Đã từ bao đời, hình ảnh con bò luôn gắn bó với đời sống của người nông dân. Ở miền Tây Nam bộ, người dân quê ngoài việc nuôi bò để phục vụ công việc đồng áng, chuyên chở vật dụng, sinh sản bê giống… Ngoài ra, bò còn là thực phẩm chính để phục vụ bữa ăn thường ngày, nhất là trong các bữa tiệc, đình đám, hội hè.
Thịt bò có thể chế biến thành nhiều món và các món ăn từ bò đều ngọt lành, bổ dưỡng. Trong số các món ăn ấy, độc đáo nhất phải kể đến món bò tái mướt (có nơi còn gọi là bò “giá tréo”).
Đĩa bò tái mướt khoái khẩu của dân nhậu miền Tây. (Ảnh: Hoàng Lê)
Bò tái mướt là một món ăn hấp dẫn, tuy nhiên theo kinh nghiệm xưa cần phải chọn bò non tơ, mới nhú sừng và cho ăn cỏ đồng nội thịt mới chắc, làm tái mới ngon, mới “đúng điệu”, theo cách nói của người bình dân miền Tây. Làm món ăn này, bò không cần phải lột da mà làm một cái giá nhỏ rồi treo bò lên, bên dưới có thể dùng rơm rạ, củi, nhóm lửa để cho than hồng hừng hực. Ngọn lửa bén cháy, áp vào da bò làm cho da căng bóng (gọi là “nức da”), thịt nở ra, da căng đầy.
Ngày trước, “dân nhậu” miền Tây mang dao, gia vị rồi cắt thịt mà dùng tại nơi thui bò. Nhưng hiện tại giờ đây, xã hội phát triển thì nhu cầu ăn uống của người dân cũng nâng lên, không còn ăn bò tái theo kiểu “hoang dã” như thế. Món ăn này thường có mặt trong các đám tiệc, hay nhà hàng ở miền Tây và thường chế biến với nhiều gia vị, cách làm cũng gần với món “bê thui sống” ngày xưa.
Bò tái mướt là món ăn khoái khẩu dành cho các “đấng mày râu”. Vì thế những lão nông có kinh nghiệm cũng là người chế biến món bò độc đáo này. Sau khi đã thực hiện xong công đoạn thui bò, dân quê xẻ thịt bò ở gần sát da để chuẩn bị thực hiện món bò độc đáo. Khi thái thịt bò cần thái thật mỏng, rồi dùng dao đập dập, sau đó bày ra đĩa, cho thêm ít rau sống, ớt, chanh là đã cho ra món bò tái mướt, khoái khẩu của dân nhậu miền Tây.
Cách làm món ăn này không khó nhưng khâu thui bò là tối quan trọng, có thể nói là quyết định đến chất lượng của món ăn. Bởi vì, nếu thui bò chưa “tới” thì thịt sẽ không mềm. Những lão nông có kinh nghiệm thui bò, chỉ đợi da căng bóng là có thể lấy bò ra rồi tiến hành chế biến món bò tái.
Món ăn độc đáo này thường được bày ra ở chính giữa trong các bữa tiệc hay liên hoan ở miền Tây; vắt miếng chanh vào miếng thịt, thịt bò sẽ tái hẳn đi, ăn kèm với rau đồng thì ngon tuyệt cú. Các lão nông còn nói vui rằng: “Đi đám mà không có bò tái mướt thì thiếu sót vô cùng!”.
Giờ đây, giá thịt bò khá đắt, người dân quê thường nuôi bò để bán và nuôi phục vụ sản xuất, ít khi dùng bò non đem thui để chế biến món tái mướt như ngày xưa. Nhưng trong ký ức của người dân quê, món bò tái mướt được xem là món ngon nhất được chế biến từ bò, bởi hương vị ngọt lành, độc đáo không trộn lẫn với các món ăn thông dụng trong thời buổi hôm nay.