Ngày 22.6, tờ Bloomberg dẫn lời các tướng lĩnh, sĩ quan cao cấp của Hải quân Mỹ cho hay các tàu chiến của nước này nhiều khả năng sẽ tiếp tục có những cuộc “chạm mặt” căng thẳng với tàu hải quân Trung Quốc trên Biển Đông trong thời gian tới.
Theo ông Rich Jarrett, Hạm trưởng tàu chiến đấu ven biển USS Fort Worth, con tàu vừa tuần tra trên Biển Đông và bị tàu Trung Quốc theo sát hồi tháng trước, những cuộc chạm mặt kiểu này sẽ tiếp tục diễn ra khi Mỹ vẫn đưa tàu chiến tuần tra trên Biển Đông.
Ông Jarrett cho hay mới đây Mỹ và Trung Quốc đã thống nhất về các quy tắc ứng xử trong tình huống chạm mặt trên Biển Đông, trong đó quy định rõ những hiệu lệnh mà hai bên trao đổi với nhau qua sóng vô tuyến để tránh những hiểu nhầm gây ra đụng độ không đáng có. Ngôn ngữ được sử dụng trong bộ quy tắc này rất giống những gì đã được sử dụng cách đây 20 năm với Liên Xô, ông Jarrett nói.
Theo đó, tàu USS Fort Worth đã thực hiện theo quy trình trong bộ quy tắc ứng xử trên khi bất ngờ gặp tàu chiến Trung Quốc ở gần những hòn đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây dựng trái phép trên Biển Đông hồi tháng trước.
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cảnh báo rằng mặc dù đã có bộ quy tắc ứng xử khi chạm mặt, nguy cơ nổ ra đụng độ, xung đột giữa tàu chiến Mỹ-Trung là vẫn rất lớn và có thể bùng lên bất cứ lúc nào do những yếu tố chủ quan, trong đó có yếu tố ngôn ngữ.
Chính Hạm trưởng Jarrett cũng phải thừa nhận: “Hiện vẫn có rào cản ngôn ngữ giữa Trung Quốc và Mỹ. Việc xây dựng một bộ ngôn ngữ giao tiếp chung sẽ rất hữu ích, giúp hai bên tránh bất cứ sự tính toán sai lầm nào”.
Hải quân Mỹ khẳng định họ sẽ tiếp tục đưa tàu chiến tuần tra khu vực này trong bối cảnh Trung Quốc đang sắp hoàn thành các công trình xây đảo phi pháp của mình. Hạm trưởng Jarrett tuyên bố: “Tôi cho rằng chúng tôi sẽ có thêm một cuộc chạm mặt tương tự vì chúng tôi đang hoạt động ở khu vực này. Lúc đó tôi vẫn sẽ làm những gì mình đã làm trong những lần tuần tra trước đây”.
Hôm thứ Hai, tàu USS Fort Worth đã tham gia vào một cuộc diễn tập quân sự với hải quân Philippines ở ngoài khơi đảo Palawan. USS Fort Worth là tàu chiến đấu ven biển, có khả năng cơ động và tác chiến rất nhanh ở các vùng nước nông ven biển và rất thích hợp với điều kiện địa lý ở Biển Đông.
Theo các chuyên gia phân tích, trong thời gian tới đây, căng thẳng trên Biển Đông sẽ tiếp tục gia tăng khi Trung Quốc tìm cách xua đuổi, cảnh cáo tàu chiến và máy bay của Mỹ tuần tra gần những hòn đảo nhân tạo do Bắc Kinh xây dựng trái phép.
Cho đến nay, hải quân Mỹ vẫn chưa tiết lộ tàu chiến và máy bay của họ có đi vào khu vực 12 hải lý xung quanh những hòn đảo nhân tạo do Trung Quốc xây dựng hay không, tuy nhiên các quan chức nước này khẳng định họ sẽ quyết bảo vệ tự do hàng hải và hàng không ở vùng biển chiến lược này.