Ngày 20.7.1969 là một trong những ngày trọng đại của nhân loại khi con tàu Apollo 11 đáp xuống mặt trăng và Neil Armstrong trở thành người đầu tiên đặt chân lên thiên thể này. Thời khắc vĩ đại đó được ông ghi dấu bằng một trong những câu nói nổi tiếng nhất trong lịch sử - "Đây là bước đi nhỏ bé của con người, nhưng là bước tiến khổng lồ của nhân loại" - That's one small step for man, one giant leap for mankind.
Về sau Neil Armstrong cho biết rằng câu nói đó bỗng dưng nảy ra trong đầu ông vào thời điểm ông bước xuống mặt trăng và hoàn toàn không có sự chuẩn bị từ trước. Tuy nhiên, sự thật chẳng phải là như vậy và điều đáng nói là người "bóc mẽ" nhà phi hành gia này lại chính là em trai ông.
Neil Amstrong và câu nói nổi tiếng của mình. |
Trong cuốn sách mang tên "Neil Armstrong - Người đàn ông đầu tiên lên mặt trăng" của Dean Armstrong vừa được xuất bản ngày 30.12.2012, ông này hé lộ anh trai mình đã khổ công chuẩn bị và sáng tạo ra câu nói nổi tiếng đó cả tháng trước khi con tàu Apollo 11 đáp xuống mặt trăng.
Một hé lộ thú vị khác của Dean là câu nói nổi tiếng mà anh trai ông đã dày công chuẩn bị cuối cùng lại được tất cả nghe thấy không đúng như ý nhà du hành này. Theo đó nguyên văn câu Neil Armstrong muốn nói là That's one small step for a man, one giant leap for mankind - "Đây là bước đi nhỏ bé của một con người nhưng là bước tiến khổng lồ của nhân loại". Như vậy so với câu nói mà mọi người vẫn thường biết đến thiếu mạo từ "a" trước từ "man" và cụm từ "một con người" thành ra lại chỉ còn là "con người".
Sau này Neil Armstrong đã cho người em trai mình biết rằng nguyên nhân của sự việc kể trên là bởi sự nhiễu sóng khiến câu nói nổi tiếng này đã không được truyền đạt một cách nguyên vẹn từ mặt trăng về trái đất trước sự chứng kiến trực tiếp của hàng triệu người.
Thông tin kể trên nhiều khả năng là chính xác. Còn nhớ năm 2006, Peter Shann Ford, một lập trình viên máy tính người Australia, đã viết một phần mềm phân tích sóng âm chứng minh trong câu của Neil Armstrong có mạo từ "a". Tuy nhiên, ông này cho hay nó chỉ kéo dài 35 mili giây, quá nhanh để có thể con người nghe thấy.
Tuy nhiên có quan trọng hay không chuyện Neil Armstrong nói dối về thời điểm ông sáng tạo câu nói nổi tiếng của mình hay việc câu nói này chưa thực sự là những gì nhà du hành này muốn mọi người nghe thấy? Dù sao đi nữa đó cũng là câu Neil Armstrong tự nghĩ ra và những gì em trai ông hé lộ chẳng thể xoá được những đóng góp vĩ đại của ông cho nhân loại.
Neil Alden Armstrong sinh ngày 5.8.1930 tại Wapakoneta, bang Ohio. Ông mất ngày 25.8.2012 chỉ vài tuần sau sinh nhật lần thứ 82 vì biến chứng sau ca phẫu thuật tim.