước thải vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải từ 5-10 lần.