Dân Việt

Mùa mưa, bắt nhái xào rau mui

Hồng Khuyên 29/06/2015 09:00 GMT+7
Ở góc độ văn hóa dân gian, món nhái xào rau mui thể hiện sự dân dã với những thứ có sẵn quanh nhà. Cách chế biến cũng đầy sáng tạo bởi vị ngọt của nhái, vị bùi của rau, béo ngậy của nước dừa chấm nước mắm cay thì quả là sự kết hợp hài hòa đến tuyệt vời.
Nhái là loài lưỡng cư, sống nửa dưới nước nửa trên cạn. Nhái có hình dáng như ếch, nhưng nhỏ hơn. Con lớn lắm cũng chỉ bằng nắm tay trẻ con. Suốt mấy tháng nắng hạn, chúng mai danh ẩn tích, ít khi con người gặp được chúng. Nhưng hễ những trận mưa rào đầu mùa đổ xuống thì khi đêm về chúng kêu vang cả những cánh đồng không mông quạnh. Tiếng kêu để gọi tìm bạn tình. Những đìa lung xâm xấp nước là nơi “hò hẹn lí tưởng” của các chàng, nàng nhái!

Đầu hôm khi chưa tìm gặp đối tượng, càng về khuya nàng cõng chàng trên lưng thì chúng nằm êm để thưởng thức thú ái ân. Lợi dụng đặc tính này, người dân quê dùng đèn dầu hoặc đuốc lá dừa để … soi nhái. Gặp ánh sáng mờ mờ của ngọn đèn dầu leo lét, chúng vẫn cứ nằm thoải mái chờ bàn tay người chụp bỏ vô bao. Có đêm soi trúng, mỗi người bắt cả táo, cả giạ nhái.

Người bình dân Sóc Trăng – Bạc Liêu còn chế một dụng cụ bắt nhái khá độc đáo để bắt những con nhái độc thân hay nhảy … lung tung! Họ lấy một lon nhựa có nắp đậy, hình trụ, cỡ cườm tay người lớn. Lật đáy lon lên cắt bỏ. Rồi lắp vào đó cái hom tre vót nhỏ bện bằng lạt cà bắp. Cái hom này giống như hom lộp, hom ống trúm, nhái nhảy vào được nhưng không thể chui ra. Ở giữa thân lon kiềng khoanh dây chì để cổ định vào thanh trúc dài chừng sải tay. Khi soi nhái, người ta chỉ cần lấy lon ấy chụp nhái. Theo phản xạ nó sẽ nhảy lên, chui tọt qua hom vào bên trong. Cứ như vậy, người ta chụp tiếp cho đến khi đầy thì mở nắp trút nhái ra.
img
Nhái đã làm sạch (ảnh tác giả)
img
Món nhái xòa rau mui (ảnh tác giả)
Nhái cũng rất dễ làm thịt. Dùng dao cắt ngang đầu, rồi lột bỏ da. Phần đồ lòng cũng sẽ tuột theo, người ta chỉ giữ lại thân và đùi. Rửa thịt nhái cho sạch rồi để cho ráo nước. Thịt nhái màu trắng tươi, vừa ngọt, vừa lành tính.
Thịt nhái có thể xào sả ớt, chiên giòn, … nhưng ngon và độc đáo nhất là xào rau mui.

Rau mui  là loài cỏ mọc hoang trong các vườn tạp. Hễ có đất trống là gần như có loại cây này. Tuy vậy, rau mui có hai loại: Rau mui hôi, lá hình răng cưa màu xanh nhạt, bông trắng; Loại này không ăn được. Rau mui dùng để xào nhái có lá màu xanh đậm, bông vàng, cây mọc thấp hơn loại rau mùi hôi vừa kể.

Hái rau về rửa sạch để ráo. Bắc chảo lên bếp phi mỡ tỏi cho thơm rồi bỏ nhái vào xào xăn. Cho rau vào xào sơ vừa chín. Nước cốt dừa khô vắt sẵn cho tiếp vào.

Nêm nếm cho vừa ăn rồi xúc ra tô. Ăn nhái xào rau mui lúc còn nóng chấm nước mắm ớt với cơm. Cũng có khi món ăn dân dã này được dân nhậu lai rai với vài chung rượu đế, nó vừa ngon ngọt lại ấm lòng bà con chòm xóm.