Hơn 3 vạn lính Mỹ sẽ rút khỏi Afghanistan

10 năm mệt mỏi trong "bãi lầy"

Trong bài phát biểu được truyền hình trên toàn quốc phác thảo sự thay đổi trong chính sách của Mỹ sau một thập kỷ chiến tranh ở Afghanistan, Tổng thống Obama nói rằng, sau đợt rút quân đầu tiên này, Mỹ sẽ đều đặn rút thêm binh lính khỏi Afghanistan và người Afghanistan sẽ tiếp quản an ninh của họ vào năm 2014.

Ông tuyên bố: "Giờ là lúc tập trung vào công tác xây dựng đất nước". Theo AP, Mỹ chỉ để lại một số nhân viên an ninh và quan chức với nhiệm vụ hỗ trợ, huấn luyện binh lính và cảnh sát Afghanistan.

Một binh sĩ Mỹ đang tuần tra ở khu vực bất ổn phía Nam Afghanistan.

Theo ông Obama, Mỹ có thể rút quân vì mạng lưới khủng bố quốc tế al-Qaeda đang phải đối mặt với nhiều sức ép hơn bất cứ thời điểm nào kể từ các cuộc tấn công khủng bố ngày 11.9.2001 trên đất Mỹ - cột mốc dẫn đến cuộc chiến này.

Ông cũng khẳng định Mỹ sẽ tham gia các sáng kiến nhằm hòa giải người dân Afghanistan, trong đó có Taliban, vì Chính phủ và các lực lượng an ninh Afghanistan đã được củng cố. Ông cho rằng "đây là bước khởi đầu chứ không phải sự chấm dứt nỗ lực của chúng ta nhằm kết thúc cuộc chiến này", đồng thời nhấn mạnh những thách thức to lớn vẫn còn đó.

Vài giờ trước khi Tổng thống Obama đưa ra bài phát biểu về các cam kết đối với Afghanistan, các nghị sĩ Mỹ đã tranh luận về chi phí cũng như lợi ích của cuộc chiến kéo dài gần một thập kỷ qua. Chủ tịch Hạ viện John Boehner lưu ý, người Mỹ ngày càng mệt mỏi và vỡ mộng về cuộc chiến mà quân đội Mỹ sa lầy tại Afghanistan. Tâm lý này cũng xuất hiện trong cả hai đảng Cộng hòa và Dân chủ, khi họ kêu gọi chấm dứt chiến tranh và đưa binh sĩ Mỹ về nước.

Trong khi đó, Thủ tướng Anh David Cameron đã tái khẳng định với nhà lãnh đạo Mỹ rằng Anh sẽ rút toàn bộ lực lượng chiến đấu khỏi Afghanistan vào cuối năm 2015. Chính phủ Đức cũng tuyên bố sẽ giảm số lượng binh sĩ đồn đóng tại quốc gia Nam Á này trong năm nay.

Công bố tài liệu tối mật về Afghanistan

Chỉ vài giờ trước bài phát biểu của Tổng thống Mỹ, Chính phủ Canada đã công bố 4.000 trang tài liệu tối mật nêu chi tiết về các vụ chuyển tù nhân Taliban ở Afghanistan nhằm chứng minh quân đội Canada không làm gì sai trái.

Các tài liệu này chứa đựng những bằng chứng cho thấy Canada đã chuyển các tù nhân đến giam giữ tại Afghanistan dù biết rằng họ có thể sẽ bị tra tấn. Đây là việc làm vi phạm luật pháp Canada và luật pháp quốc tế.

Tuy nhiên, Bộ Quốc phòng Canada khẳng định những tài liệu này không có bất kỳ một cáo buộc xác đáng nào chống lại các lực lượng vũ trang Canada và lực lượng này luôn hành động phù hợp với luật pháp quốc tế trong quá trình xử lý các tù nhân Taliban.

Năm 2010, các đảng đối lập ở Canada dọa sẽ thúc đẩy một cuộc bầu cử sớm nếu chính phủ từ chối công bố các tài liệu nhạy cảm về cuộc chiến ở Afghanistan, với lý do quan ngại về an ninh quốc gia. Tuy nhiên, một thỏa thuận đã đạt được vào tháng 6.2010, theo đó Hạ viện Canada đã thành lập một ủy ban để xem xét lại tất cả các tài liệu có liên quan đến quá trình chuyển tù nhân Afghanistan nhằm xác minh tính xác đáng của chúng.

Gia Khánh