Nức danh bưởi "tứ tuyệt" Tân Triều, đặc sản đất Đồng Nai

 Cách thành phố Biên Hòa 3 cây số, làng bưởi Tân Triều nằm ở xã Tân Bình, huyện Vĩnh Cửu, tỉnh Đồng Nai. Nơi đây nổi tiếng với khung cảnh vùng quê thanh bình và những vườn bưởi sum suê trái. Làng bưởi ngày nay vẫn giữ được nét thanh bình của làng quê yên ả với những vườn bưởi xanh xum xuê quả, vườn tiếp vườn, tới đầu làng đã nghe hương bưởi thơm thoang thoảng.

“Tân Triều”, nghĩa là triều đình mới, là cái tên do vua Nguyễn Ánh đặt và còn lưu đến ngày nay. Ông đã tổ chức một triều đình tạm ở đây khi cùng tùy tùng lưu lạc trên đường tránh quân Tây Sơn vào thế kỷ 18. Có một giai thoại kể lại rằng, vào năm 1869, một cha xứ ở nhà thờ Tân Triều (thành lập năm 1778, cũng là một trong những giáo đường lâu đời nhất miền Nam) đã mang hai cây bưởi gốc từ Brazil về trồng trong sân nhà thờ. Thấy sum suê quả nên người dân nơi đây xin chiết nhánh bưởi về trồng, nhân rộng ra cùng một số giống bưởi khác. Và một thế kỷ sau đó, Tân Triều đã trở thành làng bưởi nức tiếng của miền Nam.

Ở Biên Hòa có cả chục loại bưởi: Thanh trà, đường lá cam, bưởi xiêm, bưởi ổi, bưởi núm, bưởi thanh long, bưởi thanh dây, bưởi ổi…Mỗi loại có một hương vị đặc trưng khác nhau.

 Có loại ngọt, loại chua đáp ứng đầu đủ thị hiếu khách hàng. Nhưng đều có chung một điểm là vỏ bưởi mỏng tang. Múi bưởi mọng nước nhưng vẫn có độ giai dòn nhất định. Bưởi Tân Triều có thể để được rất lâu. Bởi vậy khách du dịch mua bưởi về làm quà không lo bưởi hỏng.

Bưởi Thanh Long nhiều nước, hột nhỏ, màu ngà ngà, ngọt thanh. Bưởi Thanh Trà, bưởi dây ruột trong trắng, ngọt đậm như đường phèn. Đặc biệt bưởi ổi phảng phất mùi thơm dìu dịu…

 Đây là loại bưởi có ý nghĩa đặc biệt đối với người dân Tân Triều. Nó là món ăn không thể thiếu trong các bữa tiệc ngày giỗ tết. Loại bưởi ổi Tân Triều này đặc biệt ở chỗ quả bưởi ăn tươi không ngon mà phải để để thật khô chừng nào vỏ bưởi teo lại chừng đó nó mới là loại đặc sản hoa quả thực sự.

Đến Tân Triều mà chỉ ăn mỗi bưởi tươi Tân Triều thôi thì chưa tận hưởng hết vị ngon của nó. Bởi từ bưởi Tân Triều người ta chế biến ra rất nhiều món ăn ngon và độc đáo như gỏi bưởi, rượu bưởi, chè bưởi, nem bưởi, gà hấp bưởi, bì bưởi chiên… Gỏi bưởi được xem là đặc sản của làng bưởi Tân Triều mà khi nhắc đến chắc chắn không ai mà không biết đến.

Ngoài thành phần chính là tép bưởi, gỏi bưởi còn có đậu phộng, mè rang, tôm luộc, thịt ba chỉ, ngó sen, ớt và nhiều loại gia vị khác nữa. Gỏi bưởi thường ăn kèm với bánh phồng tôm hoặc bánh tráng mè chấm với nước mắm cay rất ngon.

Vừa thưởng thức gỏi bưởi vừa nhâm nhi vài ly rượu bưởi thì không gì thú vị bằng. Rượu bưởi nơi đây được chế biến theo cách truyền thống nên không dùng hóa chất bảo quản. Bưởi sau khi hái về, chọn những quả ngon nhất để làm rượu. 

Do mỗi nhà có một công thức chế biến riêng nên mùi vị và màu sắc của rượu từ đó cũng rất khác nhau. Rượu thành phẩm sẽ có màu vàng hơi đục, vị ngọt hơi nồng. Uống rượu bưởi giúp kích thích ăn, tạo cảm giác ngon miệng hơn. Ngoài ra, du khách còn được đi thăm những vườn bưởi sum suê và được tự tay hái những trái bưởi ngon nhất. Ngoài gỏi bưởi và rượu bưởi, khi đến đây du khách còn có cơ hội thưởng thức nem bưởi, mứt bưởi và nhất là món chè bưởi béo ngậy nước cốt dừa.

Ở vùng đất Biên Hòa còn có một khu sinh thái khá nổi tiếng – Khu du lịch sinh thái làng Bưởi Năm Huệ mà nhiều người hay gọi ngắn gọn là làng bưởi Năm Huệ do ông Huỳnh Minh Huệ làm chủ. 

Trong khuôn viên 2 hecta nằm dọc bờ sông, ông dành 1,5 hecta để trồng bưởi, góc còn lại để làm dịch vụ đón du khách lui tới hàng ngày. Đến với làng bưởi Tân Triều, ngoài việc được hòa mình vào thiên nhiên, thưởng thức các món ăn ngon, du khách còn có những trải nghiệm thú vị để hiểu hơn về đời sống và con người làng bưởi nói riêng và người dân miền quê nói chung.

Cảnh đẹp thiên nhiên nên thơ, những món ăn ngon và người dân địa phương hiền hòa, mến khách chắc chắn sẽ để lại trong lòng du khách những kỷ niệm đẹp.