Theo Cục Thú y, ngày 29/5, TS Andrew Cupit, Trợ lý Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Tài nguyên Úc đã gửi thư cho Cục trưởng Cục Thú y Việt Nam, thông báo về việc Chính phủ Úc quyết định nới lỏng Lệnh tạm dừng NK tôm lần thứ 4.
Chế biến tôm xuất khẩu. Ảnh minh họa
Theo thông báo nói trên, vào ngày 15/5, dựa trên kết quả đánh giá nguy cơ an ninh sinh học, GĐ An ninh sinh học của Úc đã quyết định loại trừ tôm tẩm ướp và thịt tôm tẩm ướp chưa qua nấu chín (gọi chung là tôm tẩm ướp chưa nấu chín) ra khỏi Lệnh tạm dừng NK tôm.
Theo đó, kể từ ngày 12/7/2017, Bộ Nông nghiệp và Tài nguyên Úc sẽ bắt đầu chấp nhận các đơn đặt hàng nhập khẩu đối với những mặt hàng trên vào nước này với điều kiện đáp ứng nghiêm ngặt các quy định của Úc. Cụ thể, tôm tẩm ướp chưa nấu chín phải được cơ quan có thẩm quyền nước XK chứng nhận sản phẩm tôm không mang vi rút gây bệnh đốm trắng (WSSV), bệnh đầu vàng (YHV) và đáp ứng các yêu cầu trong dự thảo Giấy chứng nhận thú y.
Bộ Nông nghiệp và Tài nguyên Úc sẽ thực hiện các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt tại các cửa khẩu để kiểm tra chứng nhận về thú y đối với tôm tẩm ướp chưa nấu chín: Kiểm tra niêm phong kiểm dịch đối với 100% lô hàng tại nơi đến; lấy mẫu xét nghiệm WSSV và YHV đối với 100% lô hàng.
Như vậy, sau 4 lần thông báo nới lỏng lệnh cấm, Chính phủ Úc đã đưa 7 sản phẩm tôm ra khỏi Lệnh tạm dừng NK tôm, bao gồm: Tôm khô và sản phẩm tôm đựng trong hộp kín được chế biến để có thể bảo quản được ở nhiệt độ phòng; mồi câu đã được chiếu xạ dùng cho thủy sản, làm thức ăn cho cá cảnh và thức ăn trong nuôi trồng thủy sản; tôm chưa nấu chín có nguồn gốc từ các khu đặc quyền kinh tế của Úc; tôm và thịt tôm có nguồn gốc từ các vùng lãnh thổ của Úc nằm ở bên ngoài đất liền (bao gồm các đảo Chrismas, Cocos - Keeling và Norfolk); tôm tự nhiên chưa nấu chín được đánh bắt ở các vùng biển của Úc và xuất khẩu sang Thái Lan để chế biến tại các nhà máy được Cục Thủy sản Thái Lan phê chuẩn sau đó tái xuất sang Úc; tôm chưa nấu chín được đánh bắt ở các vùng biển của Úc xuất khẩu sang các nước khác để chế biến và sau đó tái xuất sang Úc; tôm tẩm ướp và thịt tôm tẩm ướp chưa qua nấu chín.
Trong 7 sản phẩm tôm nói trên, đáng chú ý nhất là tôm tẩm ướp và thịt tôm tẩm ướp chưa qua nấu chín, bởi trước khi Úc ban hành Lệnh tạm dừng NK tôm (tháng 1/2017), đây là những sản phẩm tôm chủ lực của Việt Nam XK sang nước này. Theo VASEP, trong mấy năm qua, mỗi năm, giá trị XK sang Úc đạt trên 100 triệu USD, với các sản phẩm chủ lực là tôm đã luộc chín hoặc tôm tẩm bột, gia vị (tôm tẩm ướp).
Chuẩn bị tôm xuất khẩu trên một dây chuyền chế biến tại một nhà máy chế biến thủy sản ở tỉnh Sóc Trăng. Ảnh: AFP
Ngày 31/5, Bộ Nông nghiệp và Tài nguyên Úc đã cập nhật thêm thông tin về các biện pháp quản lý rủi ro chi tiết đối với các sản phẩm tôm tươi tẩm ướp. Theo đó, để có thể XK trở lại vào Úc, các sản phẩm này phải đáp ứng các quy định như sau: Trước khi XK sang Úc, tất cả các lô hàng (sau chế biến) phải được công nhận không có virus đốm trắng (WSSV) và virus đầu vàng (YHV) dựa trên các biện pháp kiểm tra của Tổ chức Thú y Thế giới (OIE); sau khi đến Úc, mỗi lô hàng phải trải qua kiểm tra niêm phong và kiểm tra WSSV, YHV tại phòng kiểm nghiệm đã được phê chuẩn như Agrigen, Advanced Analytical Australia (AAA) hoặc Elizabeth MacArthur Agricultural Institute (EMAI); cơ quan thẩm quyền của nước XK cũng phải cung cấp chứng thư thú y mẫu đã điều chỉnh, bao gồm tất cả các chứng nhận y tế theo yêu cầu.
Ngoài ra, tôm tẩm ướp phải đáp ứng các yêu cầu về chế biến đầy đủ. Đó là ít nhất phải bỏ đầu, vỏ và phải đáp ứng: Tẩm gia vị nước (thành phần hương vị nước ướp chiếm không dưới 12% tổng trọng lượng sản phẩm); tẩm gia vị khô (dưới 2% tổng trọng lượng thành phần hương vị trong gia vị ướp là chất lỏng và thành phần hương vị trong gia vị khô phải bao phủ sản phẩm); tẩm gia vị và xiên que (thành phần gia vị khô và ướt phải bao phủ sản phẩm); tẩm gia vị và chế biến đóng gói phục vụ bán lẻ (thành phần gia vị tẩm ướt hoặc khô phải bao phủ sản phẩm). Hoặc ít nhất bỏ đầu, xẻ bướm và đáp ứng các điều kiện đối với gia vị tẩm ướt và gia vị tẩm khô như trên.