Còn khoảng một tháng rưỡi nữa mới đến rằm tháng 8 nhưng hiện nay, nhiều tuyến đường ở TPHCM đã tràn ngập các quầy bán bánh trung thu. Tại một số điểm bán bánh trung thu, ngoài những thương hiệu nổi tiếng còn có cả bánh dỏm không nhãn mác, không nguồn gốc hoặc có nhãn mác nhưng "nhái" các thương hiệu nổi tiếng.
Làm sẵn từ nhân đến hộp
Chợ Bình Tây (quận 6-TPHCM), chợ An Đông (quận 5-TPHCM) có rất nhiều sạp bày bán nhân bánh trung thu làm sẵn đủ loại: đậu xanh, đậu đỏ, mè đen, hạt sen, khoai môn, dứa, dừa... với giá từ 45.000 đồng đến 55.000 đồng/kg. Riêng nhân hạt sen giá 85.000 đồng/kg. Hầu hết các điểm bán đều trưng hàng mẫu, khi khách thỏa thuận xong giá cả sẽ có người mang hàng đến với số lượng không hạn chế. Hàng được đóng thành từng cây, mỗi cây 20 kg.
Vỏ hộp bánh trung thu làm sẵn được bày bán tại chợ Bình Tây - TPHCM |
Điều đáng nói là nhân bánh làm sẵn đều không có nhãn mác, được đóng gói sơ sài không bảo đảm vệ sinh. Chúng tôi thắc mắc nếu sử dụng không hết, để lâu có bị hư hỏng không? Bà chủ bán nhân bánh làm sẵn tại chợ Bình Tây quả quyết: "Yên tâm đi, để 3 tháng cũng không hề hấn gì.
Các cơ sở làm bánh trung thu lấy mỗi lần vài chục cây, có ai mắng vốn gì đâu. Hư ra đây, tôi đền gấp đôi". Người bán còn cho biết nhân làm sẵn không chỉ có cơ sở làm bánh tại TPHCM mua về chế biến mà mối lái ở các tỉnh cũng đóng hàng với số lượng lớn.
Tại các chợ này còn bày bán vỏ hộp (vuông, chữ nhật, hộp xéo...) in toàn chữ Trung Quốc. Hộp bánh làm sẵn còn in cả thành phần nguyên liệu, tem dán một trứng, hai trứng, đậu xanh, thập cẩm... với giá 10.000 đồng cho 400 con tem.
Các loại bao bì khác như: Chén nhựa đựng bánh (150 đồng - 230 đồng/cái), vỏ nhựa bao chụp bánh (280 đồng/cái), túi xách (3.000 đồng- 4.500 đồng/cái)... đều có sẵn. Tại đây còn bán cả gói hút ẩm, không nhãn mác, in toàn chữ Trung Quốc với giá 55.000 đồng/bịch khoảng 1.000 gói.
Đủ thứ độc hại
Ông Trần Thanh Tuấn, chủ một cơ sở sản xuất bánh trung thu tại TPHCM, cho biết nhân bánh làm sẵn bán trên thị trường phần lớn là hàng có nguồn gốc từ Trung Quốc, với giá gốc chưa tới 25.000 đồng/kg. Với giá này không thể nào làm được nhân có chất lượng. Hiện giá đường, đậu đều tăng vài chục phần trăm (chưa kể các nguyên liệu khác) thì giá 1 kg nhân phải từ 120.000 đồng đến 150.000 đồng trở lên.
Nhiều nhà sản xuất cho biết nhân làm sẵn giá rẻ được làm bằng nguyên liệu phế phẩm từ các cơ sở chế biến. Để hạ giá thành, người chế biến còn trộn nhân với bột, chất tạo ngọt không được phép sử dụng trong thực phẩm. Nguy hại hơn, trong nhân bánh làm sẵn thường sử dụng hương liệu, chất điều vị, chất bảo quản độc hại, chất chống mốc rất nguy hiểm nhằm giữ không hư khi để lâu. Trong khi đó, nhân bánh bình thường chế biến xong là phải đưa vào sản xuất ngay vì chỉ để khoảng 3 ngày là bị hư.
Một nguyên liệu thường dùng làm nhân bánh là thịt heo quay cũng được nhiều cơ sở đưa vào sử dụng, trong đó có cả thịt heo kém chất lượng. Trong tháng 6 và tháng 7.2011, Trạm Kiểm dịch Động vật Thủ Đức- TPHCM đã bắt giữ vài chục vụ vận chuyển heo bệnh, heo chết trong đó có cả heo sữa đã bị biến chất, bốc mùi hôi thối (với số lượng hàng chục tấn).
Điều tra của cơ quan chức năng cho thấy số heo này được đưa về các lò heo quay, sau đó bán ra thị trường và tuồn vào cơ sở chế biến bánh trung thu. Nhiều cơ sở còn sử dụng cả mỡ heo hôi thối hoặc lạp xưởng giá rẻ với thành phần mỡ và da heo phế phẩm để làm bánh trung thu.
Thị trường bánh trung thu năm nay có cả hàng nhập từ Hồng Kông, Đài Loan, Malaysia và Trung Quốc. Hiện thị trường TPHCM đã có bán bánh trung thu ngoại mà theo người bán giới thiệu là hàng Đài Loan, với giá cao hơn gấp đôi so với bánh trong nước sản xuất.
Các điểm bán bánh ngoại nhập trên đường Nguyễn Tri Phương (quận 5) cho biết bánh trung thu nhập khẩu từ Malaysia, Hồng Kông... đang trên đường về, khoảng đầu tháng 8-2011 sẽ có mặt trên thị trường. Nhiều nơi cho rằng không bán bánh Trung Quốc nhưng theo giới chuyên môn, bánh này đã có mặt trên thị trường. Gần đây, có thông tin bánh trung thu Trung Quốc để 3 năm vẫn không bị hư hỏng, điều này làm cho người tiêu dùng lo sợ mua nhầm phải sản phẩm sử dụng chất bảo quản độc hại.