Mỹ hứng đòn đau trong cuộc chiến chống IS

Ngày 30.7, tổ chức phiến quân Hồi giáo thân al-Qaeda có tên là Jabhat al-Nusra ở Syria tuyên bố đã bắt cóc một chỉ huy sư đoàn chiến binh nổi dậy chống IS do Mỹ tuyển mộ và huấn luyện. Đây được coi là cú “đòn đau” giáng vào nỗ lực chống lại phiến quân IS của Mỹ ở Syria.

Theo thông tin được các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ và phe nổi dậy Syria xác nhận, Nadim Hassan, chỉ huy Sư đoàn 30 của phe nổi dậy cùng một số chiến binh thuộc quyền đã bị phiến quân Nusra bắt giữ khi vừa trở về từ một cuộc họp ở gần biên giới Thổ Nhĩ Kỳ.

Chiến binh nổi dậy Syria chật vật xoay xở trên chiến trường

Ông Yusuf Salih, một chỉ huy Lữ đoàn Sultan Murad của phe nổi dậy cho biết: “Tổng số người bị Nusra bắt cóc trong vụ này là 23, trong đó có 18 chiến binh nằm trong chương trình huấn luyện và trang bị vũ khí của Mỹ”.

Chương trình “huấn luyện và trang bị” trị giá 500 triệu USD này được quân đội Mỹ khởi xướng nhằm xây dựng một lực lượng chống IS tinh nhuệ từ các chiến binh nổi dậy ôn hòa mà họ tuyển mộ được ở Syria. Tuy nhiên, nhiều người lại cho rằng chương trình này có quy mô quá nhỏ, được triển khai quá chậm chạp trước khả năng chiến đấu rất hiệu quả của phiến quân IS.

Sư đoàn 30 của Hassan được thành lập để tiếp nhận các chiến binh tốt nghiệp chương trình “huấn luyện và trang bị” của Mỹ, thế nhưng chương trình này thường xuyên bị ngưng trệ bởi quá trình xác minh phức tạp về nhân thân của các chiến binh. Bên cạnh đó, một yếu tố quan trọng đang hủy hoại chương trình “huấn luyện và trang bị” của Mỹ, đó là sự sợ hãi và do dự của các chiến binh tham gia.

Chiến binh Syria tham gia chương trình huấn luyện của Mỹ

Trong một cuộc phỏng vấn với tờ New York Times trước khi bị bắt cóc, Hassan đã kêu ca rằng quân đội Mỹ không đầu tư đúng mức cho họ, chưa trang bị cho họ thiết bị nhìn đêm, và vẫn chưa đưa ra cam kết rõ ràng về việc sẽ yểm trợ hỏa lực không quân cho họ nếu bị quân đội chính phủ Syria tấn công.

Hassan cũng cho biết rằng nhiều chiến binh thuộc quyền của mình đã đe dọa sẽ đào ngũ vì bị nợ lương quá lâu. Trong khi đó, những vụ bắt cóc liên tiếp khiến họ ngày càng sợ hãi khi phải đối mặt với phiến quân Hồi giáo tàn bạo và khát máu.

Hai quan chức tình báo giấu tên của Mỹ cho biết nhiều chỉ huy cấp cao trong chương trình “huấn luyện và trang bị” của Mỹ đã bị phiến quân Nusra bắt cóc, mặc dù không phải tất cả chiến binh nổi dậy bị bắt cóc đều tham gia chương trình này.

Phiến quân Nusra bắn súng máy vào quân chính phủ Syria

Các chuyên gia phân tích cho rằng với việc chỉ huy Sư đoàn 30 bị bắt cóc đã giáng một đòn rất mạnh vào nỗ lực xây dựng một lực lượng đáng tin cậy để chống lại phiến quân IS ở Syria của Mỹ. Sau vụ việc này, Mỹ sẽ càng gặp khó khăn hơn trong công tác tuyển mộ, khi ngày càng ít chiến binh muốn tham gia chương trình huấn luyện chống IS của họ.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Mark Toner thừa nhận “chương trình huấn luyện và trang bị đang tiến triển rất chậm chạp”. Trước sự bực tức của các phóng viên khi chính phủ Mỹ không thể đưa ra câu trả lời thỏa đáng về vụ bắt cóc này, ông Toner nhún vai: “Nói thẳng nhé, đó là Syria mà. Chúng tôi không hề có tai mắt trên mặt đất ở đó”.