Rộn ràng lễ tống gió - tống ôn

Hàng trăm năm nay, trong đời sống tín ngưỡng của đồng bào Nam Bộ, lễ tục tống gió - tống ôn với các nghi thức như tế đàn, thắp vọng cô hồn... có một vị trí đặc biệt quan trọng.

Đồng bào Nam Bộ quan niệm rằng, nguyên nhân của mọi căn bệnh gây ra cho con người đều do gió độc đem ôn dịch phát tán trong không gian, ai chẳng may "trúng gió" sẽ ốm. Người ta cho rằng những bệnh tật đó là do ma quỷ, do những lực lượng vô hình gây ra nên làm lễ cúng cầu, tống gió - tống ôn.

Buổi lễ thường diễn ra theo quy mô cả ấp, những đồ cần thiết như thuyền tế, vật phẩm cúng thần đều phải được người đứng đầu ấp phân công chuẩn bị rất cẩn thận. Chiếc thuyền tế (biểu tượng cho cuộc sống vùng miệt vườn sông nước) đóng vai trò trung tâm của buổi lễ bao giờ cũng làm rất công phu từ nhiều ngày trước.

Múa lân trong lễ tống gió - tống ôn.

Xung quanh thân thuyền được dán giấy màu đủ loại, lòng thuyền có đặt hình nhân được làm bằng đất với tư thế đang chèo, xung quanh thuyền có treo một hàng quần áo được cắt bằng giấy, ngụ ý dành cho những người nghèo ở cõi âm.

Cạnh chiếc thuyền là một bàn hương án được đặt hướng về chính điện của nơi thờ tự chung của ấp cùng nhiều lễ vật để cúng như gà luộc, gạo, muối, bánh, trái cây và mấy lá bùa trừ tà.

Đến giờ hành lễ, những người chịu trách nhiệm trong cuộc lễ đứng trước gian chính điện của nơi thờ tự thắp nhang khấn vái các vị thần rồi ra lệnh để 4 trai đinh khỏe mạnh khiêng thuyền đi vòng khắp ấp. Người chỉ huy cuộc lễ đi đầu, đoàn khiêng thuyền đi kế sau, tiếp đó là chiếc xe ba gác dùng để đựng các vật phẩm mà cư dân quanh vùng cúng.

Cả ấp rộn ràng, nhộn nhịp hẳn lên, gia đình nào cũng đặt một bàn cúng trước cổng, trên bàn cúng gồm có bánh men, gạo, muối và một ít tiền, cạnh bàn cúng là một cái cà ràng đỏ than rừng rực. Cuối cuộc lễ là thủ tục cáo yết thánh thần và hạ thủy con thuyền.

Thuyền tế tống gió - tống ôn được đặt lên một chiếc thuyền thật, khi chạy đến ngã ba sông thì người ta sẽ để vào đó một ít tiền lẻ, bánh, gạo, muối, thịt heo hoặc gà, vài lá bùa rồi thả nó ra giữa dòng nước để nó đem theo những điều xui rủi, tai ương của xóm ấp về một nơi vô định nào đó.

Hà Vĩnh