Bộ trưởng thừa nhận “quy trình xả lũ có vấn đề”
Tiếp phần chất vấn về lĩnh vực phân bón, Đại biểu Trần Thị Dung (Điện Biên) chất vấn một lĩnh vực nóng khác của ngành công thương là thủy điện xả lũ. Theo ĐB Dung, tính mạng người dân ở vùng hạ du của các thủy điện mong manh trong khi thủy điện xả lũ liên tục. Nhiều thủy điện như Hố Hô (Hà Tĩnh), An Khê - Ka Nak (Gia Lai) đã có những vi phạm trong việc xả lũ. Bộ trưởng sẽ xử lý các sai phạm trên như thế nào, bao giờ người dân nhận được bồi thường từ các thủy điện? Việc rà soát các quy định về quy trình vận hành hồ chứa sẽ tiến hành ra sao?
Bộ trưởng Bộ Công Thương cho biết, trước khi phiên họp Quốc hội khai mạc, Bộ Công Thương đã có 20 trang báo cáo cụ thể, toàn diện và đầy đủ liên các vấn đề liên quan tới Nghị quyết 62 của Quốc hội về quản lý thủy điện tại các địa phương.
“Chúng ta không phát triển thủy điện bằng mọi giá. Với thủy điện, hiện chúng ta đã khai thác hết các tiềm năng thủy điện của đất nước. Thủy điện nhỏ và vừa đã xem xét đánh giá lại, đưa ra khỏi quy hoạch những DA không đảm bảo. Hiện chúng ta còn 336 thủy điện. Chức năng quản lý nhà nước về lĩnh vực thủy điện được phân cho nhiều bộ ngành, Bộ Công Thương là quản lý nhà nước, ngoài ra còn có Bộ Xây dựng, TNMT, NNPTNT cũng tham gia quản lý”, Bộ trưởng nói.
Riêng về quy trình xả lũ, Bộ trưởng cho biết có 3 yếu tố quan trọng đối với các chủ đầu tư thủy điện: Đó là Phương án phòng chống lụt bão và tìm kiếm cứu nạn tại địa phương phải được địa phương phê duyệt. Về quy trình xả lũ, đã có quy định 1 triệu mét khối trở lên thì Bộ Công Thương phải phê duyệt, dưới mức đó thì lãnh đạo địa phương phê duyệt.
Các chủ đầu tư thủy điện đều phải tham gia phương án phòng chống lũ ở hạ lưu khi xả lũ. Tuy nhiên, có một thực tế các đập xả lũ thường gây ra bức xúc trong nhân dân như thủy điện Hố Hô, An Khê – Ka nak.
Qua kiểm tra đã phát hiện một số tồn tại như việc chấp hành quy trình còn máy móc và nguyên tắc: Chủ hồ chủ đập phải thông báo cho địa phương ở hạ lưu khi xả lũ, nhưng quy định không nói rõ là phải thông báo dưới hình thức nào, nên các chủ thủy điện thông báo không đầy đủ và phối hợp không tốt.
Thứ nữa là có các phương án phòng chống lụt bão và xả lũ, nhưng không diễn tập, nên khi xảy ra việc thì công tác phòng chống không hiệu quả.
“Như trường hợp thủy điện Hố Hô, khi gọi điện thì một số lãnh đạo địa phương không nghe máy, nên một số địa phương ở hạ lưu không phối hợp tốt”, Bộ trưởng cho biết.
ĐB Dung truy vấn tiếp Bộ trưởng Trần Tuấn Anh: Như thủy điện Hố Hô xả lũ thì Chủ tịch và Bí thư địa phương hoàn toàn không biết. Đây là vấn đề không mới tôi đã từng chất vấn từ năm 2013 nhưng giờ thì ngày càng trầm trọng. Quy trình không quy định báo xả lũ trước mấy giờ, toàn báo cho người dân vào buổi tối thì không ai trở tay kịp.
Bộ trưởng tiếp lời luôn ĐB Dung: Về Thủy điện Hố Hô, Bộ đã có rà soát kiểm tra, đánh giá báo cáo Thủ tướng. Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh không được biết thủy điện Hố Hô xả lũ vì chủ đầu tư báo cho Ủy ban Phòng chống lụt báo của địa phương, đây là cơ quan đầu mối và có trách nhiệm chính của địa phương.
“Trong quá trình xả lũ, Thủy điện Hố hô có báo cáo cho các lãnh đạo địa phương và xã ở hạ du, nhưng do mất điện nên thông tin không đến đầy đủ các xã địa phương, một số nơi không nghe máy. Bản thân trong quy trình có vấn đề, vì vậy thời gian tới kiểm tra đánh giá toàn bộ quy trình về xả lũ”, Bộ trưởng thừa nhận.
Chủ tịch Quốc hội tạm chốt lại phần trả lời của Bộ trưởng Trần Tuấn Anh về xả lũ của thủy điện: Đề nghị Bộ phải chấn chỉnh ngay để tránh tình trạng xả lũ đúng quy trình mà nhân dân vẫn phải chịu hậu quả nặng nề từ thủy điện xả lũ.