Củ cun - thuốc quý giá bình dân

Củ cun có nhiều tên gọi khác nhau, như: khúc khắc, kim cang... Đây là loại cây leo, mọc hoang ở ven đường, bờ bụi trên các đồi núi nhiều tỉnh trong cả nước. Riêng ở Quảng Ngãi, nơi được nhiều người tìm khai thác và bày bán củ cun là huyện miền núi Sơn Tây, Trà Bồng...

Củ cun tươi

Qua quan sát thì củ cun có vỏ màu nâu và bên trong đỏ bầm. Theo một số tài liệu thì bộ phận sử dụng phổ biến nhất để làm thuốc là củ, có tác dụng chữa khá nhiều bệnh, như: chống viêm, chống dị ứng, chữa thấp khớp, đau xương, đau lưng, lở ngứa...

Việc thu hoạch củ cun có thể diễn ra quanh năm, tuy nhiên thời điểm thu hoạch mà chất lượng củ tốt nhất vào mùa hè, khoảng từ tháng 5 đến tháng 9.

Bà Nguyên (55 tuổi), một chủ điểm thu mua và bán củ cun ở huyện Sơn Tây cho biết: "Mấy năm trước thì củ cun khá nhiều. Tuy nhiên thời gian gần đây cùng do nhiều nguyên nhân khác nhau, đặc biệt là việc chặt phá rừng để lấy đất trồng keo nên lượng củ cun đã giảm xuống đáng kể. Có khi 1-2 tuần mới mua được 20-40 kg, chỉ bằng 1/3 so với trước đó".

Dù chữa được khá nhiều bệnh, thế nhưng củ cun giá khá mềm, từ 25.000-30.000 đồng/tươi

Ông Đinh Văn Riêu (41 tuổi, ở xã Sơn Bua, cùng huyện) gật đầu xác nhận: "Phải đi đến các khu vực rừng đồi xa mới tìm được. Hôm nào nhiều lắm thì được 15-20 kg/ngày/người, còn bình thường chỉ được khoảng 10 kg/ngày/người".

Ngoài bán tươi, sợ để lâu hỏng và giảm chất lượng nên một số chủ thu mua còn cắt lát nhỏ đem phơi khô, sau đó cho vào bao để bán dần. "Cứ gần 2 kg tươi, thì cho 1 kg khô" - bà Nguyên cho biết thêm.

Khoảng 50.000 đồng/kg củ cun cắt lát phơi khô

Cũng theo các chủ điểm bán củ cun ở Sơn Tây thì chủ yếu họ bán cho người dân trong tỉnh có nhu cầu tự tìm lên, hoặc nhờ người thân đang làm việc ở đây mua về giúp, với số lượng từ 2-4kg/người, chứ không phải gom và chở đi tiêu thụ ở nơi khác, hoặc cho các cơ sở chế biến.

Dù củ cun ngày một ít dần, thế nhưng giá cũng không cao hơn trước là bao nhiêu. Hiện củ cun tươi được bán tại Sơn Tây dao động từ 25.000-30.000 đồng/kg, còn loại cắt lát phơi khô khoảng 50.000 đồng/kg.

Củ cun được thu hoạch và bán tại Sơn Tây