Việc cho phép các doanh nghiệp tư nhân tham gia đầu tư vào hạ tầng truyền dẫn phát sóng truyền hình là một quyết định đúng đắn, không chỉ góp phần giảm gánh nặng cho ngân sách Nhà nước trong việc phát triển, đầu tư nâng cấp hạ tầng truyền hình, tập trung nguồn vốn cho việc phát triển nội dung chương trình, mà còn thúc đẩy nhanh quá trình số hóa truyền hình toàn quốc vào năm 2020 của Việt Nam.
Kiểm tra các trạm phát sóng tại NCC |
Tuy nhiên cũng xuất hiện một số quan ngại là khi các doanh nghiệp tư nhân tham gia vào lĩnh vực quan trọng này thì việc kiểm soát và đảm bảo an ninh của hệ thống (bao gồm an toàn nội dung, an ninh sóng, an ninh mạng); khả năng kiểm soát sao lưu, dự phòng và bảo mật toàn bộ dữ liệu liên quan đến khách hàng cũng như dữ liệu trên toàn hệ thống cùng với việc xử lý sự cố phát sinh sẽ như thế nào? Liệu các doanh nghiệp tư nhân có đủ năng lực thực hiện những công việc phức tạp và đòi hỏi trình độ công nghệ rất cao đó hay không?
Trả lời câu hỏi này, Dân Việt đã tìm hiểu qua các chuyên gia của Công ty Cổ phần nghe nhìn toàn cầu AVG, đơn vị thứ ba (sau VTV và VTC) được Chính phủ và Bộ Thông tin Truyền thông cho phép xây dựng và cung cấp dịch vụ truyền dẫn phát sóng.
Trung tâm kiểm soát hệ thống cực kỳ nghiêm ngặt
Sau quá trình nghiên cứu nghiêm túc về việc tích hợp hệ thống, AVG đã thiết kế, xây dựng và triển khai Trung tâm Giám sát và Điều độ vận hành mạng từ xa (NCC) đặt tại 15AV Hồ Xuân Hương, Hà Nội. Trung tâm giám sát thông qua 51 màn hình lớn kết hợp với hệ thống tích hợp máy chủ, các máy trạm và hệ thống phần mềm chuyên dụng, được coi là trung tâm giám sát có tầm vóc lớn và hiện đại nhất Việt Nam hiện nay.
NCC cho phép AVG kiểm soát toàn bộ hệ thống kỹ thuật, từ điểm thu tín hiệu đầu vào, đến tổng khống chế, hạ tầng truyền dẫn, các trạm phát sóng mặt đất, điểm thu phát sóng vệ tinh trên phạm vi toàn quốc. Ngoài ra với mục đích đảm bảo khách hàng nhận được dịch vụ với chất lượng tốt nhất, NCC dự kiến triển khai giám sát chính tín hiệu và chất lượng chương trình thu được bởi khách hàng thông qua mạng lưới kiểm thử (probe), được triển khai tại các khu dân cư.
Bằng việc áp dụng các công nghệ hiện đại, NCC không những cho phép AVG giám sát và đảm bảo chất lượng dịch vụ liên tục 24/7, mà còn giảm thiểu được rất nhiều yêu cầu về con người cho việc vận hành, tiết kiệm chi phí và nhân lực rất lớn cho toàn hệ thống.
Việc triển khai NCC, mang tầm cỡ khu vực, là một sự đổi mới không những về công nghệ mà còn về ý tưởng, khẳng định năng lực tìm tòi, sáng tạo của đội ngũ nghiên cứu dự án của AVG, đảm bảo đáp ứng được những đòi hỏi cao nhất về mặt dịch vụ của khách hàng như mục tiêu của AVG hướng tới.
Công nghệ khoá mã và truy nhập dịch vụ
Việc cung cấp dịch vụ truyền hình trả tiền đòi hỏi phải đặt lên hàng đầu việc bảo mật nội dung. AVG đã đầu tư một cách tích cực vào việc nghiên cứu cơ chế hoạt động của hệ thống khoá mã thông qua ứng dụng của kỹ thuật truy nhập có điều kiện CA (Conditional Access), với các nguyên lý cơ bản về việc xáo trộn nội dung, mã hoá và giải mã từ mã CW (control word), bản tin ECM sử dụng để khôi phục từ mã.
Để bảo mật nội dung theo mô hình phân phối tín hiệu mạng Vệ tinh và Mặt đất thì AVG cần sử dụng hệ khóa mã bảo mật nội dung (CAS) kết hợp với thẻ giải mã (Smartcard) từ các nhà cung cấp giải pháp như Conax, NDS, Irdeto, NagraVison, Viaccess, đã được thị trường truyền hình số của cả thế giới kiểm chứng về tính bảo mật cao và sự an toàn trong quá trình hoạt động.
Ngoài ra trong kế hoạch triển khai thử nghiệm, AVG sẽ đưa vào sử dụng một hoặc nhiều hệ truy nhập có điều kiện (simulcrypt) phù hợp với lộ trình và nhu cầu sử dụng của AVG. Thêm vào đó, việc kết hợp giữa công nghệ xáo trộn chung (CSA) với công nghệ ghép đôi 1-1 (Chipset Pairing) giữa STB và Smartcard có thể đảm bảo tính an toàn khi thực hiện phân phối STB ra thị trường.
Kiểm soát chất lượng mạng lưới
Thông số kỹ thuật tại các trạm phát sóng được hiển thị tại NCC |
Có rất nhiều giải pháp về việc giám sát và điều khiển mạng lưới truyền hình. Tuy nhiên, nếu áp dụng các giải pháp nhỏ lẻ sẽ không đáp ứng được việc kiểm soát hệ thống một cách toàn diện như AVG mong muốn. Để có thể kiến tạo một hệ kiểm soát chất lượng tổng thể có khả năng kiểm soát chặt chẽ chất lượng dịch vụ của toàn bộ hệ thống, AVG đặt mục tiêu nghiên cứu và tích hợp các giải pháp, công nghệ hiện đại mà thế giới đang áp dụng, đặt trong các điều kiện và yêu cầu cụ thể của hệ thống truyền hình AVG, để xây dựng nên một Trung tâm tổng kiểm soát mạng lưới mang đặc thù của AVG.
Từ yêu cầu đó, đội ngũ nghiên cứu của AVG đã tích cực tìm hiểu và tiếp xúc với các đối tác nước ngoài, đồng thời đặt ra toàn bộ các yêu cầu mà hệ thống kiểm soát cần phải đạt được, bao gồm khả năng dự đoán, phòng ngừa các sự cố kỹ thuật; giám sát, điều khiển, xử lý sự cố tại các khâu; kiểm soát chất lượng tín hiệu, vùng phủ sóng, chất lượng hình ảnh, âm thanh, chất lượng thiết bị đầu cuối; kiểm soát chất lượng nội dung chương trình, hình ảnh, sự kiện được phát sóng; kiểm soát quy trình cung cấp dịch vụ trước, trong và sau khi bán hàng.
Ngoài ra, hệ thống còn phải có khả năng kiểm soát và đảm bảo an ninh của hệ thống, bao gồm an toàn nội dung, an ninh sóng, an ninh mạng; có khả năng kiểm soát sao lưu, dự phòng và bảo mật toàn bộ dữ liệu liên quan đến khách hàng cũng như dữ liệu trên toàn hệ thống.
Công nghệ chế tạo ăng ten mặt đất thu trong nhà
Đặt mình vào vị trí là người xem truyền hình trong nhiều thập kỷ qua, những người làm Dự án Truyền hình tại AVG quan tâm đến một yếu tố tuy nhỏ nhưng có nhiều ý nghĩa đối với mỗi gia đình: Ăng ten thu tín hiệu truyền hình mặt đất.
Với mong muốn đem lại tiện ích cho người dân, AVG đặt mục tiêu nghiên cứu, phát triển mô hình ăng ten truyền hình có khả năng thu trong nhà, cấu tạo gọn nhẹ, tiện lợi cho người sử dụng, đặc tính tốt, khả năng bắt sóng cao, chi phí thấp.
Quá trình nghiên cứu chế tạo xuất phát từ việc nghiên cứu nguyên lý của ăng ten, đặt trong bối cảnh phù hợp với điều kiện thực tế tại các khu dân cư ở Việt Nam, AVG đã thành công trong việc chế tạo và đưa ra mô hình ăng ten thu tín hiệu truyền hình mặt đất dành cho dải tần số mà AVG đang sử dụng, phù hợp với các mục tiêu đặt ra.
Thành quả nghiên cứu này là một món quà dành cho người xem truyền hình khi lựa chọn dịch vụ của AVG, sau khoảng thời gian rất dài phải tự trang bị hệ thống ăng ten truyền hình tương đối cồng kềnh và không nhiều hiệu quả.
Ngoài ra, mô hình ăng ten này của AVG hoàn toàn có thể tiếp tục mở rộng nghiên cứu và phát triển cho các hệ thống và kênh tần số khác, chuẩn bị cho một thế hệ ăng ten nhỏ gọn, đáp ứng nhu cầu của người xem.
Khánh Linh - Hữu Quang