Trong kho tàng ca dao Việt Nam có câu ca quen thuộc: “Ếch kêu dưới vũng tre ngâm/ Ếch kêu mặc ếch, tre dầm mặc tre”. Ếch là loài lưỡng cư, sống nửa dưới nước nửa trên cạn. Ếch có hình dáng như nhái, nhưng lớn con hơn. Dòng họ gần của ếch còn có cóc, ễnh ương, … Tuy nhiên, về hình dáng và nơi sinh sống ưa thích của mỗi loại có những sự khác biệt nhất định.
Vào mùa nước nổi, dân gian ở miền Tây Nam bộ có thú vui đi câu ếch đem về làm các món ếch xào. Người ta có thể vót tre làm cần câu cắm. Mồi câu là những con dế nhũi hay trùn cơm. Cắm câu theo mé ao, đìa, mương nước ngoài vườn rậm. Không ếch thì cá lóc, cá trê, … thứ nào cũng trở thành miếng ăn ngon cho con người.
Thịt ếch xào với nghệ.
Bên cạnh câu cắm, người ta còn có thể dùng cần trúc tóm lưỡi câu rồi kéo dài miếng mồi đã móc vào lưỡi câu trên mặt ao, đìa. Ếch nhảy ra táp mồi sẽ mắc câu. Miệt Cà Mau, người ta còn kể câu chuyện tiếu lâm về chuyện ếch mắc câu còn đờn giọng cổ theo sự sáng tạo độc đáo của nghệ nhân dân gian, vua nói dóc: Bác Ba Phi!
Mùa này ngon và thích hợp nhất là món ếch xào nghệ. Ếch bắt về, dùng dao cắt ngang đầu, rồi lột bỏ da, phần đồ lòng cũng sẽ tuột theo. Người ta chỉ giữ lại thân, đùi và những miếng mỡ màu vàng hột gà tươi rói. Bao tử ếch ăn rất giòn nên mổ ra làm sạch. Cũng có người thích ăn da ếch nên cứ việc nhúng sơ qua nước sôi để làm sạch nhớt là xong. Thịt ếch màu trắng tươi, vừa ngọt, vừa lành tính. Rửa thịt ếch cho sạch, chặt thành những miếng vừa ăn rồi để cho ráo nước rồi đem ướp với nước mắm ngon, chút đường cát, bột ngọt, … Trong khi chờ ếch thấm gia vị, người ta ra vườn đào lấy củ nghệ trồng, rửa sạch đất cạo bỏ vỏ rồi đâm nhuyễn. Dùng tay vắt lấy nước cho ra cái chén nhỏ, để sẵn.
Bắc chảo lên phi tỏi mỡ cho thơm, trút thịt ếch đã ướp gia vị vào xào. Cần chú ý là khi đun để lửa nhỏ, thịt ếch sẽ thấm dần và chín. Khi chảo gần cạn nước thì chế nước nghệ khắp đều các miếng thịt ếch. Xào lại cho ếch thấm vàng. Múc ếch xào ra dĩa, rắc thêm lá nghệ non và ớt xắt nhuyễn lên cho có màu đẹp lại tạo mùi thơm rất đặc trưng.
Thật thú vị khi mùa nước nổi, về miền Tây được thưởng thức món ếch xào nghệ vừa ngọt, vừa béo lại thơm mùi nghệ tươi. Bên dĩa rau luộc, miếng thịt ếch xào nghệ làm cho cơm nóng đã hết nồi mà người ăn vẫn còn thấy quyến luyến.