Dư vị quê bên những lũy tre

Phía sau nhà tôi có một lũy tre già bên con suối nhỏ. Bốn mùa gió thổi, lá tre xạc xào nghe vui tai. Những ngọn tre như ngòi bút viết lên trời xanh. Từ sáng sớm, lũy tre lảnh lót tiếng chích chòe, chiều muộn xao xác tiếng chim về tổ.

Ngày bé, tôi nhớ bà tôi kể mọi thứ trong căn nhà mình đều nhờ cậy ở những lũy tre làng. Từ cái cột tre chắc khỏe, tránh mối mọt được dựng nên từ những cây tre ngâm, cái chổi rễ tre cứng đơ, chiếc tăm tre, đũa tre nhẫn nhụi, cái quạt nan tre phe phẩy cơn gió mát từ bàn tay mẹ. Cũng trong bụi tre ấy có biết bao điều thú vị. Mùa mưa, chúng tôi tha hồ ngắm nghía những chồi măng nhú lên từ mặt đất, theo chân ông tôi ra chặt những cây tre bánh tẻ về chẻ nan đan thành những chiếc rổ, chiếc rá, cái mẹt, cái giỏ… những vật dụng thân quen giúp ích hàng ngày.

Một lũy tre xanh dọc lối mòn.

Với lũ trẻ chúng tôi, thích nhất là làm cung nỏ từ tre. Chọn cây tre vừa độ, vót thành cánh cung. Những mũi tên vót tròn, đầu nhọn, ủ than cho thẳng rồi lắp cánh tên bằng mo nang (bẹ tre) bắn lên ngọn tre xua đuổi những con diều hâu rình bắt lũ gà con. Cành tre nhỏ làm cần câu, súng phốc, làm chong chóng, con rối… Thứ gì làm từ tre cũng thú vị.

Sau này, khi đã về sống ở thành phố, phải kì công lắm tôi mới kiếm được những bộ bàn ghế và vật dụng làm từ tre. Những lũy tre làng tôi cũng thưa dần, gỗ công nghiệp, sắt, nhựa… dần thay thế cho những vật dụng bằng tre trong gia đình. Lúc ấy, tôi mới nhận ra, cái thời được sống với tre, làm bạn với tre ngày xưa tưởng đơn giản nhưng đã thành xa xôi quá.

Dường như, những lũy tre làng Việt sẽ mãi xòa bóng xuống tâm hồn của mỗi người xa quê.