Nhiều lần ra Đất Mũi (Cà Mau) và Hòn Tre (Kiên Giang) chúng tôi đều được thưởng thức món hàu nướng và cháo hàu. Món nào cũng ngon tuyệt, đặc biệt là hàu sữa, tuy nhỏ con hơn hàu vỏ nhưng thịt rất ngọt và béo. Mỗi con hàu sữa đều có một bọc sữa trắng bằng ngón tay, mềm và hơi dai, nuốt vào thấy ngòn ngọt. Chính cái hương vị mang mùi biển ấy mà khi về tới nhà tôi vẫn còn nhớ mãi không quên.
Ngoài món hàu nướng mỡ hành đặc biệt thơm ngon. Món thứ hai là tô cháo hàu nóng hổi, bốc khói, mùi vị thanh tao, lan tỏa từ thịt, gừng, tiêu, hành, ngò rí, rau răm… dùng vào buổi điểm tâm chẳng khác nào một thang thuốc bổ vừa ngon ngọt, vừa mềm mại, thơm lừng. Ai có dùng qua mới tận hưởng hết cái hương vị nồng nàn vừa cay, vừa ngọt, vừa béo.
Theo Đông y, hàu tính hàn, vị ngọt mặn, ăn thường xuyên có thể cải thiện tình trạng mệt mỏi, rất tốt cho người già, nhất là vào mùa Xuân (*) do trong thịt giàu sinh tố và khoáng chất. Dược sĩ Bùi Kim Tùng cũng cho rằng hàu có tác dụng hoạt tràng, thông khí, làm mát gan, giải độc, giải nhiệt, giải khát, làm mạnh gân… nhưng không nên ăn nhiều vì sẽ khó tiêu (**).
Ngày nay, nhiều người thưởng thức hàu thường dùng nhiều kiểu cách khác nhau, có người chấm muối tiêu chanh, có người dùng mù tạt Washabi hoặc nước magi để làm gia vị, thứ nào thịt hàu cũng đều cho hương vị thơm ngon, đậm đà, thi vị khiến cho người nào chỉ vừa đụng đũa đã cảm thấy thích ngay.
Bàn về các món ngon hải sản, dân sành điệu thường ca tụng “hàu bãi Xép (Bình Định), ngao Phan Rí, vọp sông Cầu, sò huyết Ô Loan”. Điều đó chứng tỏ con hàu có một vị trí quan trọng trong thực đơn món đặc sản của ẩm thực Việt. Ngày nay, ai về miền Tây ra Phú Quốc, Nam Du, Hòn Tre hoặc xuống Cà Mau, Trà Vinh … đều coi hàu là một trong những thực phẩm bổ dưỡng hàng đầu. Nhưng hiện nay, do nhu cầu tiêu thụ quá lớn nên nhiều ngư dân phải mở rộng diện nuôi trồng thêm hàu mới đủ sản lượng cung cấp cho các nhà hàng.
Tại bãi Chén - Hòn Tre là nơi nổi tiếng có nhiều hàu vỏ nằm sâu dưới đáy biển và vô số hàu sữa bám trên các tảng đá gần bờ. Tại đây, hằng ngày đều có người đi cạy hàu và thợ lặn bắt hàu vỏ bán cho du khách nướng ăn tại chỗ. Thịt hàu vỏ nấu cháo hoặc nướng đều ngon, ngọt không chỗ chê.
XEM THÊM >> Nhọc nhằn nghề săn ốc dưới đáy biển
Một lần ra đảo tôi có dịp theo ghe một anh thợ lặn chuyên bắt hàu vỏ ngoài biển Hòn Tre. Mỗi lần lặn anh chỉ tóm được một, vài con. Xem ra muốn có được môt kg hàu bán với giá 40.000đ anh phải lặn gần hai tiếng đồng hồ vất vả.
Bãi Chén – Hòn Tre, nơi có rất nhiều hàu bám đá.
Một anh thợ lặn vừa lặn bắt hàu vỏ tại Hòn Tre.
Hàu vỏ vừa bắt lên từ biển.
Hàu vỏ chuẩn bị nướng.
Tô cháo hàu rất thơm ngon.
Ghi chú:
(*) Theo sách “Giá trị dinh dưỡng của thực phẩm màu xanh” của Đặng Nguyên Minh – NXB Thanh Niên – 2009.
(**) Theo sách “Món ăn bài thuốc” - NXB Khoa học Bà Rịa – Vũng Tàu – năm 1993
