Mỹ lên án Trung Quốc dùng vũ lực ở biển Đông

Trước đó, văn phòng Thượng nghị sĩ Jim Webb - Chủ tịch Tiểu ban các vấn đề Đông Á - Thái Bình Dương đã ra thông cáo báo chí bày tỏ mối quan ngại sâu sắc về việc Trung Quốc liên tiếp sử dụng vũ lực nhằm khẳng định tuyên bố chủ quyền biển tại biển Đông.

Một giàn khoan khổng lồ mà Trung Quốc vừa hoàn thành và dự định sử dụng tại biển Đông.

Hành động gây quan ngại sâu sắc

Theo Thượng nghị sĩ Webb - các quan chức Bộ Ngoại giao và Bộ chỉ huy Thái Bình Dương của Mỹ cho biết, ngày 9.6 vừa qua, 3 tàu của lực lượng an ninh hàng hải Trung Quốc đã lao vào và làm hỏng cáp của tàu thăm dò Viking 2 của Việt Nam khi tàu này đang hoạt động trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý thuộc thềm lục địa Việt Nam.

Thông cáo viết: "Hành động đe dọa của Trung Quốc gây quan ngại sâu sắc. Mỹ có lợi ích chiến lược rõ ràng trong việc tạo điều kiện cho một phương thức tiếp cận đa phương, hòa bình để giải quyết các tranh chấp kể trên, đảm bảo tự do thông thương theo luật pháp quốc tế".

Tờ "Thời báo Thương mại Quốc tế" của Mỹ cho rằng do đang rất cần các nguồn tài nguyên thiên nhiên để phục vụ cho nền kinh tế đang phát triển mạnh của mình, Trung Quốc sẽ không bỏ qua khu vực biển Đông, nơi có trữ lượng dầu khí khổng lồ.

Tờ báo dẫn lời ông Frederick Z.Brown - Giáo sư khoa Nghiên cứu Đông Nam Á của Trường Đại học Tổng hợp John Hopkins, nói: "Tôi cho rằng tình hình giữa hai nước đang nóng lên, chứ chưa tới mức căng thẳng. Trên thực tế, bất đồng tại biển Đông đã diễn ra nhiều thập kỷ".

Tuy nhiên, ông John D. Ciorciari - nhà phân tích của Hội châu Á đặt trụ sở tại New York, một tổ chức quốc tế phi lợi nhuận có nhiệm vụ thúc đẩy sự hiểu biết về các vấn đề châu Á - nói: "Các nước Đông Nam Á không muốn gây chiến với người khổng lồ đang lên là Trung Quốc. Ngược lại, nếu xảy ra xung đột lớn, Trung Quốc cũng sẽ bị thiệt hại vì cuộc xung đột đó sẽ làm tê liệt cuộc tấn công kinh tế ngoạn mục của Bắc Kinh ở Đông Nam Á".

Cần kiềm chế trên biển

Đài VOA của Mỹ dẫn nguồn tài liệu Giám đốc CIA Leon Panetta gửi Quốc hội Mỹ trong quá trình xem xét việc ông sẽ trở thành Bộ trưởng Quốc phòng. Trong văn bản này, Panetta nhận xét rằng, Trung Quốc dường như đang xây dựng lực lượng để "chiến đấu và chiến thắng trong những cuộc xung đột quyết liệt và chớp nhoáng" trên các đường biên giới nước này.

Giám đốc CIA lưu ý với Quốc hội Mỹ rằng, Trung Quốc có vẻ như đang xây dựng lực lượng chuẩn bị cho các xung đột tiềm tàng liên quan đến Đài Loan, kể cả khi có sự can thiệp của Mỹ. Ông chủ tương lai của Lầu Năm Góc đề nghị Mỹ theo dõi sát sự lớn mạnh của quân đội Trung Quốc trong lúc vẫn phải tìm cách duy trì hòa bình và ổn định, cũng như giảm nguy cơ xung đột trong khu vực này.

Tờ Daily Youmuri (Nhật Bản) đăng bài xã luận với tiêu đề "Bắc Kinh cần kiềm chế trên biển", cho rằng Trung Quốc đã phá vỡ cam kết trong quy tắc ứng xử trên biển Đông DOC 2002.

Báo này nhận xét rằng dù tại Đối thoại an ninh Shangri-La vừa qua, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Lương Quang Liệt khẳng định Bắc Kinh ủng hộ hòa bình trên biển Đông, và rằng khu vực này vẫn ổn định, nhưng hai người đồng nhiệm Việt Nam và Philippines ngay lập tức có những tuyên bố khác hẳn về tình hình.

Báo này bình luận: "Trung Quốc sẽ không có được lòng tin của cộng đồng quốc tế nếu những điều họ nói không giống những gì họ làm". Tờ Daily Youmuri cho rằng Trung Quốc đang ngày càng tỏ ra hành động ngang nhiên trên biển bởi kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 5 năm của nước này đã đặt trọng tâm vào mở rộng các lợi ích trên biển.

Thúy Đăng (tổng hợp)