Năm 2017: Nga hồi sinh, Mỹ-Trung chìm trong căng thẳng?

Năm 2017 được cho sẽ vẫn đầy biến động và hỗn loạn với khả năng Nga vươn mình trỗi dậy trong khi căng thẳng Mỹ-Trung leo thang dữ dội 

Theo CSMonitor, thế giới đã trải qua một năm đầy biến động với cuộc khủng hoảng di dân, một loạt các vụ khủng bố đẫm máu, sự gia tăng của chủ nghĩa dân tộc, nhưng trên hết có lẽ vẫn là cuộc bầu cử tổng thống Mỹ với chiến thắng ngoạn mục thuộc về ứng viên đảng Cộng hòa Donald Trump.

Dự đoán về tình hính thế giới năm 2017, chuyên gia phân tích chính trị Peter Ford của CSMonitor cho rằng, năm tới có thể vẫn đầy biến động và hỗn loạn, đặc biệt là khi ông Trump chính thức nhậm chức, trở thành chủ nhân Nhà Trắng vào tháng 1. Dưới đây là 3 điểm nhấn lớn trong năm 2017 theo CSMonitor.

Quan hệ Mỹ - Trung căng thẳng

Tổng thống Mỹ sắp mãn nhiệm Barack Obama và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình luôn khẳng định rằng quan hệ Trung-Mỹ "là quan trọng nhất trong các vấn đề thế giới". Trong khi đó, Tổng thống đắc cử Donald Trump cũng rất để tâm đến Trung Quốc khi ông nhắc đến "con rồng châu Á" nhiều hơn bất cứ nước nào kể từ khi bắt đầu tranh cử cho tới khi thắng cử. 

Theo đó, dưới thời Trump, quan hệ Mỹ - Trung "sẽ không diễn ra như bình thường", ông Bonnie Glaser, một chuyên gia về Trung Quốc tại Trung tâm Chiến lược và Nghiên cứu Quốc tế ở Washington nhận định.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ mới đắc cử Donald Trump

Quan hệ Mỹ - Trung sẽ diễn ra theo cách như thế nào dù chưa thể chắc chắn. Tuy nhiên, với những thông điệp Twitter về Trung Quốc mà Tổng thống Mỹ mới đắc cử Donald Trump đăng lên mạng cùng những tuyên bố công khai khác của ông, nhiều người cho rằng, vị tỷ phú New York có thể sẵn sàng thay đổi chính sách với Bắc Kinh.

Ông Trump nhiều lần chỉ trích Trung Quốc đang "ăn hiếp" Mỹ trong lĩnh vực thương mại đồng thời hứa hẹn sẽ giúp người Mỹ giành lại sự công bằng. 

Ông cũng từng ám chỉ sẽ có quan điểm mới về chính sách "Một Trung Quốc", trong đó Washington thừa nhận tuyên bố Đài Loan thuộc về Trung Quốc của Bắc Kinh.

Theo đó, bất cứ động thái nào của chính quyền Trump để thay đổi chính sách với Trung Quốc cũng sẽ có nguy cơ dẫn đến "một cuộc đối đầu nguy hiểm" với Bắc Kinh, ông Glaser cho hay. 

Ngoài ra, Trung - Mỹ leo thang căng thẳng còn có thể bắt nguồn từ một điểm nóng khác, đó là Biển Đông, theo bà Glaser. Bắc Kinh vẫn giữ nguyên tuyên bố chủ quyền với gần như toàn bộ Biển Đông bất chấp phán quyết của Tòa án Thường trực Quốc tế năm ngoái cũng như sự phản đối của Mỹ. 

Với những dấu hiệu cho thấy Trung Quốc sẽ tiếp tục quân sự hóa Biển Đông, nước này có thể kích động phản ứng mạnh mẽ hơn từ chính quyền Trump. Nhiều chuyên gia quân sự cho rằng, ông Donald Trump sẽ ít nhẫn nhịn và khoan dung hơn chính quyền Obama với những động thái mạo hiểm của Trung Quốc.

"Chính quyền Mỹ tiếp theo sẽ không ngại đối đầu gay gắt với Trung Quốc. Tôi không chắc họ đánh giá cao sự nhạy cảm và sức mạnh của Trung Quốc. Nhưng Bắc Kinh có thể làm mọi thứ để gây khó dễ cho Mỹ. Trong trường hợp xấu nhất, một cuộc đụng độ quân sự có thể bùng nổ", ông David Shambaugh, giảng dạy chính trị Trung Quốc tại ĐH George Washington nhấn mạnh. 

Sự trỗi dậy mạnh mẽ của Nga 

Theo CS Moniter, một điều quan trong trong thời điểm thế giới sắp bước sang năm 2017 là không thể bỏ qua Tổng thống Vladimir Putin của Nga.

Ông chủ Điện Kremlin đang ra sức khôi phục vị thế của nước Nga trên chính trường quốc tế sau hơn 2 thập kỷ suy giảm ảnh hưởng kể từ khi Liên Xô sụp đổ.

Tổng thống Nga Putin.

Chatham House, nhà phân tích chính trị ở London nhận định, tham vọng của Nga rất mãnh liệt và họ đẩy mạnh hoạt động sẽ trên khắp các mặt trận ngoại giao, quân sự, không gian mạng...

Syria là minh chứng rõ ràng nhất cho tham vọng của Nga. Vài tuần trước Giáng sinh, ông Putin đã tổ chức cuộc đàm phán 3 bên giữa Nga - Thổ Nhĩ Kỳ và Iran về việc chấm dứt cuộc nội chiến kéo dài đã hơn 5 năm ở Syria. Ông chủ Điện Kremlin dự kiến cũng đứng ra chủ trì cuộc đàm phán giữa chính phủ Syria và các phe đối lập. 

Điện Kremlin cũng công khai ý định ngăn chặn Mỹ và Phương Tây mở rộng ảnh hưởng trên toàn cầu. Trong một tài liệu về chính sách đối ngoại được công bố trong tháng này, Moscow tuyên bố sẽ "ngăn chặn mọi can thiệp quân sự cũng như các hình thức can thiệp bên ngoài khác" dùng các lý do nhân đạo để biện minh.     

Mặc dù nền kinh tế Nga vẫn còn yếu và phụ thuộc vào dầu mỏ nhưng Nga sở hữu sức mạnh quân sự đáng gớm và Tổng thống Putin được cho là sẵn sàng sử dụng công cụ này sau khi Moscow can thiệp vào Ukraine, Syria, sáp nhập bán đảo Crimea. 

Mặc dù Tổng thống Mỹ mới đắc cử Donald Trump phát ra nhiều tín hiệu cho thấy ông sẽ mềm mỏng với Moscow hơn Tổng thống Obama, song Nga và phương Tây vẫn sẽ chia rẽ về một số vấn đề cơ bản như kế hoạch triển khai hệ thống phòng thủ trên toàn cầu của Washington. Moscow xem kế hoạch này là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia của Nga. Và nếu Mỹ tiếp tục kế hoạch, Nga tuyên bố "có quyền đáp trả thích đáng".