Cách thành phố Lào Cai 65km về hướng Đông Bắc, huyện Bắc Hà nằm trong khu vực đầu nguồn sông Chảy, thuộc vùng núi cao, địa hình biến thiên từ 116 - 1.900m so với mặt nước biển. Vào những năm 1980, giống mận tam hoa cho trái màu hồng tím và giòn ngọt đã được trồng thử nghiệm và nhanh chóng bén rễ với đồi núi Bắc Hà, trở thành loài cây kinh tế và là niềm tự hào của người dân vùng núi Bắc Hà. Nằm trên cao nguyên đá có khí hậu quanh năm mát mẻ, Bắc Hà nổi tiếng với những vườn mận được trồng bạt ngàn trên sườn đồi, phủ kín những thung lũng nhỏ kẹp giữa những ngọn núi ngút ngàn.
Ảnh minh họa
Từ tháng giêng âm lịch, cả thung lũng Bắc Hà chìm trong màu trắng của hoa mận, sương mù bao phủ tạo nên một cảnh sắc vô cùng tuyệt đẹp. Mận Bắc Hà bắt đầu chín từ tháng 5 và chín rộ vào tháng 6, tháng 7. Mùa mận chín, nếu du khách đến với nơi đây thì sẽ không chỉ được ngắm nhìn những vườn mận sum sê trĩu quả mà còn có thể tự hái và thưởng thức cho mình thứ quả ngọt này bởi ở đây hầu như gia đình nào cũng trồng mận quanh nhà, cây nào cây nấy đều sai trĩu quả vươn ra cả đường.
Hiện nay, huyện Bắc Hà là vùng chuyên canh cây mận lớn nhất tỉnh Lào Cai và vùng miền núi phía Bắc với diện tích trồng mận là hơn 600 ha, sản lượng cho thu hoạch hàng năm khoảng gần 3.000 tấn quả thương phẩm, trồng tập trung ở xã Na Hối, Bản Phố, Tà Chải, Lầu Thí Ngài, Thải Giàng Phố…
Mận Bắc Hà trở thành một loại quả đặc sản bởi màu sắc đẹp, hương vị đặc trưng khi chín, ăn có độ giòn, dóc vỏ, vị ngon ngọt đậm, hàm lượng vitamin cao. So với mận Mộc Châu (Sơn La), Sín Mần (Hà Giang)... và các loại quả khác như xoài, vải…, mận Bắc Hà chín muộn hơn khoảng 1 tháng nên giá bán ra thị trường tương đối cao, ít phải cạnh tranh. Giá bán ra thị trường hiện nay bình quân từ 25.000 – 30.000đ/kg, đem lại giá trị kinh tế cao, cải thiện đời sống người dân vùng cao, trở thành cây trồng chủ lực giúp xóa đói giảm nghèo. Chẳng những thế, mận Bắc Hà còn là một sản phẩm du lịch chất lượng cao được huyện Bắc Hà đặc biệt chú trọng những năm gần đây.
Với mong muốn nâng cao sức cạnh tranh, tạo chỗ đứng trên thị trường, tăng giá trị kinh tế cho các sản phẩm mận trên vùng cao Bắc Hà, huyện Bắc Hà đã tiến hành xây dựng thương hiệu cho sản phẩm. Tháng 12/2015, mận Bắc Hà đã chính thức được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH & CN) trao giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu sản phẩm cho 4 giống chính gồm: mận Tam Hoa, mận Tả Hoàng Ly, mận Hậu và mận Tả Van. Đây là sản phẩm nông nghiệp đầu tiên của huyện được đăng ký bảo hộ nhãn hiệu. Đó cũng chính là niềm tự hào và là niềm khích lệ to lớn đối với bà con nơi đây để tiếp tục gìn giữ và phát triển thứ quả đặc sản này.