Theo truyền thuyết, “voi 9 ngà, gà 9 cựa, ngựa 9 hồng mao” là những sính lễ quý hiếm được vua Hùng đời thứ 18 đưa ra thách đố Sơn Tinh, Thủy Tinh để gả cưới công chúa Mỵ Nương.
Voi 9 ngà, ngựa 9 hồng mao là 2 thứ mà chưa ai từng được nhìn thấy. Tuy nhiên, gà 9 cựa ngày nay lại xuất hiện rất nhiều. Nó được người dân Bản Cỏi, huyện Tân Sơn (Phú Thọ) nuôi dưỡng thành công và nhân giống từ đời này sang đời khác.
Anh Hồ Thanh Dũng bên con gà có đủ 9 cựa trong đàn.
Có mặt tại Hội chợ xuân 2016 được tổ chức tại Trung tâm triển lãm Giảng Võ (Ba Đình, Hà Nội), gian hàng trưng bày sản vật tiến vua – gà 9 cựa Hùng Vương được rất nhiều người quan tâm và chú ý.
Anh Hồ Thanh Dũng (38 tuổi) - chủ của những con gà 9 cựa cho biết, anh là một trong những người đầu tiên đưa gà 9 cựa đến với người dân Thủ đô. Hiện gia đình anh đang nuôi khoảng 500 con gà 9 cựa lấy thịt bằng phương pháp nuôi thả tự nhiên trên xã Bản Cỏi, huyện Tân Sơn, Phú Thọ.
“Tôi thuê người dân tộc Dao trên Bản Cỏi nuôi và trông coi gà 9 cựa. Hằng ngày, gà lên đồi, lên nương tự tìm kiếm thức ăn. Tối về cho ăn bổ sung rau, củ, cám gạo, ngô, thóc… Chính điều này đã khiến thịt những con gà 9 cựa luôn chắc, ngọt, giòn và ngon ít có loài gà nào sánh được”, anh Dũng chia sẻ.
Chân mốc xù xì, các cựa sắc nhọn là đặc điểm nổi bật nhất của gà 9 cựa.
Theo anh Dũng, gà 9 cựa “chuẩn” có mào đỏ tươi như máu, đuôi gà vút cong như cầu vồng và thân hình mảnh dẻ. Điểm đặc trưng của giống gà này là có chân to, chắc, mỗi bên đều mọc từ 3-4 cựa, các cựa có đặc điểm là có độ dài ngắn khác nhau. Đặc biệt, phía cựa trên cùng chỉ là sừng, cong vút như lưỡi câu liêm hoặc như nanh lợn rừng.
Anh Dũng cũng cho biết thêm, đặc tính của gà 9 cựa là ngủ trên cây và bay rất khỏe nên rất khó bắt. Vì vậy, muốn bắt gà phải đợi trời tối khi gà về đi ngủ và lúc ấy thị lực của gà giảm xuống. Nhiều con gà cũng rất hung dữ, sẵn sàng tấn công người khi bị vây bắt.
Thông thường, mỗi năm chỉ nuôi được một lứa gà. Để có gà 9 cựa ngon và đạt chuẩn phục vụ Tết cổ truyền, gia đình anh Dũng phải mất từ 8-9 tháng nuôi dưỡng. Vì vậy, từ khoảng tháng 2 - tháng 3 Âm lịch hàng năm, anh Dũng bắt đầu nuôi lứa mới để đến sát Tết là có gà thu hoạch.
Gà 9 cựa có mào đỏ tươi như máu, lông tía đỏ.
Giá của gà 9 cựa là 450.000 đồng/kg.
Gọi là gà 9 cựa nhưng số lượng gà mọc đủ 9 cựa chiếm một phần nhỏ. Theo anh Dũng, thường gà chỉ mọc được từ 6-8 cựa. Sẽ có con 9 cựa nhưng rất hiếm. Thậm chí, cùng một đàn nhưng sẽ có những con không ra một cựa nào.
Thịt gà 9 cựa ăn rất thơm ngon và giòn có sánh ngang với các loại gà khác như: gà Hoàng Đế, gà Đông Tảo… Tuy nhiên, gà 9 cựa chỉ có giá 450 ngàn đồng/kg. Với cân nặng trung bình từ 2-2,5kg thì mỗi con có giá khoảng trên dưới 1 triệu đồng. Chính vì lẽ đó, gà 9 cựa đang là món hàng được khá nhiều người dân ở Thủ đô lựa chọn mua trong dịp Tết Bính Thân 2016 sắp tới.
“Từ tháng 10 Âm lịch đã có khách đặt mua hàng trăm con và đến thời điểm hiện tại, gia đình tôi chỉ còn lại hơn 100 con nữa để phục vụ Tết người dân Thủ đô”, anh Dũng cho hay.