Người đe dọa Trump, Hillary trên cuộc đua tổng thống Mỹ

Ông Gary Johnson, ứng viên bất ngờ của đảng Tự do xuất hiện trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng 2016

Trong những thập kỷ gần đây, các cuộc bầu cử Tổng thống tại Mỹ thường là một cuộc cạnh tranh giữa đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ. Tuy nhiên, năm nay cuộc chạy đua vào Nhà Trắng có thể sẽ có một sự thay đổi bứt phá với sự tham gia của đảng thứ 3.

Ngày 29.5, đảng Tự Do đã đề cử Gary Johnson là ứng cử viên Tổng thống trong cuộc bầu cử sắp tới vào mùa thu năm 2016. Ông Johnson là cựu ứng viên đảng Cộng hòa và là Thống đốc bang New Mexico từ năm 1995-2003. Ông gia nhập đảng Tự Do tháng 12.2011 và được đề cử làm ứng cử viên tổng thống chính thức của đảng vào năm 2012.

Vừa ủng hộ tự do, vừa bảo thủ

Johnson là một chính trị gia giàu kinh nghiệm, một người tự do xã hội, luôn ủng hộ bình đẳng hôn nhân, gia tăng nhập cư, hợp thức hóa cần sa. Đồng thời, ông cũng là một người bảo thủ trong lĩnh vực tài chính, người luôn muốn cắt giảm thuế, giữ ngân sách cân bằng và giảm biên chế nhà nước khi ông còn là thống đốc.

Ông Johnson là cựu Thống đốc bang New Mexico từ năm 1995-2003 và từng tranh cử tổng thống năm 2012

Ông Johnson hiện 63 tuổi, đã từng leo lên những ngọn núi cao nhất ở từng châu lục, trong đó có đỉnh Everest. Ông không bao giờ nói dối về việc mình đã từng hút cần sa. Ông xây dựng một doanh nghiệp từ những năm đại học và biến nó thành một tập đoàn trị giá hàng triệu USD tên Big J từ năm 1976-1999. Gần đây, ông là giám đốc của một công ty tiếp thị cần sa hợp pháp Cannabis Sativa. Tuy nhiên, đầu năm nay, Johnson đã từ chức khỏi vị trí Giám đốc của công ty "để theo đuổi các mục tiêu chính trị".

Nếu trở thành Tổng thống Mỹ, Johnson có kế hoạch cắt giảm thuế và giảm các can thiệp quân sự. Ông cũng đang tích cực theo đuổi việc hợp pháp hóa cần sa.

Ông Johnson từng được Đảng Tự do "chọn mặt gửi vàng" trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2012 - năm Tổng thống Barack Obama tái đắc cử nhiệm kỳ thứ hai sau khi đánh bại đối thủ Đảng Cộng hòa Mitt Romney. Trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm đó, ông chỉ giành được 1% số phiếu bầu. Tuy nhiên, trước tình hình người dân Mỹ chưa nghiêng hẳn về phía Trump hay Clinton, dự đoán sự tái xuất của ông Johnson sẽ thay đổi cục diện.

"Ông đã từng nói chuyện rất giống ông Obama", một người Mỹ yêu mến Johnson cho biết

Một độc giả yêu mến Johnson đã chia sẻ: "Tôi nghĩ vào cuối cuộc bầu cử, ông Johnson sẽ thu hút đám đông. Ông có thể kết nối với mọi người, đặc biệt là với những người trẻ, theo cách mà Clinton và Trump khó có thể làm được. Ông đã từng nói chuyện rất giống ông Obama. "Như tôi đã nói với các sinh viên khi tôi đến thăm trường học: Bạn là đạo diễn của bộ phim của chính mình. Nếu bạn không thích những gì bạn đang làm, hãy thay đổi nó."

Đảng Tự do, cơ hội hiếm có của đảng thứ 3

Ông Johnson đại diện cho đảng Tự do, đảng lớn thứ 3 ở Mỹ sau đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa. Đảng Tự Do được chính thức thành lập vào năm 1971. Hệ tư tưởng đảng tự nhận “tự do về văn hóa” hơn đảng Dân chủ và “bảo thủ về tài chính hơn” đảng Cộng hòa. Mặc dù những đại diện thuộc đảng Tự do chưa bao giờ được bầu vào Quốc hội Mỹ, họ đã có nhiều thành công trong các cơ quan lập pháp nhà nước. Đảng Tự do ủng hộ hôn nhân đồng tính, giảm trợ cấp chính phủ và chủ trương duy trì quân đội duy nhất vì mục đích quốc phòng...

Nước Mỹ có nhiều đảng phái khác nhau, trong đó có cả đảng cộng sản và một số đảng xã hội, nhưng từ trước đến nay, chỉ có hai đảng lớn là Dân chủ và Cộng hoà. Hai đảng này luôn chiếm ưu thế ở mọi cấp độ chính quyền và luôn khống chế nền chính trị Mỹ. Hệ thống lưỡng đảng đã bắt rễ sâu trong nền chính trị Mỹ và cho dù có đảng thứ ba xuất hiện trong các cuộc bầu cử Tổng thống, đảng thứ ba cũng chưa bao giờ giành được chiến thắng.

Đảng thứ 3 thường khó nổi lên trong các cuộc bầu cử do sự áp đảo của 2 chính đảng Dân chủ và Cộng hòa

Theo thời gian, với xu hướng tiến tới xây dựng hệ thống hai đảng trên toàn quốc, và thực tế là Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa hiện đang kiểm soát bộ máy chính quyền, không có gì đáng ngạc nhiên khi họ tạo ra những quy định bầu cử có lợi cho họ.

Theo website của Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam, để một đảng mới có tên trên lá phiếu của một bang là một công việc khó khăn và rất tốn kém, vì nó đòi hỏi đơn kiến nghị với hàng vạn chữ ký và phải có khả năng giành được một tỉ lệ phiếu bầu tối thiểu trong các cuộc bầu cử sau đó để giữ được tên trên lá phiếu. Hiện, đảng Tự do là đảng thứ ba duy nhất có quyền bỏ phiếu tại tất cả các bang của Mỹ (50 bang), điều mà chưa đảng thứ 3 nào làm được.