Hương vị rau dớn rừng Trường Sơn

Rau dớn thuộc họ quyết, lớn hơn cây  dương xỉ, có cành dài, lá nhỏ xòe trên đầu cây như tán một cái ô rộng lớn. Loại rau này có phần gốc đen màu cơm cháy, từ trên ngọn mọc lên hai, ba cái cần, có cái dài tới nửa mét, đầu cong như vòi voi.

Rau dớn không có ở đồng bằng, chỉ có ở vùng núi nơi bờ suối, bờ khe, dưới các tán rừng thấp ẩm ướt. Hằng năm, các trận lụt đầu mùa với dòng nước đục ngầu từ thượng nguồn đổ về mang theo phù sa  bón cho đám rau dớn thêm phần tươi tốt và chuẩn bị cho một chu kỳ sinh chồi, nảy lộc đón mùa xuân về.

Vì thế, món rau dớn rừng Trường Sơn ăn ngon nhất là sau mùa lụt đến cuối mùa xuân. Thời gian này, có từng nhóm người đi xe máy từ đồng bằng lên những dòng sông, ngọn suối vùng Đông Giang, Tây Giang… (Quảng Nam); Hoà Bắc, Hoà Phú… (Đà Nẵng) để hái rau dớn về bỏ cho các nhà hàng đặc sản. Trung bình mỗi ngày họ thu nhập mỗi người trên 150 ngàn đồng. Xem ra, “thu hoạch” từ nguồn tự nhiên mà gấp nhiều lần trồng rau an toàn.

Trước đây, món rau dớn rừng Trường Sơn là rau chỉ những cư dân nghèo bản địa mới hay dùng làm rau ăn. Hiện nay, theo xu thế ăn rau “siêu sạch”, rau dớn được chế biến, nấu với các món hải sản trở thành những món đặc sản của các nhà hàng phục vụ cho khách du lịch,…

Những bó rau dớn tươi non mơn mởn.

Hái rau dớn, chỉ việc dùng tay ngắt những ngọn cọng non như cái “vòi voi” dài khoảng 1 gang tay rồi cho vào bao là xong. Rau dớn chế biến các món như làm nộm, nướng, nấu canh, xào, trộn… Ở vùng trung du Quảng Nam như Quế Sơn, Hiệp Đức… có món rau dớn trộn với sắn võng (còn gọi là phở sắn, mì sắn) là món ăn ngon truyền thống của cư dân nơi đây.

Rau dớn hơi nhớt, nên trước khi chế biến các món ăn, phải phơi nắng cho heo héo hoặc nhúng sơ qua nước sôi. Sau đó, khử dầu phụng thứ thiệt với tỏi giã dập, khi khe mùi thơm bốc khói là cho số ra dớn đã rửa sạch vào đảo đều 5 phút và bắt xuống nêm đường, mì chính, tương ớt, hạt tiêu, nước chanh tươi, đậu phụng rang giã dập... gắp ra đĩa.

Khi bạn thưởng thức, món ăn vừa giòn sần sật, vừa có vị ngọt, chua… phản phất mùi hương rừng cỏ nội hoà quyện vào nhau.

Rau dớn là loại rau chính ăn trong mùa xuân của đồng bào Cơ tu quê tôi. Vào những ngày cuối năm, dù bận rộn đến mấy, người Cơ tu cũng tranh thủ vào rừng hái rau dớn về để dành ăn trong dịp Tết.

Khi xuân đến, Tết về, món rau dớn rừng Trường Sơn luộc chấm nước cá có tỏi - ớt - chanh sẽ là món ăn với cơm rất ngon khi các món nấu từ thịt đã quá nhiều và ớn. 

Hái rau dớn bên đường 604.

Rau dớn đã luộc chín.