Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte.
“Trung Quốc nói bãi cạn Scarborough là của họ nhưng tôi nói đó là chủ quyền của Philippines”, ông Duterte nói trước những người dân trong chuyến thăm đến thành phố Tunguegarao, một trong những nơi chịu ảnh hưởng nặng nề nhất khi siêu bão Haima tràn qua.
Ông Duterte nói Trung Quốc đồng ý cho phép ngư dân Philippines đến đánh cá ở bãi cạn Scarborough, điểm nóng tranh chấp chủ quyền Biển Đông giữa hai nước. “Theo tôi hiểu thì Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã ra lệnh cho ngư dân nước này rời khỏi đó và không có một ai hiện diện ở đó”.
Tuy vậy, Tổng thống Philippines không chắc liệu Trung Quốc có giữ lời hứa hay không. Trong cuộc gặp với các quan chức Trung Quốc, ông Duterte đề nghị hai bên không tác động đến khu vực bên trong bãi cạn, vốn là nơi an toàn để các ngư dân đến trú bão.
“Nếu người Philippines có thể trở lại Scarborough, với tư cách là người chủ, ngay cả khi Trung Quốc nói đây là vùng đất của họ thì tôi sẽ yêu cầu họ không đánh cá trong bãi cạn”, ông Duterte nói.
Trong bài phát biểu trước các cư dân chịu ảnh hưởng nặng nề bởi bão, ông Duterte nói Trung Quốc đã cho Manila vay 24 tỷ USD.
Số tiền này sẽ giúp cải thiện nền nông nghiệp Philippines và xây dựng các cửa hàng nhỏ, đóng vai trò như trung tâm tài chính giúp cộng đồng người nghèo. Ông Duterte hứa với các ngư dân địa phương ở Cagayan rằng “chỉ cần đợi vài ngày nữa” là có thể trở lại bãi cạn Scarborough.
Vấn đề mua bán vũ khí không được ông Duterte đề cập tới trong chuyến thăm đến Bắc Kinh. “Tôi đến đó và không thảo luận về vũ khí. Không nhắc đến chiến tranh. Chúng tôi chỉ bàn đến cách để giúp đỡ lẫn nhau”.
Trung Quốc chiếm bãi cạn Scarborough khỏi tay Philippines kể từ năm 2012. Bắc Kinh không cho phép ngư dân Philippines vào khai thác trong ngư trường truyền thống của họ. Đây là một phần nội dung chính trong đơn kiện Bắc Kinh mà Manila gửi lên Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) ở The Hague.
Phán quyết của PCA hồi tháng 7 bác bỏ những tuyên bố chủ quyền phi lý của Trung Quốc, khẳng định Bắc Kinh không có cơ sở đơn phương chiếm trọn hầu hết Biển Đông.