Thượng viện Mỹ đã bác bỏ nỗ lực của một Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa nhằm thuyết phục Tổng thống B.Obama bán nhiều máy bay chiến đấu mới cho chính quyền Đài Loan. Tuy nhiên giới chuyên gia nói đó chỉ là giải pháp tạm thời.
Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa John Cornyn, người thúc đẩy việc bán máy bay cho Đài Loan cho rằng, theo Đạo luật quan hệ với Đài Loan ký năm 1979, Mỹ có trách nhiệm cung cấp cho Đài Loan các vũ khí mà họ cần để có thể tự vệ trước một cuộc tấn công của Trung Quốc đại lục.
Tuy nhiên, với tỷ lệ phiếu 48/48, Thượng viện Mỹ đã bác bỏ yêu cầu trên. Để được thông qua, dự luật yêu cầu phải hội đủ 60 phiếu ủng hộ tại Thượng viện trước khi ông Obama ký ban hành.
Máy bay chiến đấu F-16 A/B thế hệ mới của Mỹ. |
Trước đó, ngày 21.9, Chính phủ Mỹ công bố hợp đồng bán 66 máy bay chiến đấu F-16 thế hệ A/B cho Đài Loan. Hợp đồng trị giá 5,83 tỷ USD được Chính phủ Mỹ công bố trước Quốc hội.
Theo đó, số máy bay chiến đấu F-16 bán cho Đài Loan lần này sẽ được trang bị thêm những vũ khí hiện đại và lắp đặt hệ thống radar phát hiện máy bay trinh sát của đối phương.
Thỏa thuận cũng bao gồm việc các chuyên gia Mỹ sẽ huấn luyện phi công của Đài Loan tại căn cứ Không quân Luke tại bang Arizona của Mỹ. Thỏa thuận dự kiến sẽ được thực thi trong 12 năm.
Ngay sau khi nhận được tin về thỏa thuận trên, Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Chương Chí Quân đã được chỉ thị triệu Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc Gary Locke đến trao công hàm phản đối.
Ông Chương nêu rõ: "Hành động sai trái của Mỹ chắc chắn sẽ làm tổn hại quan hệ song phương cũng như hoạt động giao lưu và hợp tác trong các lĩnh vực quân sự và an ninh". Bắc Kinh yêu cầu Washington tôn trọng những cam kết giữa hai nước và hủy bỏ ngay thỏa thuận trên.
Ông Chương Chí Quân nhấn mạnh rằng, quan hệ Trung - Mỹ gần đây đã ổn định và đạt được những tiến triển phù hợp với các lợi ích lâu dài của hai nước, vì vậy phía Mỹ cần coi trọng "hiện trạng rất khó khăn mới có được này".
Trong bài phát biểu trước các thành viên Ủy ban quốc gia về Quan hệ Mỹ-Trung và Hội đồng Kinh doanh Mỹ-Trung bên lề Khóa họp thường niên lần thứ 66 của Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc ở New York ngày 22.9, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Dương Khiết Trì đã kêu gọi Mỹ sửa chữa sai lầm bằng cách lập tức hủy bỏ kế hoạch bán vũ khí cho Đài Loan để bảo vệ các mối quan hệ Mỹ-Trung cũng như hòa bình và ổn định giữa hai bờ Eo biển Đài Loan.
Bộ trưởng Dương Khiết Trì kêu gọi Mỹ nhận thức đầy đủ tính chất nghiêm trọng và nhạy cảm của việc bán vũ khí cho Đài Loan. Ông Dương yêu cầu phía Mỹ chấm dứt việc bán vũ khí cho Đài Loan và ngừng các mối quan hệ quân sự với hòn đảo này. Ông nhấn mạnh, tôn trọng lợi ích cốt lõi của mỗi nước là nguyên tắc làm cơ sở cho sự hợp tác Trung-Mỹ.
Giới chuyên gia cho rằng, việc Thượng viện Mỹ bác bỏ dự luật bán thế hệ máy bay chiến đấu mới cho chính quyền của ông Mã Anh Cửu là giải pháp "tạm thời", nhằm tránh làm xuất hiện thêm những căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc xung quanh hàng loạt vấn đề, trong đó bao gồm cả việc Washington gia tăng sự hiện diện tại Biển Đông.
Gia Khánh