Lý do Nga, Mỹ ngầm cho phép Thổ Nhĩ Kỳ can dự đấu trường Syria

Mối quan hệ tay ba

Hai tuần sau khi Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan hội đàm với người đồng cấp Nga, Tổng thống Vladimir Putin tại St Petersburg, giới lãnh đạo nước này cũng tiếp Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden tại Ankara.

Điều đặc biệt là cùng thời điểm ông Biden đặt chân tới Ankara để cam đoan rằng Mỹ không hề liên quan đến cuộc đảo chính quân sự bất thành vừa qua ở Thổ Nhĩ Kỳ nhằm "níu kéo" quan hệ với đồng minh thân cận thì quân đội Thổ Nhĩ Kỳ cũng phát động chiến dịch quân sự tại nước láng giềng Syria. Lực lượng đặc nhiệm cũng như xe tăng của Thổ Nhĩ Kỳ ồ ạt tràn qua biên giới, tấn công và kiểm soát thị trấn Jarablus từ tay IS một cách nhanh chóng.

Theo đó, giới phân tích nhận định, chiến dịch quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ tại Syria chắc chắn đã nhận được sự cho phép của cả Nga và Mỹ trước trong bối cảnh cả Moscow lẫn Washington đều đang muốn lôi kéo Ankara đứng về phía mình. 

Xe tăng Thổ Nhĩ Kỳ tràn vào biên giới Syria.

Việc các chiến đấu cơ Mỹ không kích và yểm trợ hỏa lực tầm gần cho xe tăng Thổ Nhĩ Kỳ tấn công vào thị trấn Jarablus là bằng chứng rõ ràng nhất cho thấy, Washington đã ủng hộ và bật đèn xanh cho chiến dịch can thiệp của Ankara.

Trong khi đó, ông Volkan Ozdemir, một chuyên gia người Thổ Nhĩ Kỳ kiêm Chủ tịch của Viện Chính sách năng lượng và Thị trường (EPPEN) ở Ankara nhận định: "Những hoạt động quân sự gần đây của Thổ Nhĩ Kỳ ở Syria là kết quả của sự ấm lên trong quan hệ Nga-Thổ Nhĩ Kỳ. Do đó, dễ dàng nhận thấy rằng, Thổ Nhĩ Kỳ đã nhập cuộc chơi ở Syria với sự đồng ý của Moscow".

Ông Ozdemir cũng cho rằng, trong cuộc hội đàm tại St.Petersburg, ông Erdogan và ông Putin đã đạt được một thỏa thuận ngầm về Syria trong đó, Moscow sẽ giảm sự ủng hộ đối với người Kyria ở Syria để đổi lấy việc Ankara từ bỏ nỗ lực lật đổ chính quyền Tổng thống Syria Bashar Assad. Hơn nữa, hai bên còn thống nhất thiết lập cơ chế quân sự và tình báo chung để phối hợp hoạt động tại Syria. 

"Lần đầu tiên trong lịch sử, Nga, Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ cùng can dự, quyết định cuộc chơi tại đấu trường Syria cũng như số phận của quốc gia này", ông Ozdemir nhấn mạnh.

Sự khôn khéo của Thổ Nhĩ Kỳ 

Giới phân tích nhận định, Thổ Nhĩ Kỳ vốn đang ở trong mối quan hệ tay ba với Moscow - vốn ủng hộ Tổng thống Syria Bashar Assad - và Washington - vốn hậu thuẫn cho phe đối lập Syria và muốn lật đổ ông Assad, đã khéo léo lợi dụng vị thế của mình để được cả Nga lẫn Mỹ bật đèn xanh cho chiến dịch quân sự ở Syria, theo ông Robert Freedman.

"Ông Erdogan đã khéo léo lợi dụng sự cải thiện quan hệ với Nga. Điều đó thể hiện ở việc ông thay đổi chính sách, tuyên bố rằng, Tổng thống Assad đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển đổi chính trị ở Syria thay vì đòi lật đổ ông Assad như trước đây", ông Freedman, giáo sư nghành khoa học chính trị tại ĐH Johns Hopkins cho hay.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan (ngoài cùng bên phải) đã khéo léo lợi dụng vị thế của mình trong mối quan hệ tay ba với Nga và Mỹ.

Trong khi đó, cũng theo ông Freedman, thông qua hành động quân sự tại Syria, Thổ Nhĩ Kỳ còn muốn gửi tín hiệu đến toàn thế giới rằng, bất chấp những căng thẳng gần đây, Ankara và Washington vẫn là đồng minh thân cận, phụ thuộc lẫn nhau và đang hợp tác êm đẹp với nhau.

Đối với Thổ Nhĩ Kỳ, tiêu diệt IS không phải là mục tiêu duy nhất của nước này trong chiến dịch can thiệp này. Sau khi chiếm được thị trấn Jarablus, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục tổ chức lực lượng với ý đồ tiến sâu về phía tây nhằm "dọn sạch" khu vực biên giới.

Với hướng tiến quân này, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ sớm muộn cũng sẽ chạm mặt Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) thuộc Đảng Liên minh Dân chủ người Kurd (PYD), lực lượng vốn bị Ankara coi là nhóm khủng bố, nhưng lại là một đồng minh của Mỹ trong cuộc chiến chống IS. Thổ Nhĩ Kỳ lâu nay không muốn PYD mở rộng ảnh hưởng ở Syria, đặc biệt tại khu vực biên giới Syria và Thổ Nhĩ Kỳ.

Đã có nhiều cáo buộc rằng, Thổ Nhĩ Kỳ trong thời gian qua vừa tiêu diệt IS vừa tấn công các lực lượng người Kurd dọc biên giới với Syria, bao gồm cả SDF.

Ngoài ra, có một lý do đặc biệt khác để nước này quyết định phát chiến dịch quân sự ở Syria đó là nhằm phô trương sức mạnh quân sự sau cuộc đảo chính quân sự hồi giữa tháng 7.