ĐBQH bức xúc kể chuyện doanh nghiệp bị “xin đểu”

ĐB Nguyễn Sỹ Cương (Ninh Thuận)

Bài phát biểu của ĐB Nguyễn Sỹ Cương (Ninh Thuận) chiều nay đã làm nóng nghị trường với hai vấn nạn ông đề cập tới: Đó là tình trạng “xin đểu” doanh nghiệp và trục lợi trong quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp, thoái vốn Nhà nước.

“Thăm hỏi” thực ra là “xin đểu”

Mở đầu bài phát biểu, ĐB Nguyễn Sỹ Cương nói: Chúng ta luôn cảm nhận sâu sắc quyết liệt trong từng lời nới, từng hành động của Chính phủ. Đó là một Chính phủ kiến tạo, Chính phủ hành động như Thủ tướng đã nêu rõ.

Kết quả của tình hình KTXH năm 2016 đến thời điểm này tôi cho rằng đã thể hiện vai trò của người đứng đầu Chính phủ trong việc chỉ đạo điều hành hoạt động. Tuy nhiên ông Cương đánh giá nếu không nâng cao được chất lượng quản lý Nhà nước nhất là ở các cấp chính quyền địa phương và nhất là không chống được nhũng nhiễu tiêu cực thì các mục tiêu đặt ra khó có thể đạt được.

ĐB Cương nêu hai vấn đề tiêu cực chính, mong được sự quan tâm của Chính phủ.

“Vấn đề thứ nhất, chúng ta có quyền hỏi Chính phủ quyết liệt là vậy nhưng tại sao xã hội vẫn còn nhiều vấn đề bức xúc và nguyên nhân của nó là gì? Tôi đã từng phát biểu trước Quốc hội là những vấn đề bức xúc đó đều có chung một nguyên nhân: Đó là sự vận hành của bộ máy Nhà nước, đặc biệt là từ đội ngũ cán bộ công chức viên chức”, ông Cương nói.

Cũng theo ông Cương, bộ máy Nhà nước tự thân nó không làm nên điều gì mà phải được tạo nên bởi hành động của đội ngũ cán bộ công chức viên chức. Thực tế những vấn đề đã xảy ra cái gì cũng được giải thích bắt nguồn là do buông lỏng quản lý. Sự giải thích đó luôn luôn đúng và mãi mãi đúng. Quản lý Nhà nước từ trước đến nay luôn luôn phải chạy theo thực tế trong khi đáng ra phải đi trước.

ĐB Cương nói tiếp: Chúng ta thấy sập mỏ khai thác đá vài chục người chết, sạt lở bãi thải vài gia đình bị chôn vùi, lật du thuyền trái phép nhiều người chết hay cháy nhiều quán karaoke chết nhiều người mới xảy ra ngày hôm qua…

Cứ xảy ra rồi thì chính quyền mới đến và tuyên bố: Sẽ rà soát và xử lý nghiêm các vi phạm. Vâng đáng nhẽ những vấn đề đó phải làm từ rất lâu rồi chứ không phải để đến lúc xảy ra mới làm.

Điều đáng nói là trong lúc đội ngũ cán bộ công chức đông như thế, tinh giản biên chế lại gần như giậm chân tại chỗ. Thử hỏi số lượng cán bộ công chức nhiều mà công việc quản lý Nhà nước không được thực hiện nghiêm túc thì cán bộ công chức làm gì?

ĐB Nguyễn Sỹ Cương kể câu chuyện: Nhiều doanh nghiệp nhỏ có nói với tôi, ở nhiều nơi, chính quyền, kể cả lực lượng chức năng đóng trên địa bàn việc gì cũng biết. Và việc “thăm hỏi” với doanh nghiệp là khá thường xuyên. “Thăm hỏi” chứ không phải kiểm tra xem xét chấn chỉnh vấn đề gì mà để xin kinh phí hỗ trợ. Có người bức xúc gọi đây là “xin đểu”. 

Trước kia thì chỉ xin hỗ trợ dịp Tết nguyên đán, nay thì lễ cũng xin, nghỉ hè cũng xin, tổ chức hội nghị cũng xin. Việc cho thì tùy tâm, nhưng nếu không cho thì sẽ chuốc lấy sự khó dễ mặc dù doanh nghiệp đó chẳng làm gì sai cả, nhưng đành phải chấp nhận.

Giá trị “vênh” ra từ CPH ai hưởng?

Vấn đề thứ hai liên quan tới tái cơ cấu nền kinh tế là chủ trương cổ phần hóa (CPH). Việc CPH là chủ trương rất đúng của Đảng và Nhà nước. Mặt tích cực ai cũng thấy, nhưng mặt trái tiêu cực rất đáng quan tâm.

Sự thất thoát tài sản của Nhà nước thông qua CPH là không nhỏ. CPH đi liền với nó là thoái vốn Nhà nước, giá trị đất đai, phần còn lại chủ yếu của tài sản Nhà nước khi CPH đã bị trục lợi mà kết luận của Thanh tra Chính phủ mới đây đối với Tổng công ty đường sắt Việt Nam là một ví dụ điển hình. 

Ông Cương cho biết, một người bạn làm ở doanh nghiệp vừa được CPH tiết lộ với ông: Việc CPH và thoái vốn ở doanh nghiệp Nhà nước ở địa phương đều do Sở Tài chính chủ trì. Doanh nghiệp mà được vào thực hiện, đánh giá và định giá tài sản cũng do Sở Tài chính chỉ định hay lựa chọn.

Việc định giá trước khi công bố được báo cáo Sở. Ví dụ nếu xác định giá trị 100 tỷ thì Sở nói làm gì mà cao thế, chỉ khoảng 70 tỷ đồng thôi. Vậy là doanh nghiệp CPH và doanh nghiệp định giá phải lo điều chỉnh lại theo ý của Sở, phải quên đi kết quả mà họ đã xác định. Nhưng để “giữ gáo”, “các doanh nghiệp vẫn phải lưu giữ bảo bối phòng khi có biến”, ông Cương nhấn mạnh.

Và cuối cùng, ông Cương đặt câu hỏi: Vậy giá trị vênh ra giữa giá trị thật và giá trị điều chỉnh thì ai hưởng? Sự thật việc đó giành cho cơ quan thanh tra điều tra làm rõ. Chỉ biết rằng chủ trương CPH thì rất đúng nhưng việc trục lợi thì không hề nhỏ. Qua CPH, thoái vốn Nhà nước, Nhà nước bị mất rất nhiều. Chỉ cần thanh tra một số doanh nghiệp vừa CPH là có ngay câu trả lời.