Thuần hậu Thổ Hà

Qua hàng trăm năm, những tường gạch đỏ đã phủ rêu phong mòn mỏi như bao làng cổ khác. Nhưng nét đặc biệt của Thổ Hà lại ở những bức tường được ghép từ vô vàn tiểu sành đen bóng, cùng chõ, chĩnh, chum vại đủ cỡ cùng những mảnh vỡ của chúng.

Phơi bánh đa nem ở làng Thổ Hà.

Cổng làng Thổ Hà được coi là đẹp nhất vùng hạ và trung lưu sông Cầu, với cây đa xoã bóng, đường nhỏ đất đỏ, quanh quanh dẫn sâu vào làng.

Bước chân qua cổng, hơi thở làng quê yên bình, thuần hậu đã thấm đượm. Đình Thổ Hà xây dựng từ năm 1692, dưới thời Vua Lê Hy Tông. Các nét kiến trúc, chạm khắc hoa văn thời Lê vẫn còn hiện hữu như "tứ linh, tứ quý", rồng mẹ rồng con, hoa lá cách điệu, chim, thú và hình người. Cùng với đó là các văn bia, thư tịch cổ.

Chùa Thổ Hà cũng rất nổi tiếng với lối kiến trúc nội công ngoại quốc. Qua cổng tam quan sẽ gặp gác chuông, tiền đường được chạm trổ lộng lẫy rồng mây, hoa lá. Trong chùa có tượng Phật tổ Như Lai rất lớn, từ Tam Bảo men theo hai dãy hành lang có lối dẫn vào Động Tiên, đây là công trình kiến trúc hiếm có ở Việt Nam ghi lại hình ảnh sinh ra, lớn lên và trưởng thành của Đức Phật Thích Ca.

Cùng với quần thể di tích thu hút khách tham quan và những người ham khám phá, làng Thổ Hà còn hấp dẫn với nhiều nghề thủ công và níu giữ lòng người với những câu quan họ sông Cầu đằm thắm. Chẳng hạn, hình ảnh những phên bánh đa nem trắng ngần, phơi rợp sân đình, sân chùa, nổi bật trên tường gạch đỏ, tường gốm nâu tự bao giờ đã khắc vào tâm trí người đến, người đi mà lòng muốn quay trở lại.

Hà Thu