“Không nên so sánh mức bồi thường oan sai vụ ông Chấn với ông Nén”

Hôm qua (27.10), trong phiên thảo luận tổ có đại biểu đề nghị toà án chỉ đạo xem xét việc bồi thường cho ông Huỳnh Văn Nén (Bình Thuận), bởi ông Nén đi tù lâu hơn ông Nguyễn Thanh Chấn (Bắc Giang) nhưng số tiền được đưa ra bồi thường lại ít hơn. Ông nghĩ sao về điều này?

- Chúng ta không nên so sánh giữa vụ này với vụ kia, cái chúng ta cần làm là so sánh xem việc giải quyết có đúng luật không. Toà giải quyết chỉ có tuân thủ pháp luật và dựa vào pháp luật, còn nếu luật bất cập thì sửa đổi, bổ sung.

Vụ việc của ông Chấn hiện đã bồi thường xong với khoản tiền trên 7 tỷ đồng, đó cũng là tiền lệ để các vụ việc sau khi đòi bồi thường người ta sẽ nhìn vào so sánh, ông nghĩ sao?

Chánh án Nguyễn Hòa Bình.

- Quan trọng nhất là có đúng pháp luật hay không, có tuân thủ pháp luật hay không, còn khi không thương lượng được và phải ra toà thì không có cách nào khác là toà phải dựa vào luật để giải quyết. Toà không dựa vào vụ nọ để xử vụ kia, như thế là tạo tiền lệ và sẽ không bao giờ có điểm dừng.

Hôm qua phát biểu ở tổ Quốc hội, ông có nói kinh nghiệm các nước họ tịch thu tiền của những đối tượng do phạm tội mà có để làm quỹ, quỹ này có thể dùng để bồi thường oan sai. Vậy có sự khác nhau gì giữa tiền thuế dân và tiền này?

- Theo quy định của chúng ta, khoản tiền bất chính do phạm tội sẽ bị sung công quỹ, nghĩa là vào ngân sách, còn nhiều nước họ không làm thế. Đất nước không giàu nghèo gì chuyện ấy, không dùng tiền ấy để nuôi bộ máy hay đầu tư... Chúng ta phấn đấu cho một xã hội không tội phạm chứ chúng ta không phấn đấu để thu được nhiều tiền khoản tiền ấy.

Tất cả những loại tiền có được từ hành vi tội phạm mà có, khi bị tịch thu cần để phục vụ cho cuộc đấu tranh chống tội phạm, và để trang trải cho những rủi ro của cuộc đấu tranh này, đó là nguyên lý mà chúng ta đặt ra.

Nguồn tiền như ông nói có thể rất nhiều, trong khi đó, số lượng vụ án oan rất ít, vậy quỹ đó theo thời gian sẽ rất lớn, thưa ông?

- ,Không phải chỉ dành để cho bồi thường cho oan sai, mà để cho tổ chức và đấu tranh phòng, chống tội phạm. Nhu cầu của đấu tranh này là rất nhiều, thậm chí ngân sách nhà nước còn phải bỏ ra nữa, nhu cầu để đầu tư như mua phương tiện và rất nhiều việc, nhu cầu trang bị cho Bộ Công an, cho cơ quan điều tra là rất lớn.

Còn chuyện bồi thường hoặc để khắc phục rủi ro thì không bao nhiêu. Ví dụ cơ quan điều tra, cảnh sát trưng dụng xe của dân đi truy bắt tội phạm gây hư hỏng thì phải đền cho người dân. Lúc đó sẽ dùng khoản tiền này.

Có ý kiến cho rằng nếu sinh ra quỹ như vậy thì các cán bộ sẽ ỷ lại vì đã có nguồn tiền bồi thường?

- Không phải vậy, không phải chỉ có tiền, những cán bộ đã được phong các chức danh tư pháp người ta có tự trọng của người ta, người ta có cái sĩ diện của người ta, không phải chỉ có chuyện bồi hoàn tiền là quan trọng nhất, mà còn có công danh, sự nghiệp, rồi còn có kỷ luật, nhất là những kỷ luật chuyên môn. Chúng tôi đang xây dựng quy chế về kỷ luật nội bộ, theo tinh thần rất chặt chẽ.

Nếu vi phạm ở mức độ nào đó có thể sẽ không được phân công án để làm tiếp, không được tái bổ nhiệm, và đến mức nào đó thì sẽ tước lại chức danh tư pháp, thậm chí bị kỷ luật.

Xin cảm ơn Chánh án!