Cước điện thoại tăng, cẩn thận bị nghe lén

Trong thời gian gần đây, dư luận lại xôn xao vì phần mềm nghe lén điện thoại di động được bán công khai, tràn lan, gây ảnh hưởng tới đời tư, công việc kinh doanh của người dân.

Ảnh minh họa từ internet

Trao đổi với PV, ông Vũ Ngọc Sơn - Giám đốc Trung tâm nghiên cứu BKAV (BKAV R&D) cho biết: Phần mềm nghe lén điện thoại xuất hiện khoảng 4 năm trước đây. Đó cũng là thời gian BKAV theo dõi khá sát. Thời gian đầu mới xuất hiện, phần mềm nghe lén điện thoại di động được giao dịch khá âm thầm, bí mật. Tuy nhiên, bây giờ, phần mềm này được rao bán công khai, tràn lan trên Internet.

Các phần mềm nghe lén điện thoại hầu hết đều có xuất xứ từ nước ngoài. Chúng hoạt động được trên rất nhiều loại điện thoại khác nhau miễn là có hệ điều hành.

Phần mềm này hoạt động như thế nào, thưa ông?

- Trước khi sử dụng, người theo dõi phải cài phần mềm nghe lén trên điện thoại di động của người bị nghe lén. Trước đây, phần mềm này sẽ tự động ghi âm, lưu giữ các tin nhắn rồi gửi lên một máy chủ. Người theo dõi có thể kiểm soát bằng cách xem dữ liệu trên mạng.

Hiện nay, phần mềm này được "nâng cấp". Với những chiếc điện thoại di động có hỗ trợ hội thoại nhóm, phần mềm này tự động ghi âm, lưu giữ tin nhắn và ngay lập tức chuyển tới điện thoại của người theo dõi. Hình thức này tiện ích hơn vì có tính "real time".

Nghĩa là ngay tại thời điểm người bị nghe lén đàm thoại, người theo dõi đã kiểm soát được. Hình thức trước đây thì không, chỉ khi nào người theo dõi online thì mới nghe được cuộc gọi và đọc tin nhắn.

- Nếu chỉ cài đặt thì người theo dõi mất khoảng 5 phút là xong. Nhưng vấn đề ở đây là cần test tính ổn định của phần mềm. Vì vậy, để đảm bảo phần mềm hoạt động ổn định sau khi cài đặt, người theo dõi mất khá nhiều thời gian. Chính vì vậy không phải quá dễ sử dụng phần mềm như lời quảng cáo.

Trên thực tế, không nhiều người chọn cách mượn điện thoại của người bị theo dõi để cài đặt phần mềm. Cách thức hiệu quả hơn chính là cho hoặc tặng điện thoại. Trước khi cho, tặng, người theo dõi có nhiều thời gian cài đặt và test tính ổn định của phần mềm để đảm bảo phần mềm hoạt động ổn định.

Có cách nào để phát hiện điện thoại của mình bị cài đặt phần mềm nghe lén hay không?

Ông Vũ Ngọc Sơn

- Phần mềm nghe lén điện thoại hoạt động âm thầm, bí mật, không có giao diện, không có hình ảnh, không để lại dấu vết nên rất khó bị phát hiện. Cũng giống như virus trên máy vi tính, khi máy bị nhiễm, bằng mắt thường, không ai có thể nhận biết được.

Với cách thức hoạt động cũ tự động ghi âm, lưu giữ các tin nhắn rồi gửi lên một máy chủ thì việc bị phát hiện gần như bất khả thi vì không để lại bất cứ dấu vết gì nhưng với phần mềm hiện nay, nếu tinh ý, người sử dụng có thể phát hiện ra.

Trong cách thức hoạt động hiện nay, phần mềm này tự động ghi âm, lưu giữ tin nhắn và ngay lập tức chuyển tới điện thoại của người theo dõi. Điều đó có nghĩa điện thoại di động của người theo dõi đã thực hiện cuộc gọi và tin nhắn. Về nguyên tắc, khi gọi đi và gửi tin nhắn, điện thoại sẽ lưu tin đã gửi và cuộc gọi đi nhưng phần mềm tự động xóa nên người bị theo dõi không thể phát hiện được.

Tuy nhiên, khi gửi tin và gọi điện, điện thoại di động đã bị tính phí. Đôi khi cước phí hàng tháng của người bị hại có thể tăng gấp 2, thậm chí 3 lần. Đây là dấu hiệu bất thường mà người sử dụng điện thoại di động nên chú ý.

Nếu chỉ dựa vào cước phí, người dùng điện thoại chỉ có thể nghi ngờ chứ không phát hiện được phần mềm này?

- Đúng vậy, chủ nhân của điện thoại cần cài đặt phần mềm phát hiện và chống phần mền nghe lén điện thoại. Sau khi được cài đặt, phần mềm này sẽ "quét" toàn bị điện thoại như phần mềm diệt virus "quét" máy tính. Phần mềm này sẽ liệt kê những phần mềm nguy hiểm, trong diện nghi vấn.

Ví dụ, nếu bạn chưa từng cái tính năng ghi âm mà nó lại xuất hiện trong máy thì rõ ràng là có vấn đề rồi. Nói ví von là trong phòng đựng két sắt của bạn tự dưng có một người lạ ngồi đó, bạn phải đặt câu hỏi về sự xuất hiện này rồi.

Khi đã xác định được các "gương mặt" nguy hiểm, phần mềm này có thể giúp người dùng xóa bỏ.

Phần mềm phát hiện và chống phần mềm nghe lén điện thoại tại thị trường Việt Nam hiện nay cũng có xuất xứ từ ngoài?

- Có thể bạn không theo dõi thường xuyên. Trên thị trường hiện nay, phần mềm này chủ yếu do BKAV cung cấp. Phần mềm này có tên Bkav Mobile Security. Tuy nhiên, phần mềm này được biết đến nhiều hơn với tính năng chặn tin nhắn rác.

Phần mềm nghe lén điện thoại di động được rao bán với giá "trên trời". Giá trị thực của chúng có cao đến vậy không?

- Phần mềm nghe lén điện thoại di động được bán với giá rất cao. Tôi biết có người đã phải mua với giá 60 triệu đồng. Giá trị thực của phần mềm này không cao đến vậy vì công nghệ làm ra chúng không quá khó. Một sản phẩm phát hiện và chống lại phần mềm này sản xuất khó hơn nhiều, có giá trị công nghệ cao hơn nhưng chỉ có giá 299.000 đồng/năm.

Sở dĩ người bán có thể hét giá là do nắm được tâm lý của khách hàng. Rất nhiều khách hàng tìm đến sản phẩm này đều có mục đích không hề đơn giản. Chẳng ai bỏ ra cả chục triệu đồng chỉ để xem con đang làm gì, trò chuyện với ai. Có nhiều cách quản lý con cái hiệu quả và bớt tốn kém hơn.

Không loại trừ khả năng người mua có ý đồ tương đối nguy hiểm với mục đích lớn như theo dõi đối thủ nên họ không tiếc khoản tiền lớn đầu tư cho phần mềm này.